زوانی یۊگیری هۆرامی و چن خاڵێ پەی وەرچەم گېرتەی
بەشۍ یەرەمە
ئایا وەڵتەر زوانی یۆگیری هۆرامیما بېیەن؟
هەرپاسە کە ئیشارەما پنە کەرڎ و بەپاو ئا بەڵگا کە ئینەی دەسەوە، وەڵینەو نویستەی نەسری هۆرامی هۊرگېڵۆوە پەی کەمتر جە شەس ساڵا چیەو وەڵتەری، بەڵام ئینە تەنیا پەی باسو نەسریا و جە شێعرەنە پاسە نیا. بەپاو نوسخە خەتیەکا و ئا نویستا کە تاکو ئیسە بە نامۆو وەڵینەو ئەدەبېیاتی کورڎیەوە دەس کەوتێنێ و جە لاو خەڵکیەوە هەنې یام جە مووزەکانە پارێزیا، (زوانی شێعری هۆرامی) نەک هەر پەی هۆرامی زوانەکا، بەڵکووم پەی فرەو مەحاڵەکاو کوردەسانی وەڵینێو بە درێژایی وەڵینەو ئا نویستا و ئا نوسخە خەتیاشە هەن. چېگەنە ئێتر باس جە زوانی یۆگیر یا ئێستانداردی نیا، چوون هەرپاسە کە ئیشارەما پنە کەرد زوانی یۆگیر یام زوانی ئێستاندارد مشیۊم سەرو ڕازوانو ئا زوانیەوە بۊ، جە حاڵێوەنە کە ئا زوانە شێعریە جە فرەو یاگانە ساختاروو زوانی هۆرامی وەرچەم مەگېرۆ. پەی نموونەی (نېرە) و (ما) کە یۊ جە خاڵە دیارەکاو زوانی هۆرامیا وەرچەم مەگېریۆ و یۊتەریچ ئانەنە کە پەی بە هەرمانە بەردەی کەلیمە غەیرە هۆرامییەکا پېسەو عەرەبی و فارسی هیچ یاسایوش نییا و بې خەم و بە فراوانی دلېشەنە پیویا. کە پاسنەنە متاومې نامېش بنیەیمێ (زوانی شێعری هۆرامی) یام (گۊرانی). گۊرانی ۋەرو ئانەیە کە تەنیا جە هۆرامان هەرمانەش پنە نەکریاینە و تاکو نزیک بە سەڎ ساڵا چیەو وەڵتەری فرەو بەشەکاو کوردستانیش گېرتەنەنە وەر و شێعرەش پنە واچیاینە و جە بڕېو سەردەمانە پېسەو سەردەمو حکوومەتوو ئەردەڵانەکا جە سنەنە، دەسەڵاتیچ پاڵپشتیش چنە کەرڎەن. ئەر تەماشاو ئا دەقە شێعریا کەرمې کە تاکو ئیسە یاوەینێ دەسو ئېمە، هەر جە شێعرەو هورموزگانیەوە (بەپاو ئا نویستا کە هەنې دەسەوە و ئا باسا کە سرش کریاینێ) تاکو دەورەو مەولەوی، بە ئا زوانیە شێعرە واچیەینە کە متاومې واچمێشا شێعرێ دە هێجایێ هۆرامیێ، ئەڵبەتە جە لاو شاعێرە هۆرامی زوانەکاوە تاکو ئەندازێو کەمتەر چانەیە غەزەڵێ هۆرامییەیچ واچیەینە کە ئیسە بەشېو جە باسەکاو ئېمە نییا و فرە مەلمێ سەرشەرە، بەڵام ئەر تەماشاو شێعراو شاعێرەکا کە پا سەبکە (مەسنەوی 10 هێجایی هۆرامی) شێعرەشا واتێنە کەرمې پەیما بەرگنۊ کە ئی زوانە شێعریە هەرپاسە کە واتما تەنیا زوانی شێعری هۆرامییەکا نەبییەن و جە فرەو یاگەکاو کوردستانېیەنە شێعرەش پنە واچیەینە. پەی نموونەی (سەیدی) و (بېسارانیەوە) و (شێخ شەهاب) و (شێخ موستەفاو تەختە) و (مەولەوی) و «(میرزا شەفێع کولیایی) و (ئەڵماس خان کەنووولەیی) و (خانای قوبادی) و (موحەممەد ئاغەی دەربەند فەقەرە) و (شێخ عەبدولڕەحمان جانەوەرەیی) و (ئەحمەد بەگ کۊماسی) و (مەهجووری) و (حەیران) و (وەلی دېوانە) و (میرزا عەبدولقادر پاوەی)و....هتر.
عەبدوڵڵا حەبیبی.[1]
کوردیپێدیا جە دلېنەو ئی بابەتۍ ۋەرپەرس نېیەن، خاۋەنو/خاۋەنۊ بابەتەکۍ ۋەرپەرسیارەن. کوردیپێدیا بە مەبەسو ئەرشیڤکەرڎەی ئی بابەتېشە تۊمارە کەرڎېنە.
ئی بابەتۍ 317 جارۍ ۋینیێنە
پەیلۋاو وېت چە بارەو ئی بابەتۍ بنۋیسە!