پارتی کرێکارانی کوردستان (
پەکەکەپەکەکە) ئەنجامنامەی کۆنگرەی 12ەمینی خۆیی بۆ ڕای گشتی بڵاوکردەوە کە لە ڕۆژانی 5-7ی ئایار لە هەرێمەکانی پاراستنی مەدیا ئەنجامی دا. ئەوەش بە گوێرەی هەواڵێکی ئاژانسی فورات نیوزی سەربە پەکەکە..
پارتی کرێکارانی کوردستان (پەکەکە) ئەنجامی کۆنگرەی 12ی ڕاگەیاند، کە بە بەشداریی 232 ئەندام بووە و دەڵێت: خەباتکردن بە ناوی پەکەکەوە کۆتایی دێت.
دەقی ڕاگەیەنراوی پەکەکە
پڕۆسەیەک کە بە ڕاگەیاندنی ڕێبەر عەبدوڵڵا ئۆجالان لە 27ی شوباتدا دەستی پێ کرد، لە ڕۆشنایی کارە فرەلایەنەکانی و ئەو تێڕوانینانەی کە بە شێوازی جیاواز پێشکەشی کردوون، کۆنگرەی 12ی پارتیمان کە لەنێوان ڕۆژانی 5-7ی ئایار بەڕێوەچوو، بەسەرکەوتوویی کۆتایی هات.
کۆنگرەکەمان سەرەڕای دۆخی دژوار کە شەڕ و پێکدادان بەردەوام بوون، هێرشەکان لە ئاسمان و زەوییەوە درێژەیان هەبوو، گەمارۆی سەر ناوچەکانمان و گەمارۆی بەردەوام بوو، بە شێوەیەکی پارێزراو بەڕێوەچوو. لەبەر هۆکاری ئەمنی، هاوکات لە دوو ناوچەی جیاواز بەڕێوەبرا. کۆنگرەی 12ی پەکەکە کە بە بەشداری 232 نوێنەر بەڕێوەچوو، بابەتەکانی ڕێبەرایەتی، شەهیدان، بریندارەکان، بوونی ڕێکخراوەیی پەکەکە و شێوازی خەباتی چەکداری لەگەڵ بنیاتنانی کۆمەڵگەی دیموکراتی گفتوگۆ کرد و بڕیاری مێژوویی وەرگرت کە دەستپێکی قۆناخێکی نوێیە بۆ بزووتنەوەی ئازادیمان.
کۆتایی بە چالاکییەکانی ژێر ناوی پەکەکە هێنرا
کۆنگرەی نائاسایی 12ی پەکەکە، هەڵسەنگاندنی کرد کە خەباتی پەکەکە سیاسەتی نکۆڵی و لەناوبردنی سەر گەلەکەمانی تێکشکاند، کێشەی کوردی گەیاندە ئاستی چارەسەرکردن لە ڕێگای سیاسەتی دیموکراتییەوە، و بەم شێوەیە پەکەکە ئەرکی مێژوویی خۆی تەواو کرد. لەسەر ئەم بنەمایە، کۆنگرەی 12ی پەکەکە بڕیاری هەڵوەشاندنەوەی پێکهاتەی ڕێکخراوەیی پەکەکە و کۆتاییهێنان بە شێوازی خەباتی چەکداری دا، کە پڕۆسەی جێبەجێکردنی لەلایەن ڕێبەر ئاپۆوە بەڕێوە دەبرێت، و بەم جۆرە کۆتایی بە چالاکییەکانی ژێر ناوی پەکەکە هێنا.
کۆنگرەکەمان سەرەڕای بارودۆخی دژوار کە شەڕ و پێکدادان بەردەوام بوون، هێرشەکان لە ئاسمان و زەوییەوە درێژەیان هەبوو، گەمارۆی سەر ناوچەکانمان و ئابڵوقەی پارتی دیموکراتی کوردستان (KDP) بەردەوام بوو، بە شێوەیەکی پارێزراو بەڕێوەچوو. لەبەر هۆکاری ئەمنی، هاوکات لە دوو ناوچەی جیاواز بەڕێوەبرا. کۆنگرەی 12ی پەکەکە کە بە بەشداری 232 نوێنەر بەڕێوەچوو، بابەتەکانی ڕێبەرایەتی، شەهیدان، بریندارەکان، بوونی ڕێکخراوەیی پەکەکە و شێوازی خەباتی چەکداری لەگەڵ بنیاتنانی کۆمەڵگەی دیموکراتی گفتوگۆ کرد و بڕیاری مێژوویی وەرگرت کە دەستپێکی قۆناغێکی نوێیە بۆ بزووتنەوەی ئازادیمان.
کۆتایی بە چالاکییەکانی ژێر ناوی پەکەکە هێنرا
کۆنگرەی نائاسایی 12ی پەکەکە، هەڵسەنگاندنی کرد کە خەباتی پەکەکە سیاسەتی نکۆلی و لەناوبردنی سەر گەلەکەمانی تێکشکاند، کێشەی کوردی گەیاندە ئاستی چارەسەرکردن لە ڕێگای سیاسەتی دیموکراتییەوە، و بەم شێوەیە پەکەکە ئەرکی مێژوویی خۆی تەواو کرد. لەسەر ئەم بنەمایە، کۆنگرەی 12ی پەکەکە بڕیاری هەڵوەشاندنەوەی پێکهاتەی ڕێکخراوەیی پەکەکە و کۆتاییهێنان بە شێوازی خەباتی چەکداری دا، کە پڕۆسەی جێبەجێکردنی لەلایەن ڕێبەر ئاپۆوە بەڕێوە دەبرێت، و بەم جۆرە کۆتایی بە چالاکییەکانی ژێر ناوی پەکەکە هێنا.
پارتی ئێمە پەکەکە؛ وەک بزووتنەوەی ئازادی گەلەکەمان هاتە سەر شانۆی مێژوو دژی سیاسەتی نکۆلی و لەناوبردنی کورد کە سەرچاوەکەی پەیماننامەی لۆزان و دەستووری 1924 بوو. لە سەرەتای درووستبوونیدا کاریگەرییەکانی سۆسیالیزمی واقیعی بەسەرەوە بوو و پرەنسیپی مافی نەتەوەکان بۆ دیاریکردنی چارەنووسی خۆیانی پەسەند کرد، لەسەر بنەمای ستراتیژی خەباتی چەکداری خەباتێکی ڕەوا و بەرهەقی بەڕێوەبرد. پەکەکە لە بارودۆخێکدا شکڵی گرت کە نکۆلیکردنی توندی کورد، سیاسەتی لەناوبردن لەسەر ئەم بنەمایە، سیاسەتەکانی ژینۆساید و توانەوە زاڵ بوون. لە ساڵی 1978ەوە بە خەباتی ئازادی کە بەڕێوەی برد، ئەوەی کردە بنەما کە بوونی کورد بسەلمێنێت و کێشەی کورد وەک ڕاستییەکی بنەڕەتی تورکیا ببینرێت. لەسەر ئەم بنەمایە و بە ئەنجامی خەباتی سەرکەوتووانە، شۆڕشی زیندووبوونەوەی لە ناوی گەلەکەماندا بەدیهێنا و بووە هێمای هیوای ئازادی و جێگەی گەڕان بۆ ژیانێکی شەرەفمەندانە بۆ گەلانی ناوچەکە.
لە بارودۆخی ساڵانی 1990 کە شۆڕشی زیندووبوونەوەمان بووە هۆی گەشەکردنی گەورە لە ڕوانگەی گەلەکەمانەوە، گەڕانی توروت ئۆزال، سەرۆک کۆماری کۆماری تورکیا، بۆ چارەسەرکردنی کێشەی کورد لە ڕێگای سیاسەتەوە پەرەی سەند. ڕێبەر ئاپۆ بە ئاگربەستی #17-03-1993# وەڵامی ئەم گەڕانەی دایەوە و پڕۆسەیەکی نوێی دەستپێکرد. بەڵام کاریگەرییە قورسەکانی سۆسیالیزمی واقیعی، تێگەیشتنە چەتەییەکان کە بەسەر هێڵی شەڕی ئێمەدا سەپێنرا و لەناوبردنی توروت ئۆزال و تیمەکەی لەلایەن دەوڵەتی قووڵەوە، پێداگرتن لەسەر سیاسەتی نکۆلی و لەناوبردنی کورد و هەڵکشاندنی شەڕ، بووە هۆی ساباتکردنی ئەم پڕۆسە نوێیە. هەزاران گوند چۆڵکران و سووتێنران. ملیۆنان کورد لە شوێنی خۆیان ئاوارە کران، دەیان هەزار کەس تووشی ئەشکەنجە بوون و خرانە بەندیخانە و هەزارانیش بە شێوەی نادیاری ئەنجامدەر کوژران. لە بەرانبەر ئەمەدا بزووتنەوەی ئازادی هەم لە ڕووی چەندایەتی و هەم لە ڕووی چۆنایەتییەوە گەشەی کرد، شەڕی گەریلا بڵاو بووەوە بۆ کوردستان و تورکیا. لەژێر کاریگەریی شەڕی گەریلادا گەلی کورد ڕاپەڕین. بەم شێوەیە شەڕ بووە هەڵبژاردەی سەرەکی لە دیدی هەردوو لایەنەوە. لێکدانی بەرانبەری هەڵکشانی شەڕ نەتوانرا سەرلەنوێ تێپەڕێنرێت. بەم جۆرە هەوڵەکانی ڕێبەر ئاپۆ بۆ چارەسەرکردنی کێشەی کورد بە ڕێگای دیموکراتی و ئاشتییانە بێ ئەنجام مایەوە.
ڕێکخستنەوەی پەیوەندییەکانی کورد-تورک چارەنووسسازە
پڕۆسەکە بە پیلانگێڕی نێودەوڵەتی#15-02- 1999# گوازرایەوە بۆ قۆناغێکی جیاواز. لەم پڕۆسەیەدا شەڕی کورد-تورک کە ئامانجێکی گرنگی پیلانگێڕییەکە بوو، بەهۆی قوربانیدان و هەوڵەکانی ڕێبەر ئاپۆوە ڕێگری لێکرا. سەرەڕای ئەوەی کە لە سیستەمی ئەشکەنجە و ژینۆسایدی ئیمرالیدا هێڵدرایەوە، پێداگرتنی لەسەر چارەسەرکردنی کێشەی کورد بە ڕێگای دیموکراتی و ئاشتییانە بەردەوام بوو. ڕێبەر ئاپۆ کە بۆ ماوەی 27 ساڵە لەژێر تەریککەوتنی ڕەهادا ڕاگیراوە، بە خەبات دژی سیستەمی ژینۆسایدی ئیمرالی پیلانگێڕی نێودەوڵەتی پووچەڵ کردەوە. لە خەباتی دژی پیلانگێڕی نێودەوڵەتیدا سیستەمی دەسەڵاتخوازی-دەوڵەتی پیاوسالاری شیکردەوە و پارادایمی کۆمەڵگەی دیموکراتی، ئیکۆلۆژی و ئازادیخوازی ژنانی پەرەپێدا. بەم شێوەیە سیستەمی جێگرەوەی ئازادی بۆ گەلەکەمان، ژنان و مرۆڤایەتی چەوساوە بەرجەستە کرد.
ڕێبەر ئاپۆ پێشتری پەیماننامەی لۆزان و دەستووری 1924ی وەک سەرچاوە گرت کە لەوێوە پەیوەندییەکانی کورد-تورک کێشەدار بوون، تێڕوانینی نیشتمانی هاوبەش و کۆماری دیموکراتی تورکیای قبووڵ کرد کە گەلانی کورد-تورک توخمی دامەزرێنەر بن، و تێگەیشتنی نەتەوەی دیموکراتی وەک چوارچێوەی چارەسەری کێشەی کورد پەسەند کرد. ڕاپەڕینەکانی کوردی لە مێژووی کۆماریدا، دیالێکتیکی پەیوەندی کورد-تورکی 1000 ساڵ، و خەباتی ڕێبەرایەتی 52 ساڵە نیشانیان داوە کە کێشەی کورد تەنیا لەسەر بنەمای نیشتمانی هاوبەش و هاووڵاتی یەکسان چارەسەر دەبێت. پەرەسەندنەکانی ئێستای ناوەڕاستی ڕۆژهەڵات لە چوارچێوەی جەنگی جیهانی سێیەمدا، ڕێکخستنەوەی پەیوەندییەکانی کورد-تورک چارەنووسساز دەکەن.
گەلەکەمان باشتر لە هەمووان هەڵوەشاندنەوەی پەکەکە و کۆتاییهێنان بە خەباتی چەکداری دەزانێت و ئەرکەکانی قۆناغەکە جێبەجێ دەکات، گەلی بەشەرەفی ئێمە کە بەنرخی قوربانیدانی گەورە بۆ 52 ساڵە بەشداری پێشڕەوی ڕێبەرایەتی و پەکەکە دەکات و بەرەنگاری سیاسەتی نکۆلیکردن و لەناوبردن، سیاسەتەکانی ژینۆساید و توانەوە دەبێتەوە، پڕۆسەی ئاشتی و کۆمەڵگەی دیموکراتی بە شێوەیەکی زیاتر هۆشیارانە و ڕێکخراو دەپارێزێت. بڕوای تەواومان هەیە کە گەلەکەمان باشتر لە هەمووان بڕیاری هەڵوەشاندنەوەی پەکەکە و کۆتاییهێنان بە شێوازی خەباتی چەکداری تێدەگات و ئەرکەکانی قۆناغی خەباتی دیموکراتی لەسەر بنەمای بنیاتنانی کۆمەڵگەی دیموکراتی جێبەجێ دەکات. زۆر گرنگە کە گەلەکەمان بە پێشانگەیەتی ژنان و گەنجان، لە هەموو بوارەکانی ژیاندا خۆڕێکخستنەکانی خۆی پێکبێنێت، لەسەر بنەمای خۆبەسبوون بە زمان، ناسنامە و کەلتووری خۆی ڕێکخراو بێت، لە بەرانبەر هێرشەکاندا خۆی بپارێزێت و بە گیانی سەفەربەری کۆمەڵگەی دیموکراتی کۆمیوناڵ بنیات بنێت. لەسەر ئەم بنەمایە بڕوامان وایە کە پارتە سیاسییەکانی کورد، ڕێکخراوە دیموکراتییەکان، ڕێبەرانی بیروڕا لێپرسراوێتیان بۆ پەرەپێدانی دیموکراسی کوردی و دەستەبەرکردنی نەتەوەسازی دیموکراتی کوردی جێبەجێ دەکەن.
میراتی مێژووی ئازادیمان کە پڕە لە خەبات و بەرخۆدان، لەگەڵ بڕیارەکانی کۆنگرەی 12ی پەکەکە بەهێزتر پەرە دەسەنێت بە ڕێگای سیاسەتی دیموکراتی، و داهاتووی گەلەکانمان لەسەر بنەمای ئازادی و یەکسانی گەشە دەکات. گەلانی هەژار و ڕەنجدەرمان، هەموو گرووپەکانی باوەڕی، ژنان و گەنجان، کرێکاران، جووتیاران و هەموو توێژەکانی دەرەوەی دەسەڵات لە پڕۆسەی ئاشتی و کۆمەڵگەی دیموکراتیدا، بە بەرگریکردن لە مافەکانیان، ژیانی هاوبەش لە کەشێکی دیموکراتی و دادپەروەر پەرەپێدەدەن. بانگەوازی هەموو لایەک دەکەین بۆ بەشداریکردن لە پڕۆسەی ئاشتی و کۆمەڵگەی دیموکراتی.
بڕیاری هەڵوەشاندنەوەی پەکەکە و کۆتاییهێنان بە شێوازی خەباتی چەکداری کە کۆنگرەکەمان وەریگرتووە، زەمینەیەکی بەهێز پێشکەش دەکات بۆ ئاشتی بەردەوام و چارەسەری دیموکراتی. جێبەجێکردنی بڕیارەکانی باس کراو، پێویستی بە بەڕێوەبردن و ئاڕاستەکردنی پڕۆسەکە لەلایەن ڕێبەر ئاپۆوە، ناسینی مافی سیاسەتی دیموکراتی و دەستەبەری یاسایی تەواو و پتەو هەیە. لەم قۆناغەدا گرنگە کە پەڕڵەمانی گەورەی نەتەوەیی تورکیا بە لێپرسراوێتی مێژوویی ڕۆڵی خۆی ببینێت. بە هەمان شێوە بانگەوازی هەموو پارتە سیاسییەکانی ناو پەڕڵەمان، بەتایبەت حکومەت و پارتی سەرەکی ئۆپۆزسیۆن، ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی، کۆمەڵەکانی ئایین و باوەڕی، دەزگاکانی میدیای دیموکراتی، ڕێبەرانی بیروڕا، ڕووناکبیران، ئەکادیمیستەکان، هونەرمەندان، سەندیکاکانی کرێکاران-ڕەنجدەران، ڕێکخراوەکانی ژنان-گەنجان، بزووتنەوە ئیکۆلۆژیستەکان دەکەین کە لێپرسراوێتی هەڵبگرن و بەشداری پڕۆسەی ئاشتی و کۆمەڵگەی دیموکراتی بن.
بە خاوەندارێتی هێزە چەپ-سۆسیالیستەکانی تورکیا، پێکهاتە، ڕێکخراو و کەسایەتییە شۆڕشگێڕەکان بۆ پڕۆسەی ئاشتی و کۆمەڵگەی دیموکراتی، خەباتی گەلان، ژنان و چەوساوان ئاستێکی نوێ بەدەست دەهێنێت. ئەمەش واتای سەرکەوتنی ئامانجەکانی شۆڕشگێڕە مەزنەکان دەگەیەنێت کە دوا وشەکانیان 'بژی برایەتی گەلانی تورک و کورد و تورکیای تەواو سەربەخۆ!' بوو.
بە سۆسیالیزمی کۆمەڵگەی دیموکراتی کە قۆناغێکی نوێ لە پڕۆسەی ئاشتی و کۆمەڵگەی دیموکراتی و خەباتی سۆسیالیزم نوێنەرایەتی دەکات، بزووتنەوەی دیموکراسی جیهانی پەرە دەسەنێت و جیهانێکی دادپەروەر و یەکسان درووست دەبێت. لەسەر ئەم بنەمایە بانگەوازی کۆمەڵگەی دیموکراتی دەکەین، بەتایبەت دۆستانی ئێمە کە پێشانگەیەتی هەڵمەتی ئازادی جیهانی دەکەن، کە لە چوارچێوەی تیۆری مۆدێرنیتەی دیموکراتی هاوپشتی نێونەتەوەیی بەهێز بکەن.
داوا لە هێزە نێودەوڵەتییەکان دەکەین کە بە بینینی بەرپرسیارییەتییان لە سیاسەتەکانی ژینۆساید کە بۆ سەد ساڵە دژی گەلەکەمان بەڕێوە دەچێت، ڕێگری لە چارەسەری دیموکراتی نەکەن و بەشداری ئەرێنی لە پڕۆسەکەدا بکەن.
شەهیدبوونی هاوڕێیان عەلی حەیدەر کایتان و ڕەزا ئالتوون ڕادەگەیەنین
کۆنگرەی 12ی ئێمە کە بە بانگەوازی ڕێبەرایەتیمان کۆبووەتەوە، شەهیدبوونی هاوڕێیان عەلی حەیدەر کایتان، یەکێک لە کادرە پێشەنگەکانی پارتیمان کە لە 3ی تەمووزی 2018 شەهید بوو، و ڕەزا ئالتوون کە لە 25ی سێپتەمبەری 2019 شەهید بوو، ڕاگەیاند. لەسەر ئەم بنەمایە کۆنگرە هاوڕێ عەلی حەیدەر کایتان کە یەکێکە لە کادرە دامەزرێنەرە پێشەنگەکانی پەکەکە وەک هێمای 'پابەندبوون بە ڕێبەرایەتی، حەقیقەت و ژیانی پیرۆز' و هاوڕێ ڕەزا ئالتوون کە یەکێکە لە یەکەمین هاوڕێیانی ڕێیی ڕێبەر ئاپۆ وەک هێمای 'هاوڕێیەتی ئازادی' قبووڵ کرد. کۆنگرەی مێژوویی 12ی پارتیمان پێشکەشی ئەم دوو هاوڕێ شەهیدە گەورەیە دەکەین کە لە سەرەتای بزووتنەوەی ئازادیمانە و بەشدارییان کردووە و تا ئێستا بە خەباتی بەردەوامیان پێشانگەیەتیان کردووین، و لە کەسایەتی ئەواندا بەڵێنی سەرکەوتن بۆ هەموو شەهیدانی خەباتەکەمان دووپات دەکەینەوە و جەخت لەسەر ئیدیعامان بۆ بەدیهێنانی خەونەکانی هاوڕێ سڕی سوورەیا ئۆندەر، شەهیدی ئاشتی و دیموکراسی، دەکەینەوە.
سۆسیالیزمی دەوڵەت-نەتەوەیی بەرەو شکست دەبات؛ سۆسیالیزمی کۆمەڵگەی دیموکراتی بەرەو سەرکەوتن دەبات!
پێداگرتن لەسەر مرۆڤایەتی پێداگرتنە لەسەر سۆسیالیزم! [1]
=KTML_Bold=تێبینی: ئەم بەڵگەنامەیە کێشەی ڕێنووس و ڕێزمانیی هەیە، کوردیپێدیا بەمەبەست هیچ دەستکارییەکی نەکردووە!=KTML_End=