لەشاری کۆبانێ لەرۆژئاوای کوردستان لەدایک بووە، لە ڕێکەوتی #17-10-2014# لە #کۆبانێ# شەهیدبوو.

ناڤێ د ناڤا ڕێکخڕاوێ دە: سیپان کۆبانێ
ناڤ : ئۆجالان
ناڤێ باب: جومعە
جهێ ژدایک بوونێ: #کوبانێ#
جهێ شەهیدبوونێ: کوبانێ
ڕێککەفتا شەهیدبوونێ: #17-10-2014# [1]

مرۆڤ سەرسام دەبێت بەو مەودا و وردبینییە ناوازەی ئۆجالان کاتێک بۆی ئاشکرا دەبێت کە ئەم کەسە لە زینداندا زۆربەی کارەکانی نووسیوە، بەبێ ئەوەی دەستی بە ئینتەرنێتدا ڕا بگات.
دەیڤید گرەیبەر بیرمەند و ئەنسرۆپۆلۆجیستی دیاری جیهان، لە ساڵی 1961 لە ئەمریکا لە دایک بووە و لە ساڵی 2020 بە نەخۆشی شێرپەنجە کۆچی دوایی کردووە. گرەیبەر بە یەکێک لە بیرمەندە دیارەکانی زانستی ئەنسرۆپۆلۆجیا بەتایبەت ئەنسرۆپۆلۆجیی ئابووریی دادەنرێت. هەروەها سەرسامییەکی مەزنی بە هزری ڕێبەر ئۆجەلان هەیە و چەندین نووسین و توێژینەوەی لەو بارەیەوە نووسیوە، ئەمە بەدەر لەوەی سەردانی ڕۆژاوای کوردستانی کردووە و لە نزیکەوە ئاشنای ئیدارەی خۆبەڕێوەبەریی ڕۆژاوای کوردستان بووە.

مارکسیزم لە ڕێگەی گفتوگۆ و تێرمینۆلۆجییە ئاڵۆزییەکانییەوە چەشنە فۆرمێکی ڕووناکبیریی جێگرەوەی تایبەت بە خۆی ڕسکاندووە، ئەمە تەنێ لە چەند خاڵێکی دیاریکراودا لەگەڵ ئەکادیمیا یەکدی دەبڕن. ئۆجالان لەنێو ئەم جیهانەوە دازاوە، لێ تێشی پەڕاندووە و سەرپاک بەجێی هێشتووە.

لە ڕۆژگاری ئێستادا وا چاوەڕوان دەکرێت هەر کارێکی فکری و ڕووناکبیریی دەبێت لە زانکۆکاندا شوێنی خۆی بکاتەوە، لە کاتێکدا خودی زانکۆکان بە ڕێژەیەکی بەرچاو دووبارە وا پێناسە دەکرێنەوە کە دامەزراوەگەلێک نین بۆ بەدەسخستنی زانست و زانیاریی. لەبەرانبەردا ئەوە ڕوون و ڕەوانە کە ئەکادیمیستەکان خوازیاری ئەوە نین ببنە بەشێک لە سیاسەت. زۆربەی ئەکادیمیستەکانی دەرەوەی زانستە سرووشتییەکان، خۆیان لەنێو دوو بەشی جیاوازدا دەبیننەوە. یەکەمیان ئەوانەن وا پێیان دەوترێت دیسپیلینەکانی هێز، ئەمە ئابووریی و پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکان دەگرێتەوە، ئەمانە ئەو کەسانەن وا بوونەتە بەشێک لە بیرۆکراسییە ناوخۆیی و نێودەوڵەتییەکان. لە وێنەی وەزیرەکان، دامەزراوە سیاسییەکان، بانکەکان یاخود کۆمپانیا فرەنەتەوەییەکان یانژی دامەزراوە جیهانییەکانی وەک یو ئێن و ئای ئێم ئێف، ئامانج لە درووستکردنی ئەمانە پشتگیرییکردنی بوونیادە درووستکراوەکانی هێزە.

لقی دووەم، بە دیسپیلنە ڕەخنەییەکان ناودێر دەکرێت؛ لە تیۆرە ئەدەبییەکانەوە بۆ توێژینەوە جێندەرییەکان دەست پێ دەکات تا دەگاتە ئەنسرۆپۆلۆژی. ئەوانەی لەنێو دیسپیلینە ڕەخنەییەکاندان خۆیان وەک چەپ یان زۆربەی کات وەک ڕادیکاڵەکان پێناس دەکەن، ئەمانە پێچەوانەی بوونیادەکانی هێزن، وەلێ هەتا زیاتر لەم چوارچێوەیەدا بمێننەوە، زیاتر بەرانبەر بەشداریی سیاسەتی جیهانیی خانەگومان دەبن. ئەم جۆرە پرسانە، بە ترس و تاوانباریی ناکۆتاوە گرێ دراون. ئەوانەی لەنێو ئەم چوارچێوەیەدان بڕوایان وایە، هەر کەسێک باندۆری خستە سەر سیاسەتی جیهانیی ، مەرج نییە بشتوانێت باندۆر بخاتە سەر بیرکردنەوە و هزری مرۆیی.

ئەمانە لە باشترین دۆخیاندا ئامرازی شرۆڤەکردنن، ناکرێت وا ببینرێن کە دەتوانن ببنە بەشێک لە گەشەسەندنی ئایدیاکان.

هەر بۆیە جێی سەرسووڕمانە کە بیرمەندە هاوچەرخەکان ناتوانن و نازانن بە چ شێوازێک مامەڵە لەگەڵ ئایدیاکانی ئۆجالان بکەن.

لە ڕووکەشدا دەکرێت ئۆجالان کەسایەتییەکی دیار بێت، ئەمەش بەوپێیەی لە مێژووی بیرمەندیی خۆیدا، ڕێبەری پارتێکی مارکسیستی بووە. مارکسیزم تاکە جووڵانەوەیەکی کۆمەڵایەتییە کە بوونیادنەرەکانی خودان بیرکردنەوەی مەزن بوون، هەمیشە ئەو جووڵانەوەیە بووە کە ڕێکخستنی بەگوێرەی تیۆریی کۆمەڵێک بیرمەندی مەزن داڕشتووە (لە دۆخێکی هەڵاوێردا ڕێگەیەکیش بووە بۆ ڕەتکردنەوەی خوێندنەوەی مێژوو لە ڕوانگەی پاشا و پاڵەوانبازەکانەوە) مرۆڤ دەتوانێت لە ڕایەدارانییانەوە تەماشای ئەمە بکات؛ لە وێنەی لینینستییەکان، ماویستەکان، ترۆتسکییستەکان، ستالینستییەکان، ئەمانە لە پێگە باڵاکانی دەوڵەتدا بوون، یان نموونەی کەسایەتییە ڕۆشنییرییەکانی وەکوو گرامشییەکان و ئاڵتۆسێرییەکان. ئەمە سەرەڕای ئەوەی مارکسیزم لە ڕێگەی گفتوگۆ و تێرمینۆلۆجییە ئاڵۆزییەکانییەوە جۆرێک لە فۆرمی ڕووناکبیریی جێگرەوەی تایبەت بە خۆی پێک هێناوە، کە تەنێ لە چەند خاڵێکی دیاریکراودا لەگەڵ ئەکادیمیا یەکدی دەبڕن.

ئۆجالان لەنێو ئەم جیهانەوە دازاوە، لێ تێی پەڕاندووە و سەرپاک بەجێی هێشتووە. ئۆجالان نەوەک تەنێ ڕەگەزە هەرە گرنگەکەکانی ڕێ و ڕێبازی مارکسیستیی پەرچ داوەتەوە، بەڵکوو تیۆرییەکانی لە بنەوەڕا بەرەنگاریی بەرانبەر ئەو هەوڵانە دەنوێنن وا دەیانەوێت ئەو بابەتانە بەرەو جۆرێک لە دۆکترین بگەڕێننەوە. ئایدیا هەرە سەرەکییەکانی ئۆجالان بریتین لە پێشنیار، لێک‌هەڵوەشاندنەوە، ناساندن، گێڕانەوە، کە ڕەتی دەکاتەوە لە هەر جۆرە چوارچێوەیەکەی پیرۆزاندندا بخوێنرێتەوە. بەهۆی ئەو گێژاو و نائارامییەی گەڵاڵەی دەکات، زۆربەی خەڵک تەنیا تا نیوەی ڕێ لەگەڵ ئۆجالان دەچن، بەڵام تەڤگەری ئازادییخوازی کورد وەک ڕێبەر دەیبینن. ئۆجالان ڕۆڵی شەهیدێکی زیندوو دەگێڕێت، ڕێبەرێکی بەتەمەنی نێو بەستێنە سیاسییەکان. وێنەکەی ئەو هەمیشە هەیە، ئەویش لە ناو جیهانێکی سیاسییدا کە لێوانلێوە لەپاڵەوانبازە مردووەکان.

ئەو ڕێبەر و بیرمەندێکە و ئاواش ئامۆژگاری شوێنکەوتووانی دەکات، ئەو دڵنیایییە ڕەت بکەنەوە کە لە ڕۆڵی ڕێبەر و بیرمەندێکی وەک خۆیەوە سەرچاوە دەگرێت، ئەو وەک پیاوێک داوا لە پیاوانی گەلەکەی دەکات پیاوێتی لە خۆیاندا بکوژن، ڕێبەرێک، کە دەسەڵاتگەرێتیی لە ئەودا کۆتایی دێت، هانی گەنجان دەدات ئەو کەسانە بدەنە بەر ڕێژنەی پرسیار وا بانگەشە دەکەن لەوان باشترن.

لە پێواژۆیەکدا ئۆجالان چوارچێوەیەکی تیۆریی وای بوونیاد ناوە کە ناکەوێتە نێو هیچ چەشنە کاتیگۆرییەکی هزرمەندییەوە، تێزەکانی ئەو تێهەڵکێشێکە لەنێوان بیرمەندە سیاسیی و ئەکادیمیستەکانی هاوشێوەی بوکچین، فۆکۆ، واڵتەرشتاین و فێدریچی. تا ڕادەیەک گەر وەک ڕێسایەک لێی بڕوانین، ئەمەی ئۆجالان کردووێتی پێشتر نەبینراوە، چوارچێوەی تێز و پارادیگمای ئۆجالان لە ئەگەرەکانی کۆمەڵناسی گرێدراو بە میکانیزمییە کوانتەمییەکانەوە دەست پێ دەکات تاوەکوو میکانیزمەکانی دیموکراسی ڕاستەوخۆ، ئینجا بەرەو مێژووییەکی بەرفراوانی مرۆڤایەتیی، کە لە مێژووی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا دەگاتە پلەی هەرە بڵندی خۆی.

مرۆڤ سەرسام دەبێت بەو مەودا و وردبینییە ناوازەی ئۆجالان کاتێک بۆی ئاشکرا دەبێت کە ئەم کەسە لە زینداندا زۆربەی کارەکانی نووسیوە، بەبێ ئەوەی دەستی بە ئینتەرنێتدا ڕا بگات ئەوەشی وەک سەرچاوەی توێژینەوە بەکاری دەبات تەنیا ئەو سێ پەڕتووکە بووە کە لە کاتێکی دیاریکراودا پارێزەرەکانی بەسەختیی توانیویانە پێی بگەیەنن، یانژی هەموو ئەمانە بەشێک بوون لە پارێزنامەکانی بۆ دادگا.

ئەکادیمیا سەلماندووییەتیی کە توانای ڕووبەڕووبوونەوەی لەگەڵ هیچ کام لە ڕوانگە تیۆریی و فیکرییەکانی ئۆجالاندا نییە، ئەوان تەنیا وەک وتاربێژێک لێی دەڕوانن، بە جۆرێک نەیانتوانیوە لە بوارە ئەکادیمییە لاوەکییەکانی نێو توێژینەوە کوردیی و تورکییەکانیشدا بیکەنە ئامرازی شرۆڤەکردن، ئەمە سەرەڕای هەموو ئەو کاریگەرییە ڕەوانەی بە سەر ڕووداوەکانی جیهانەوە هەیەتی.

لێرەوە گەرەکە لاپرەسەنانە بپرسین، جیهان چەند سات و ساڵی تری پێویستە تا ڕووناکبیر و ڕۆشنبیرەکانی بتوانن مامەڵە لەگەڵ ئایدیاکانی ئۆجالان بکەن، بە هەمان ئەو شێوەی مامەڵە لەگەڵ ئایدیاکانی واڵتەر بینیامین و جۆرج باتای و سیمۆن دیبوڤار و فرانسز فافۆن و کۆمیدییەکی وەک سلاڤۆی ژیژەک دەکەن، هیچ کام لەم ناوانە سەرکردەیەکی سیاسیی یان ئەکادیمیست نین.

ئەکادیمیا، ژیانی هزرمەندیی بە تەواوەتیی هەڵمژیوە، ئەکادیمیستەکانیش وا فێر کراون کە ڕەمەک بیانترسێنێت تاوەکوو سووکایەتیی بەو ئایدیایانە بکەن کە لە جیهاندا جیاوازیی دەئافرێنن، لێرەوەڕا ڕەنگە ئیدی بگەین بە شوێنێک کە هیچ دەریچەیەکی ڕزگاریی بوونی نەمێنێت.

لە ئینگلیزییەوە: شادیار شۆڕش.[1]

$سیاسەتی گۆشەگیری و ڕێگریکردن لە ڕێبەر ئاپۆ وەکو هەڕەشەیەکی سیاسییە لە لایەن دەسەڵاتداریی فاشیزمی ئاکەپەوە$، بەکار دەهێنرێت. حکومەتی فاشی و ئەردۆغانی سەرۆکەکەی، کە بە شێوەیەکی پراماتیک دەجوڵێتەوە، بە پرۆپاگەندەو خەریککردن و هەڵخەڵەتاندن دەیەوێت گەلی کورد و ڕای گشتیی دیمۆکراتیک بێدەنگ بکەن بەرامبەر بە کردەوە قێزەوەنەکانی. لە بارودۆخێکدا یاسا بە تاکەکەسی کراوەو بە قسەی دیکتاتورێکەوە بەستراوەتەوە، لە دژی ڕێبەر ئاپۆ و گیراوانی سیاسی، سیاسەتی بەدیلگرتن پەیرەو دەکرێت. ڕێبەر ئاپۆش بەهۆی ئەوەی باش لە کەسایەتی دەوڵەت تێدەگات، بڕوا بە سیاسەتەکانی ناکات کە جارجار نەرم و جارجاریش توند دەبن.
رێبەر ئاپۆ کە لە 15ی شوبات بە پلانگێرییەکی نێودەوڵەتی، بردیان بۆ دورگەی ئیمرالی زیاتر لە 20 ساڵە لە ژێر گۆشەگیری و هەڕەشەیەکی قوڕسدایە. لەگەڵ ئەم ڕاستییەش، بەهەر هۆکارێک بێت، سزایەکی تایبەتی بەسەردا سەپێنراوە کە ئامانج لێی تۆڵەسەندنەوەیە. دیدار لە گەڵ کەسوکار و پارێزەرانی قەدەغە کراوە، ناهێڵن نامەکان بەدەستی بگەن و پەیامەکانی بنێرێت. پەرتوک و پێنووسیان لێ قەدەغە کرد، سزای زیندانی تاکەکەسی لە ناو زیندانی تاکەکەسیدا بەسەردا سەپێنرا. ڕاستییەکەی بە پێی کات، ڕووبەرووکردنی بارودۆخی مەرگیان کردەوە. گۆشەگیرکردنی فکر و هەست، بەتەنیا هێشتنەوەی مرۆڤێکە، بەستنی زمانی مرۆڤێکە، ڕێگریکردنی نزیکبوونەوەی مرۆڤە و لە ڕووی دەروونیشەوە تەنگەتاوکردنیەتی. ڕێبەر ئاپۆ تێگەیشت لەم هەموو سیاسەت و کردەوانە و شیرۆڤەی کردووە. لە دژی ئەمەش ئاشکرای کردووە کە ئەو خۆی لە ناو تەنیایی سروشتدا قوڵدەکاتەوە و ئیرادە و زیهنییەتی خۆی بە عەشقی ئازادی بەهێز دەکات و بە قوڵبوونەوە، بەرهەم دەهێنێت. بۆیە ڕایگەیاند کە لە کەسایەتی ئەودا بارودۆخی ناو گۆتووخانەی ئیمرالی، لە دەروە چەسپێنراوە. لە ڕاستیدا لە دەرەوە تاوانبار کراوە و لەدەرەوە گۆڕاوە بۆ کامپێک بۆ دیلکردنی.
$بەم هۆیەوە لە دژی هەموو هێرش و کردەوەکانی دژی مرۆڤایەتیی دەوڵەت، $ بە خۆزیادکردن و بەرهەمهێنان و قوڵبوونەوە، بووە وڵام. بە ئیرادە و زیهنییەتی ئازاد، شکۆی مرۆڤایەتی پاراست. هەمان شتیشی بۆ کۆمەڵگا و گەلی کورد و ژنان پێشنیار کرد کە لە دەرەوە خۆیان ئازاد ببینن. ئەوانەی ئاگایان لە خۆیانە دەتوانن خۆیان بپارێزن و لە دژی بارودۆخە مەترسیدارەکان دەتوانن بەردەوامی بدەن بە هەبوونی خۆیان. بەڵام بە میلیۆنان کەس کە ئاگایان لە بەدیلگرتنی خۆیان نییە، دەسڕێنەوە. ڕێبەرایەتی لەبەردەم ئەم ڕاستییە زیاتر قوڵ بووەوە. بۆیەش وتی، لە جیاتی ئەوەی من نەجات بدەن، خۆتان نەجات بدەن. لە جیاتی ئەوەی من ئازاد بکەن، خۆتان ئازاد بکەن.
رێبەر ئاپۆ هەمیشە شان بە شانی ژنان و کۆمەڵگا بیری کردەوەو بەم شێوەیە وڵامی هەموو بارودۆخێکی قوڕسی دایەوە. داواشی لە ژنان و کۆمەڵگا و گەل کرد کە ئەگەر بیر لە خۆیان دەکەنەوە ئەوا خۆیان خۆش دەوێت و هەست بە خۆیان دەکەن و ئەو کاتە هەمان شت دەکەن. تیشک دەخاتە سەر ئەوەی، شکۆی مرۆڤایەتی بە فکر و ڕوح و هەستی ئازاد دەتوانێت ببێت بە وڵامدەرەوەی هەموو بارودۆخێکی ئەشکەنجەدان. بۆیە دەڵێت، ئەو بارودۆخەی مرۆڤی تێدا دەژیت، پێویستە نەبنە ڕێگر بۆی. ڕێبەر ئاپۆ دەلێت، قوڵبوونەوەی ڕاستەقینە پێویستە بۆ گۆڕینی بارودۆخەکە نەبێت، بەڵکو پێویستە بۆ ڕێکخستنی ژیان و بەرفراوانکردنی ئازادیی گەل بێت. بۆیە لە دژی زورداری و بارودۆخی ئەو ئەشکەنجەیەی ئەوی تێدایە، هیچ کات باسی نەکرد و هەڵوێستەیەکی نەکرد. کاتێک پرسیاری بارودۆخی تەندروستیشی کرا، وتی، 'ئەگەر بارودۆخ باش بێت، منیش باشم'. یادگاری و هەموو هەنگاوەکانی خۆی لەسەر ئازادی و ژیانێکی ڕاستەقینە بونیاد نا. وتی جگە لەمە هیچ شتێک گرنگ نییە.
$ئێمە دەزانین کە ڕێبەر ئاپۆ لەناو بارودۆخێکی سیستماتیکی ئەشکەنجەدای$ە. بارودۆخی ئەمنی و تەندروستی ئەو لە مەترسییەکی گەورەدایە. دەوڵەت لە بەرامبەرمان نە ویژدان و نە ئەخڵاق و نە یاسا ناناسێت. ئەمە ئەو دەوڵەتەیە کە بۆ ئەوەی چەند دەنگێک زیاتر بەدەست بهێنێت، وتی، 'لە ئێستا بەدواوە لە ئیمرالی دیداریی پارێزەران ئەنجام دەدرێت و بارودۆخ باشتر دەبێت' و دواتر خۆی لە قەرەی نەدا. دەوڵەتێکە کە ماسکی دووروویی خستووەتە سەر دەمووچاوی و وەکو ئەوە وایە کە هەمیشە ڕاستییەکان بە هەڵە و هەڵەکانیش بە ڕاست پیشان دەدات و ڕووی خۆی دەگۆڕێت. دەوڵەتێکی وەهایە کە کاتێک قسە لەدەمی دەردەچێت یەکسەر قسەکەی قوتدەداتەوە. بۆیە ئەم دەوڵەتە کە بەهۆی چالاکییەکانی مانگرتن لە خواردن کە بە پێشەنگیی لەیلا گوڤەن لە لایەن ژنان و گەلی کوردەوە بەڕێوە چوو، ناچار بوو دەرگاکانی ئیمراڵی بکاتەوە و لە ماوەیەکی کورتدا دیسان دەرگاکانی ئیمرالی سەرە لە نوێ داخستنەوە. ئەم دەوڵەتە کە دەڵێت 'دەگاکە هی منە، کەی ویستم دەیکەمەوە و کەی ویستیشم دایدەخەم'، وەکو هەڕەشەکەرێکی گەورەیە کە بە پێی بەرژەوەندییەکانی خۆی هەنگاو دەنێت. بۆیە سزای زیندانی تاکەکەسی لە ناو زیندانی تاکەکەسیدا لەسەر ڕێبەرەکەمان و گیراوانی سیاسی دەسەپێنێت.
$پارێزەرانی ڕێبەرەکەمان$، لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەنووسیدا ئاشکرایان کردبوو کە ئەوان بە ڕیکەوت زانیویانە کە سزای نوێی دیسیپلینیان بەسەردا سەپێنراوە. بە پێی فەرهەنگ دیسیپلین بە واتای ئەوە دێت کە بڕیارەکە جێبەجێ بکات و ئەمەش پێوانەکانی ژێر بڕیارەکاندان. ئایا ڕێبەرەکەمان و گیراوە سیاسییەکان کە لە ئیمرالی دیل کراون، بە پێی کام پێوانە و بڕیارەکانتان نەجوڵانەوە کە سزا بدرێن. ئەوانە ڕێبەر و ملیتانی دۆزێکی سیاسین. بە ڕاستیدا بەهۆی ئەوەی لە بەرامبەر پێوانەکانتان وەستانەوە، بوون بە شۆڕشگێر و تێکۆشینیان کرد. بۆیە ئەم یارییەی 'سزای دیسیپلین' پێویستە بە شێوەیەکی بەرفراوان ئاشکرا بکرێت. بۆ نمونە، بەم سزای دیسیپلینە، خواردن و ئاوتان لەسەریان بڕی، مافی تەداویکردنتان لێوەرگرتەوە، یان سزای بیرنەکردنەوەو نەنووستنتان بەسەریان سەپاند؟. ڕێبەر ئاپۆ و گیراوانی سیاسی لەو ناوچەیە، نە دەتوانن کەسوکاریان و نە پارێزەرەکانیان ببینن. نە دەتوانن نامە بنێرن و نە دەتوانن نامە وەربگرن. بە بڕوای ئێمە پێویستە ڕای گشتیی دیمۆکراتیک ئەم شێوازی سزای دیسیپلینە، ئاشکرا بکات. بە بڕوای ئێمە پێویستە ڕیکخراوەکانی مافی مرۆڤ، ڕێکخراوی نەهێشتنی ئەشکەنجە و کۆمیتەی وەزیرانی کۆنسەی ئەورۆپا لەم ڕوویەوە بەرپرسیارێتی خۆیان جێبەجێ بکەن.
$رای گشتی کە لە ئەنجامی چالاکیی گەلی کورد و ژنان دا$، کەوتە جموجوڵەوە بۆچی دواتر ئەرک و بەرپرسیارێتی خۆی جێبەجێ نەکرد. گەل و ژنانی کورد لە ناو هەموو بارودۆخێکدا دەتوانن گیانیان بەخت بکەن بۆ ڕێبەرەکەیان. با کەس گومان لەمە نەکات. ئەگەر لە گرتووخانەکانی تورکیا کە لە ئێستا دە بوونەتە شوێنی ئەشکەنجەکردن، گیراوان ناتوانن ناڕەزایەتی خۆیان پیشان بدەن و لە دژی بنپێکردنی مافی مرۆڤ ناتوانن بجوڵێنەوە، پەیوەندیی بەوەوە هەیە کە کۆمەڵگا فێری ژیانی ژێردەستی و تاوانبارکردن بووە. کۆمەڵگایەک کە گوازراوەتەوە بۆ ئەوەی بەدەستی دەوڵەت دەجوڵێتەوە، کۆمەڵگایەکی وەهایە کە لە لایەن فاشیزمەوە ژێردەست و سەلیم کراوە. بۆیە بۆ پاراستنی ژیانی خۆی خۆیان و بەدەستخستنی ئازادی، پێویستە لە ئیمرالییەوە دەست پێ بکەین و شەپۆلی هێرش و سیاسەتیی گۆشەگیری تێک بشکێنین. بۆ ویژدان و شکۆی مرۆڤایەتی ئێمە مافی 'داد بۆ هەموو کەسێک، ژیانی ئازاد بۆ هەموو کەسێک' دەپارێزین.
پیویستە ژنانی کورد و دۆست و ویژدانی کۆمەڵگای دیمۆکراتیک ئەم بارودۆخە قبوڵ نەکەن و بەکەونە جۆڵەو بڵێن، ئازادیی ڕێبەر ئاپۆ، ئازادیی ئێمەیە، ژیانی ڕێبەر ئاپۆ هۆکاری هەبوونی ئێمەیە. ئێمە بانگ لە هەموو کەسێک دەکەین لەبەردەم ئەم بارودۆخە بە بەرپرسیارانە بجوڵێنەوەو چالاکیی بەپلان ورێکخراوەیی ئەنجام بدەن.[1]

#عەبدوڵڵا ئۆجەلان# ڕێبەری گەلی کورد پیشەسازی وەک چەکێک کە لە دەستی هێزەکانی سەرمایەداریی دەبینێت و دەڵێت: ئەو چەکە دژی کۆمەڵگا و ژینگە بەکار دەهێنرێت، ئەگەر پیشەسازیی لە ڕێی کۆمەڵگای ئەخلاقی و سیاسیدا بەکار بهێنرێت، دەتوانێت خزمەت بە کۆمەڵگا بکات.
عەبدوڵا ئۆجالان ڕێبەری گەلی کورد پیشەسازی وەک چەکێک کە لە دەستی هێزەکانی سەرمایەداریی دەبینێت و دەڵێت: ئەو چەکە دژی کۆمەڵگا و ژینگە بەکار دەهێنرێت، ئەگەر پیشەسازیی لە ڕێی کۆمەڵگای ئەخلاقی و سیاسیدا بەکار بهێنرێت، دەتوانێت خزمەت بە کۆمەڵگا بکات و گۆرانکاریی گەورە دروست بکات.
=KTML_Bold=پیشەسازی:=KTML_End=
لە ئەمڕۆدا کە کێشەکانی ژینگە ڕوودەدەن، سەردەمی پیشەسازی و بێسنووربوونیشی خستووەتەبەر پرسیار، هەرچەند پیشەسازی بەرهەمێکی هەرەکۆنی کۆمەڵگایە، بەهۆی ئەوەی لە ئێستادا کەوتووەتە ژێر کۆنترۆڵی سیستمی سەرمایەداریی، لەدژی کۆمەڵگا و ژینگە وەک چەکێکی مەترسیدار بەکار دەهێنرێت.
عەبدوڵا ئۆجەلان ڕێبەری گەلی کورد، پیشەسازیی وەکو بەرهەمێکی پیرۆزی عەقڵی مرۆڤ پێناسە دەکات و ئاماژە بەوە دەکات کە ئێمە ناتوانین پیشەسازیی بە تەنها هۆکاری ئەو کارەساتانەی ڕوودەدەن ببینین و دەڵێت: چونکە سیستمی سەرمایەداریی لەسەر بنەمای قازانجی زیاتر، پیشەسازیی بە شێوەی بێسنوور بەکار دێنێت، وایکردووە سروشت و کۆمەڵگا تێکبچن و ئەمە یەکێک لە کێشەکانی سەرەکی ژینگەیە.
ئۆجالان، سەرەڕای ئەوەی ڕەخنە لە پیشەگەرایی دەکات، شێوەی ڕاستی بەکارهێنانی نیشاندەدات و ئاماژە بە چەند خاڵێکی سەرنجڕاکێش دەکات و لەسەر پیشەسازیی دەڵێت: شۆڕشی پیشەسازیی ئەوەندەی شۆڕشی کشوکاڵ گرنگە، لەسەر بنەمای مێژووێکی هەزاران ساڵە، لە کۆتاییەکانی سەدەی 18 تا سەدەی 19 لە ناوەڕۆکدا زۆر پێشدەکەوێت، خۆی لە قۆناغێک دەگوازێتەوە بۆ قۆناغێکی زۆر لەپێش و تا ڕۆژی ئەمڕۆش ماوەیەک لەژێر و ماوەیەک لەژوور بەردەوامە، پێشبینی ناکرێت کە، لە کوێ، چ کاتێک و چۆن دەوەستێندرێت، ئەم شۆڕشە خاوەن تایبەتییەکی وەهایە کە خاوەن عەقڵێکی شرۆڤەکارە و دەیەوێت بەربەستەکانی بەر ڕێگەی بشکێنێت و بێت، کە خۆی بەرهەمی عەقڵێکی شرۆڤەکارە.
=KTML_Bold=پیشەسازی ئەگەر ڕاست بەکار نەهێنرێت وەک ئەتۆم مەترسیدارە:=KTML_End=
ئۆجالان، بە ئاماژەدان بەوەی کە لە ئێستادا پیشەسازی 100٪ کەوتووەتە ژێر کۆنترۆڵی سەرمایەداریی دەڵێت: بێگومان سەرمایەداری خۆی بە تەواوەتی دەستکردی ئامێرە پیشەییەکان نییە، بەڵام بۆ ئەوەی بە خێرایی بیانکاتە ئامێرەکانی سەرمایە، ڕاوەستەیان لەسەر کردووە، ئەوانەی بە پێویست زانیوە کردووەتە موڵکی خۆی، بە خێرایی لەدوای یەک و هەرزان بەرهەمهێنان، دەرفەتێکی گەورەی پێشکەتنە بۆ کۆمەڵگا، وەک عەقڵی پیشەیی لە خزمەتی کۆمەڵگادا بەنرخە، کێشە لە خودی پێشەسازیی نییە، لە شێوازی بەکارهێنانیەتی، پیشەسازیی وەک ئەتۆم وایە، کاتێک لە قازانجی پاوەنخوازەکان بەکاردێت، دەتوانێت ببێتە ئامێڕێکی هەڕەشە ئامێز کە لە کارەسات تا شەڕ دەتوانێت هەڕەشە لە ژیان بکات.
=KTML_Bold=پیشەسازی لەخۆیدا دەرفەتێکە:=KTML_End=
هەروەک لە سەرەوەش ئۆجالان ئاماژەی پێداوە، پیشەسازیی شتێکی خراپ نییە، لە بەردەوامی ئەو باسەش دەڵێت: لەسەر دۆخی ژینگە، ئەمڕۆ نیگەرانی هاوبەش ئەوەیە کە نەک تەنها کۆمەڵگا، ژیانی گیانلەبەر و زیندەوەران بە گشتی هەڕەشەیان لەسەرە، پیشەسازی خۆی دەرفەتێکە، پپیشەسازییەک کە لەگەڵ هۆکارەکانی هەبوونی کۆمەڵگا یەکیگرتووە، 100٪ جیهانی مرۆڤ و تەنانەت زیندەوەران دەکاتە ژینگەی سێیەم و ڕۆڵێکی دیارکەری دەبێت، ئەو توانایەیە هەیە، ئەگەر وەها بێت، پێویستە مرۆڤ پیرۆزی بکات، بەڵام ئەگەر بە قورسایی بکەوێتە خزمەتی کار-سەرمایە، دەتوانێت جیهان جگە لە مستێک پاوەنخواز بۆ هەموو مرۆڤایەتی بکاتە دۆزەخ، لە خۆیدا ئێستا ڕێڕەوەکە بەرەو ئەو ئاراستەیە دەڕوات، وەکچۆن پاوەنخوازیی پیشەسازیی لەسەر کۆمەڵگا ئیمپەراتۆریەتێکی دامەزراندووە، تەنها لە بەرامبەر هەژمونی سەردەستی ئەمریکا، دەیان هەژمونی پیشەسازیی هەیە، ئەگەر هەژمونی سەربازیی-سیاسیی بوەستێندرێت، وەستاندنی هەژمونی پیشەسازیی ئاسان نییە، چونکە بووەتە شتێکی جیهانگیر، ئەگەر وڵاتێک بۆ بە ناوەندبوونی بەرتەسک بێت، وڵاتێکی دیکە بۆخۆی دەکاتە ناوەند، کێ دەزانێت ئیمپراتۆریەتی پیشەسازیی ئەمریکا، سبەی چین وەک ناوەندی خۆی هەڵنابژێرێت؟.
=KTML_Bold=پیشەسازی کەوچکی خستووەتە دڵی جوتیارانەوە:=KTML_End=
ئۆجالان ئاماژە بەوە دەدات کە پێشکەوتنی بێسنووری پیشەسازی گورزێکی گەورەی لە جۆتیاران وەشاندووە و بووەتە هۆی بێکارییەکی زۆر و دەڵێت: پێشەسازی کەوچکی خستووەتە ناودڵی جوتیارانەوە، جوتیاری هێمای بنەڕەتی کۆمەڵگای مرۆیی و ئامێری هەبوونیەتی، کە لە بەرامبەر پیشەسازی هەڵوەشاوەتەوە، ئەم کارە پیرۆزە کە 15 هەزار ساڵ مرۆڤی لەسەرپێی هێشتووەتەوە، پشتگوێ خراوە، بۆ ئەوەی بخرێتە ژێر چەپۆکی پیشەسازییەوە، پیشەسازی لەژێر فەرمانی کار-سەرمایە، چوونی بۆناو جوتیاری، بێگومان ڕێگە بۆ بەرهەمهێنانی خێرا ناکاتەوە، بە یاریکردن بە جینەکان (بۆماوەییەکان)، خاک دەخەنە دۆخێ دایکێک کە ڕێگەی منداڵی شووشەیی دووگیان دەبێت یان لە ڕێگەی پاوەنخوازیی پیشەسازیی بەرهەمەکەی دەخوا، وەکچۆن بە گەرایەکی بیانی دووگیانی تەندروست و دایکایەتی نابێت، بە تۆێک کە بە جینەکانی یاری کراوە، خاک بەرهەمی لێوەرناگیرێت و دایکایەتی باشی زەوی پێکنایەت، پاوەنخوازیی پیشەسازیی خۆی بۆ ئەم شێتانەیی ئامادە دەکات، لەوانەیە مێژووی مرۆڤایەتی دژی شۆڕشی کشتوکاڵ ببینێت هەروەک دەستیپێکردووە و دەبینێت، زەوی، خاک و جوتیاری بە تەنها تێکەڵاوی ئامێرەکان کە بەرهەم دەهێنێت نیین، بەشێکن لە هەبوونی کۆمەڵگا کە یارییان پێناکرێت، کۆمەڵگای مرۆیی بە قورسی لەسەر خاک و جوتیاری دروست بووە، پچڕاندنی کۆمەڵگا لەو شوێن و بەرهەمانە، وادەکات کە هەبوونی ڕووبەڕووی گورزێکی گەورە ببێتەوە، دروشمی ئەم بزوتنەوە لەهەر حاڵەتێکدا وەها دیار دەکرێت؛ بۆ هەبوون (مان) یان خاک و جوتیار یان نەمان.
=KTML_Bold=پیشەسازی داهاتوویەک بۆ مرۆڤایەتی ناهێلێت:=KTML_End=
عەبدوڵا ئۆجالان ڕێبەری گەلی کورد ئاماژە بەوەدەکات کە لە ئەنجامی زیادەڕۆیی پیشەسازیدا، هەژاری و بێکاری گەیشتووەتە ئاستی قەیران و دەڵێت: وەکچۆن فرعەونەکان تەنها بۆ داهاتووی خۆیان فەرمانیان بە دروستکردنی ئەهرامەکانیان بە شێوەی گۆڕ کرد، شێوازی ڕۆبۆتکردنی پیشەسازییش ناتوانێت داهاتوویەکی زۆر دروست بکات کە مرۆڤ بتوانێت تێدا بژیت، ئەمە سووکایەتی بە مرۆڤیشە، ئەگەر هەبوونێکی بەشکۆ وەک سروشت هەبێت، ڕۆبۆت بوون و کۆپیکردن واتا و گرنگیی چییە؟ شێتانەیی سەرمایە بۆ کار لێرە جارێکی دیکە ڕووبەڕوومان دەبێتەوە، ئێمە بڵێین ڕۆبۆتەکان هەرزان بەرهەم دەهێنن، باشە، کاتێک ئەوانەمان بەکارهێنا و نەمان، ئینجا کێی دروستیان دەکاتەوە؟ لەم لایەنەوە پیشەسازی پێوەری بنەڕەتی بێکار هێشتنەوەی مرۆڤە، سەرمایەداریی چەکی هەرەگەورە دژی بەرهەمهێنانی کۆمەڵایەتییە، لە ئەنجامدا ماڵە داڕزاوەکان و بە ملیۆنان مرۆڤی هەژار، برسی و بێکار، دەبنە قوربانیی ئەم قەیرانانە.
=KTML_Bold=ئەو زیانەی پیشەسازی دەگەینێت، لە ئەنجامی شەڕەکانیش زیاترن:=KTML_End=
سروشتی کۆمەڵگا بە تەنها دەتوانێت بە پەیوەندییەکی بەهێز لەگەڵ ژینگە، بەرهەمی شوێن و ملیۆنان ساڵی خۆی بەردەوام بکات، هیچ ڕێککەوتنێکی پیشەسازی ناتوانێت شوێنی ژینگەی گەردوون بگرێتەوە، لە ئێستاوە لە زەوی، ئاسمان، دەریا و بۆشایی، ترافیک (هاتوچۆ) گەیشتووەتە ئاستی کارەسات، پیشەسازی بە سووتەمەنییە فۆسیلییەکان بەڕێوەدەبرێت، ئاو و هەوا و ژینگە ژەهراوی دەکات، هەموو کارەساتە سروشتییەکان، ئەنجامی پێشکەوتنەکانی ئەم دووسەد ساڵەیە، ئایا ئەم پێشکەوتنانە شایەنی ئەم هەموو زیان و زەرەرە هەیە؟ زیانی هەموو شەڕەکان ناگاتە زیانەکانی پیشەسازیی، هەروەها ئەو گیانلەبەر و زیندەوەرانەی لەناوچوون لە هیچ ڕووداوێکی دیکە لەناو نەچوون جا چ بەدەستی مرۆڤ و چ بەدەستی سروشت.
=KTML_Bold=ئەم دێوەزمەیە دەبێت لە دەستی پاوەنخوازەکان دەربهێندرێت:=KTML_End=
ئۆجالان ئاماژە بەوەدەکات کە پێویستە پیشەسازیی لەژێر دەستی پاوەنخوازیی سەرمایەداریی دەربهێندرێت و دەڵێت: دوای ئەوەیکە ئەم دێوەزمەیە گەورەتر بوو و لە کۆنترۆڵ دەرچوو، پرسینەوە لێی و گرتنەبەری ڕێوشوێن لە بەرامبەریدا درەنگ و بێ واتا دەبێت، ڕێک کاتییەتی کە مرۆڤ نەهێڵێت کۆمەڵگا لە کۆمەڵگابوونی دەرکەوێت و ببێتەوە کۆمەڵگەیەکی مەجازیی، پێویستە مرۆڤ ئەم دێوەزمەیە لە دەستی پاوەنخوازەکان دەربێنێت، لە پێشدا ڕەنجی پێبکات و دواییش بە گوێرەی سروشتی کۆمەڵگا بیکاتە دۆست.
=KTML_Bold=یان قیامەت (مەحشەر) یان مۆدڕنیتەی دیموکراتی:=KTML_End=
عەبدوڵا ئۆجالان ڕێبەری گەلی کورد مۆدڕنیتەی دیموکارتی وەک جێگرەوەیەک دەستنیشان دەکات و سەرنج دەخاتە سەر ئەم خاڵانە: ڕێک لەم خاڵ و چوارچێوەیەدا هەبوونی کۆمەڵگا لە پێگەی مۆدێرنێتەی دیموکراتییەوە بە هەموو پێداویستی و ئاشکاربوونیەوە دەردەکەوێت، کۆمەڵگا یان بە خێرایی بەرەو قیامەت دەڕوات، یان بە مۆدڕنیتەی دیموکراتی خۆی ڕادەگرێت، گەورەی دەکات و بە هەنگاوی سەرلەنوێ ئاوەدانکردنەوەی، بەم خێراییە دەڵێت بوەستە، لەم نێوەندادا لەگەڵ زەوی بە خشکەیی چوون، تادێت، باجەکانی قورستر و گەورەتر دەبن.
=KTML_Bold=پیشەسازی پێویستە لە ڕێگەی کۆمەڵگای ئەخلاقی و سیاسی بەکاربهێنرێت:=KTML_End=
پیشەسازییش وەک پەیوەندیی عەقڵی شرۆڤەکار، کاتێک لە ڕێگەی کۆمەڵگای ئەخلاقی و سیاسی بە شێوەیەکی ڕاست بەکار بهێنرێت، دەتوانێت مرۆڤ بباتەوە ژیانێک وەکو بەهەشت، کاتێک پیشەسازیی لەگەڵ ژینگە و جوتیاری دەست دەدەنە دەستی یەک، تەنها کێشەکانی بنەڕەتی ئابووری چارەسەر ناکەن، دەتوانێت هەموو لایەنە نەرێنییەکانی کێشەکانیش ئەرێنی بکاتەوە، تەنها ئەگەر ڕووداوەکانی هاتووچۆ کە سنووری تێپەڕاندووە بوەستێندرێت، لە نەوت تا هاتووچۆ، لە پیسبوونی ژینگە تا بایۆلۆژی مرۆڤ، لە زۆر بابەتی دیکەدا ئەنجامێک لە ئاستی شۆڕش دەخاتە ڕوو، ئەگەر پیشەسازیی دەریاوانی بەم خێراییە بڕوات، خێرێک لە هاتووچۆی دەریایی و ڕەشاییدا نامینێت، ئەگەر ئەم بابەتە لەبەر چاو بگرین، بە سنووردارکردنی ژمارەی ئۆتۆمبێلەکان تێدەگەین کە ئەمەی تا ئێرە هاتووە چەندە گرنگە، بێگومان لە سەرویانەوە بە سنووردارکردنی پیشەسازیی ئەتۆمی، لە زۆرێک کەسایەتی پیشەیی بە سنورردارکردنی پیشەسازی، ڕێگە لە زۆرێک لە گۆڕانکارییە گرنگەکان دەکاتەوە، مۆدڕنیتەی دیموکراتی لەم ئەزمونەدا، بە بانگەشە و کردەوەی خۆی وەڵامێکی تێرکەر و بەسوودە.

هاوڕێیانی هێژا،
بە هەڵوێستێکی واتاداری دەبینم کە لەسەر پێشنیازی من کۆتاییتان بە مانگرتن لە خواردن و ڕۆژووی مردن هێنا. ئەمە بە هەنگاوێکی هێژا دەبینم و سوپاستان دەکەم.
هیوادارم بەتایبەتی ئه و هاوڕێیانەی لە قووڵایی ئەم پڕۆسەیەدان، لە ڕووی جەستە، مێشک و ڕوحەوە ئاگاداری خۆیان بن. لە چێوەی ئه و وانانەی لە پڕۆسەی ڕەخنەکردن و خۆڕەخنەکردندا وەرگیراون، هیوای سەرکەوتنیان بۆ دەخوازم.
بەتایبەتی دەمەوێت بڵێم، ئه و هەڵوێستە کە بە دەستپێشخەریی کەسی هاتووەتە ئاراوە، نابێ وەک هەڵوێستێکی دەوڵەت دابنرێت. بڕوام بە هیوا و هەستەکانی خۆم هەیە کە ئەنجامێکی ئەرێنی لەگەڵ خۆی دێنێت. هیوادارم ئێوە لە ئێستا بەدواوە لە ڕووی جەستە، ڕوحی و زیهنیەوە لەسەر بنەمای فەلسەفەی بوونەوەری بەره و پێشەوە بچن. سڵاو و خۆشەویستیی بەردەوامی خۆمتانم بۆ دەنێرم.
#عەبدوڵڵا ئۆجەلان#
زیندانی ئیمڕاڵی \ بوورسا
#12-06-2019#

نووسینگەی مافەکانی ئەسرین لەبارەی چاوپێکەوتن لەگەڵ #عەبدوڵڵا ئۆجەلان# ڕێبەری گەلی کورد ڕاگەیاندراوێکی بڵاوکردەوە.
لە ڕاگەیاندراوی نووسینگەی مافەکانی ئەسرین دا پەیامەکەی ئۆجالان بڵاوکراوەتەوە و تیایدا هاتووە من دەمەوێت شوێن و پێگە بۆ گەلی کورد دروست بکەم، وەرن پێکەوە کێشەی کورد چارەسەر بکەین. من دەڵێم، ئەگەری ئەوە هەیە لە ماوەی هەفتەیەکدا شەڕ نەمێنێت. من چارەسەری دەکەم و بڕوام بە خۆم هەیە. بۆ چارەسەری ئامادەم. دەبێت ئەوەش دەکەوێتە ئەستۆی دەوڵەت ئەنجامی بدات.
دەقی ڕاگەیاندراوی نووسینگەی مافەکانی ئەسرین:
ئێمە 7ی ئابی 2019 / 16ی گەلاوێژ چاومان بە موەکیلەکەمان بەڕێز عەبدوڵا ئۆجان کەوت و چاوپێکەوتنمان لەگەڵ ئەنجامدا. لە چاوپێکەوتن لەگەڵ بەڕێز ئۆجالان دا گفتوگۆ لەبارەی ڕۆژەڤی سەرەکی و چەندین تەوەری سەرەکیی پێشکەوتنی مێژوویی پەیوەندیی کورد – تورک و لەبارەی دۆخی شەڕ و قەیرانەکانەوە کرد.
پەیوەندییەکانی کورد – تورک، کە لە ئەخڵات و مەلازگرتەوە دەستیپێکردووە و تاوەکو دەستووری بنەڕەتیی 1921 شیکاریی بۆ کرا. ڕایدەگەیەنێت، پەیوەندیدار بەو بابەتەوە دەبێت هەموو لایەنەکان بە هەستیاری و لەو چوارچێوەیەدا بجوڵێنەوە. جا ئەوانە چ خۆیان بە کەمالیست، یان عوسمانییە نوێکان بناسێنن، دەبێت هەر دوو عەقڵییەتەکە بەپێی مێژوو و پەیوەندیی کورد – تورک و بەشێوەیەکی ڕاست و دروست هەڵوێستێکی باش و ئەرێنی بخەنەڕوو.
دەبێت هەموو کەسێک ئەوە بزانێت ئەنجامی قورس بە دوای خۆیدا دەهێنێت
بەڕێز ئۆجالان لەبارەی پێداگری لەسەر سیاسەتی شەڕ و قەیرانەکانی ئێستا نیگەرانە. سەرنجی خستە سەر لە دەستدانە مرۆیی، سیاسی و ئابوورییەکان، کە لە ماوەی 40 ساڵ دا ڕوویانداوە. پێداگری لەسەر ئەو سیاسەتە لە هەرێمەکەدا ئەنجامی قورستر لەوەش بە دوای خۆیدا دەهێنێت، دەبێت هەموو کەس ئەوە ببینێت و بیزانێت.
هەوڵە دیموکراتیکەکانی لە کاتی ئۆزال-ەوە تاوەکو ئێستا لەلایەن کۆنترا گەریلا (دژە گەریلاکانەوە) تێکدراون، ئەمڕۆش هێزەکانی دژ بە چارەسەری بۆ ئەوەی هەمان مەبەستیان بەدی بێت، بوونەتە پۆتانسێل و ماتەوزەیەک و لە ئاستێکدا شەڕ هەڵدەگیرسێنن.
وتەکەی ئۆزال لە ساڵی 1993دا، کە ڕایگەیاندبوو 'بە شەڕ چارەسەر نابێت' بە بیرهێنایەوە، سەرباری پاراستنی ڕاستییەکانی ئەو دۆخەش، ئەمڕۆش بڕیارداری و پێداگریی ئۆزال نیشان دەداتەوە و ئیرادە و ورەی ئەوەی هەیە، کە لێپرسینەوە بکات.
ئاخۆ کورد مافی هەبێت یان نا؟
بەڕێز ئۆجالان بە هەوڵێکی زۆر شکۆمەندانەوە کاتی (سەردەمی) دەوڵەت و عەقڵی دەوڵەت شیکار و ئانالیز دەکات. لە دژی مێژووی درۆ، سەرقاڵکەرانە و ساختە، کە عەقڵی شۆڤێنسیتییە، دەمەوێت بەپێی مێژووی پەیوەندیی کورد – تورک و بەپێی مێژووی ڕاست و دروست جێگە و پێگەیەک بۆ کورد بکەمەوە. لەو چوارچێوەیەدا کورد پێویستی بە دەوڵەتێکی تر نییە، بەڵام پرسیاری ئەوەی کرد، کە 'ئاخۆ کورد مافی هەبێت یان نا؟ (باسی لەوەکرد)، هەموو کات هەوڵ و گەڕانی بە دوای ژیانی ئازاد، مرۆڤ ئازاد و کۆمەڵگەی ئازاد دا بووە، کە 40 ساڵە بەردەوامە و ڕایگەیاند، عەقڵی کورد بونیات دەنێت.
گۆشەگیریی 20 ساڵە، پەیوەندیی بە شەڕەکانی ئەمڕۆوە هەیە
بەڕێز ئۆجالان ڕاشیگەیاند، لە سەردەمی ئۆزال تاوەکو ئەمڕۆ هەوڵەکان بۆ ئاشتی و دیموکراسی بەردەوامییان هەیە. بەڕێز ئۆجالان ئەوەشی ڕاگەیاند، گۆشەگیریی 20 ساڵە لە دژی و ئەو شەڕانە، کە ئەمڕۆ ڕوودەدەن پەیوەندییان پێکەوە هەیە. هەروەها وتی، سەرباری هەموو ئەو زۆردارییانەش ماوەی 20 ساڵە لە دژی ئەوە، لەسەر هێڵێ ئاشتی پێداگری و خۆڕاگری دەکات و بۆ ئەوەش دەبێتە وەڵامدەرەوە.
بەڕێز ئۆجالان دەڵێت: من بۆ کورد جێگە و پێگە دروست دەکەم. وەرن ئێمە پێکەوە کێشەی کورد چارەسەر بکەین. دەڵێم، من لە ماوەی هەفتەیەکەدا دۆخی شەڕ و ئەگەری شەڕ ناهێڵم. من چارەسەری دەکەم و بڕوام بە خۆم هەیە و بۆ چارەسەری ئامادەم. بۆ ئەوەش دەبێت دەوڵەت و عەقڵی دەوڵەت ئەوەی پێویستە ئەنجامی بدات.
هەروەها بە بۆنەی جەژنەوە، سڵاو لە هەموو گەلەکەمان دەکەم، کە بۆ تێکۆشانی ئاشتی و دیموکراسی ڕەنج و دڵی بەخشیوە و جەژنی گەلەکەمان پیرۆز بێت. سڵاوی تایبەتی خۆیشی بۆ زیندانییەکان [1]

ئەنجومەنی گشتیی پارتی یەکێتیی دیموکراتیک (پەیەدە) ڕاگەیاندراوێکی بڵاوکردەوە و لە ڕاگەیاندراوەکەدا هاتووە، دەوڵەتی تورک ڕێگری لەوە دەکات، کە بنەماڵە و پارێزەران چاوپێکەوتن لەگەڵ #عەبدوڵڵا ئۆجەلان# ڕێبەری گەلی کورد ئەنجام بدەن و ئەوەش لەم کاتەدا، کە کاتی بڵاوبوونەوەی ڤایرۆسی کۆرۆنایە دۆخەکەی قورستر کردووە.
لە ڕاگەیاندراوەکەدا هاتووە:
لە ناو پێشهات و مەترسییەکان بەهۆی بڵاوبوونەوەی ڤایرۆسی کۆرۆنا لەسەرتاسەری جیهاندا، دەوڵەتی تورکی داگیرکەر سیاسەتە فاشیستی و دوژمنکارانەکەی بەرامبەر بە گەلانی هەرێمەکە، بە تایبەتی گەلی کورد هەم لەناوخۆی تورکیا و هەم لە هەموو ناوچەکە درێژە پێدەدات. ئەو خۆی دوژمنایەتی دەکات و پشتیوانی لە گروپە توندەڕەو و چەتەکان لە سوریا دەکات و هەوڵ دەدات بە هەمو هێزی خۆیەوە ئارامیی ئەو هەرێمانە، کە لە دەست چەتەکانی #داعش# ڕزگارکراون تێکبدات و ئەو ناوچانەی داگیریکردوون لە ڕووی دیموگرافییەوە بگۆڕێت.
لە ناوخۆی تورکیا تاوەکو ئێستا دەوڵەتی تورک بە هەموو هێزی خۆیەوە هەناسە لەبەر زیندانییە سیاسییەکان و ڕۆژنامەنووسان دەبڕێت. هەرگیز باسی دۆخی زیندانییەکان ناکات و ڕێگاش نادات هیچ کەس لە کەسوکاری زیندانییەکان لەگەڵ ئەو زیندانیانەدا قسە بکەن و بەو جۆرەی کە خۆی دەیەوێت پەیوەندی دروست دەکرێت. دەوڵەتی تورکی فاشیست بەردەوامە لەسەر گۆشەگیرکردنی ڕێبەر ئۆجالان. هەموو داواکانی بنەماڵە و پارێزەرانی بۆ سەردان و چاوپێکەوتن ڕەتدەکاتەوە. ئەو کردارە قورس و سەختە لەم دۆخە قورسە و لە کاتی بڵاوبوونەوی ڤایرۆسی کۆرۆنا لە تورکیا و هەرێمەکەدا بەڕێوەدەچێت. ئەوە گەلی کورد توڕە دەکات و یاسا و ماف و بەها مرۆییەکانیش پێشێل دەکات.
ئێمە وەک ئەنجوومەنی گشتیی پەیەدە داوا دەکەین تورکیا کردار و پێشێلکارییەکانی خۆی ڕاوەستێنێت. داواش لە هەموو لایەنە حقوقی، مرۆیی، دیموکراتیک و هێزە لایەنگرەکانی دیموکراسی دەکەین، کە ڕۆڵی خۆیان پێکبهێنن و گوشار لە دەوڵەتی تورک بکەن، کە ئەو دۆخە قورس و زەحمەتە، کە هەموو جیهانی گرتووەتەوە بۆ خۆی نەکاتە دەرفەت و ئەمانجە دوژمنایەتییەکانی لەو ڕێگەیەوە پێکنەهێنێت. ئێمە داوای لابردنی گۆشەگیریی سەر ڕێبەر ئۆجالان دەکەین و دەرفەت بە بنەماڵەکەی و پارێزەرانی بدەن، کە چاوپێکەوتن ئەنجام بدەن.
داواش لە گەلەکەمان دەکەین، کە بە شێوازی دیموکراتیک و بەپێی دەرفەتەکانی بەردەستیان بۆچوون و هەڵوێستی خۆیان بخەنەڕوو و بەپێی ڕێوشوێنەکانی خۆپاراستن بجوڵێنەوە تاوەکو گۆشەگیریی سەر ڕێبەر ئۆجالان نەمێنێت، دۆخی زنیدانیانی سیاسی لە تورکیا باش ببێت و هەروەها بە پێداگرییەوە گوشار لە تورکیا بکرێت، کە بەپێی پێوەر و یاسا نێونەتەوەییەکان بجوڵێتەوە.[1]
#13-04-2020#

بەپێی بڕیاری دادگای تورکیا قەدەغە لە سەر کتێبەکانی عەبدوڵڵا ئۆجالان و نازم حیکمەت و چەندین نووسەر و سیاسەتمەداری دیکە هەڵگیرا.
یاسای قەدەغەکردنی کتێب و ڕۆژنامەکان لە تورکیا، ساڵی 1952 دەرچووە و بە هۆیەوە بیست و دوو هەزار و 600 کتێب، ڕۆژنامە و بڵاوکراوە لە لیستی قەدەغە کراوەکان دەرهێنران.
لە چوارچێوەی هەڵوەشاندنەوەی ئەو یاسایەدا، قەدەغەی سەر دوو هەزار و 221 کتێب لە نێوانیاندا کتێبەکانی عەبدوڵڵا ئۆجالان، نازم حیکمەت، دورسون کاراتاش، یاڵچین کوچەک، دۆغو پەرینچەک و ئایەتوڵا خومەینی قەدەغەیان لەسەر هەڵگیرا.
لە چوارچێوەی سێیەمین پاکێجی دادوەریی دا، 11ی کانوونی یەکەمی ساڵی 2011 مادەیەک لە سەر یاسای ڕاگەیاندن زیاد کرا و ئەو مادەیە لە پێنجی تەممووزی ساڵی 2012 خرایە بواری جێبەجێکردنەوە.
بۆ ئامادەکردنی ئەو یاسایە بەڕێوەبەرایەتیی ئەمنیەتی تورکیا هەوڵێکی زۆریدا، لە چوارچێوەی ئەو هەوڵدانانەدا یەک بە یەکی کتێب، ڕۆژنامە و بڵاوکراوە قەدەغەکراوەکانی هەڵسەنگاند.
دوای پەسەندکردنی ئەو یاسایە نامەیەکی لە بارەی هەڵوەشاندنەوەی ئەو کتێبانە ئاراستەی دامودەزگا ئیداریی و دادوەرییەکان کرد.
بەڕێوەبەرایەتیی ئەمنیەت هەموو ئەو تۆمارانەی کە لە ساڵی 1952 تا ئەمڕۆ هەڵیگرتبوون، لەگەڵ هەڵوەشاندنەوەی بڕیاری قەدەغەکردنی کتێب و ڕۆژنامەکان، لەگەڵ لیستی ناوی 23 هەزار کتێب، ڕۆژنامە و بڵاوکراوەی ئاراستەی دادگاکان کرد و ئەوەی لێ پرسین ئایا لە بارەی ئەو کتێب، ڕۆژنامە و بڵاوکراوانە بڕیارێکی نوێ هەیە یا نا؟.
دوای هەڵسەنگاندنی نامە و لیستەکەی ئەمنییەت لە لایەن بەشی تاوانی ڕاگەیاندن لە دادگای باڵا، دادگایش ئاماژەی بەوەدا لەو 23 هەزار کتێب، ڕۆژنامە و بڵاوکراوانەدا قەدەغەی سەر 402 کتێب، ڕۆژنامە و بڵاوکراوە بەردەوامە، بەڵام قەدەغەی سەر 22 هەزار و 600 کتێب، ڕۆژنامە و بڵاوکراوە هەڵوەشێنراوەتەوە.
لە چوارچێوەی یاسای قەدەغەکردنی کتێب، ڕۆژنامە و بڵاوکراوە دوو هەزار و 336 کتێب قەدەغە کرابوون، بەڵام دادگا بڕیاری دەرکرد کە قەدەغەی سەر 115 کتێب بەردەوامە و ئەوانەی دیکەیان سەربەستن.
لە نێو ئەو کتێبانەی قەدەغەیان لەسەر هەڵگیرا، سێ کتێبی عەبدوڵڵا ئۆجالان، نووسراوە گوڵبژێرەکانی دورسون کاراتاش، کتێبێکی عەبدولرەحمان کاراکۆچ، کتێبێکی یاڵچین کوچەک، کتێبێکی نازم حیکمەت، کتێبێکی ماهیر چایان، کتێبێکی دۆغو پەرینچەک و کتێبێکی سەید قوتب.
زۆربەی ئەو کتێبانە لە سەردەمی 1980 قەدەغە کرابوون.
- 24-12-2013

تەڤگەری کۆمەڵگای دیموکراتیک (تەڤدەم) لە ڕاگەیەنراوێکدا بۆ ڕای گشتی ئاماژەی بە کردەوەکانی دەوڵەتی تورک لەدژی زیندانیانی سیاسی و بە تایبەتی عەبدوڵلا ئۆجالان ڕێبەری گەلی کورد کرد و ئاماژەی بەوەکرد، ڤایرۆسی کۆرۆنا لە زیندانەکانی دەوڵەتی تورک بڵاوبووەتەوە و بۆیە لەبارەی دۆخی ئۆجالان نیگەرانن.
ڕاگەیەنراوەکە بەم شێوەیەیە:
لە کاتێکدا کە ڤایرۆسی کۆرۆنا لە سەرانسەری جیهان بڵاوبووەتەوە، ڕێوشوێنی پێویست هەم بۆ کۆمەڵگا هەم بۆ کەمپەکان و زیندانەکان دەگیرێتەبەر، هەروەها زۆرێک لە دەوڵەتەکان هەندێک دۆسیەیان لەبەرچاو گرتووەتەوە، یەکێک لەو دۆسیایانەش لەبارەی زیندانیانی سیاسیە و زیندانیان ئازاد کراون، یان سیستمی کەرەنتینە بۆیان جێبەجێ دەکرێت و ڕیگا دەدرێت پارێزەران و خانەوادەکان سەردانیان بکەن.
ئاکەپە/مەهەپە و دەوڵەتی تورک لەبارەی پەتاکەوە سەختی دەکێشن، بەڵام تا ئێستاش بەردەوامی بە سیاسەتە شۆڤێنیەکەیان دەدەن، نمونەی ئەوەش هەڵوێستیانە لەبەرانبەر دۆسیەی زیندانیانی سیاسی، ڕای گشتی و گوێنەدان بە ڕێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکان، دەزگاکانی مافەکانی مرۆڤ. ئەو ڕێکخراوانەش سەرقاڵی ڤایرۆسی کۆرۆنان و ئەوانیش سەختی دەکێشن و تا ئێستا چارەسەریەکیان بۆ پەتاکە نەدۆزیوەتەوە.
بەو هۆیەوە دوای ئەوەی ژمارەی ئەو کەسانەی لە زیندانەکانی دەوڵەتی تورکدا تووشی ڤایرۆسەکە بوون و گیانیان لەدەستدا ئاشکرا کرا، بووە هۆی ئەوەی نیگەرانی لەسەر دۆخی #عەبدوڵڵا ئۆجەلان# ڕێبەری گەلی کورد زیاد ببێت. لەبەرئەوەی گۆمانمان هەیە دەوڵەتی تورکی شۆڤێنی کردەوەی قێزەونتر لەدژی زیندانیانی سیاسی، بە تایبەتی ڕێبەر ئاپۆ ئەنجامدەدات.
ڕەتکردنەوەی سەردان و چاوپێکەوتنەکان لەگەڵ ڕێبەر ئۆجالان، زیاتر سەرنجی کۆمەڵگای کورد و کۆمەڵگای ئازادیخواز بۆسەر زیندانی ئیمڕالی دەکێشێت، بە تایبەتی کە دەوڵەتی تورک کردەوەی دژە مرۆیی لەدژی شەهید عەگید ئیپەک ئەنجامدا کە تەرمەکەی لە ڕێی پۆستەخانەوە بۆ دایکی ڕەوانەکرا و لەبەرانبەر دەزگاکانی مافەکانی مرۆڤ پێوانەی کۆمەڵگای نێودەوڵەتی پێشێلکرد. لەم کاتە کۆمەڵگای نێودەوڵەتی بە پەتای کۆرۆناوە سەرقاڵە و دەوڵەتی تورک کردەوەی نامرۆڤانە ئەنجام دەدات و دەیەوێت سەرلەنوێ ئیرادەی گەلانی تێکۆشەر تێکبشکێنێت.
تەڤدەم لە کۆتایی ڕاگەیەنراوەکەیدا داوای لە ڕێکخراوەکانی مافی مرۆڤ کرد، کار لەسەر دۆخی زیندانیانی ناو زیندانەکانی دەوڵەتی تورک بکەن و لەبەرانبەر کردەوەکانی دەوڵەتی شۆڤێنی تورک کە لە دوورگەی ئیمڕالی و زیندانەکانی تر ئەنجامیدەدات، بەرپرسیاریەکانی جێبەجێ بکات.[1]
#13-04-2020#