Bi berxwedan û birêxistinbûnê nexşeya rizgarkirina Efrînê saz dikin - 4
CAFER CAFO - FÎDAN EBDELA / EFRÎN
Welatiyên #Efrînê# , şervanên Yekîneyên Parastina Gel û Yekîneyên Parastina Jin di pêvajoya berxwedana Efrînê de têkoşîn û berxwedaneke bêhempa nîşan da, mêtingerî û dagirkeriya Tirkiyê nepejirandin û rêya berxwedanê hilbijart. Li her devereke kantona Şehbayê xwe bi rêxistin kirin, nexşeya rizgarkirina Efrînê saz dikin, di hundirê Efrînê de jî berxwedan dewam dike.
Piştî ku komploya navdewletî ya li dijî gelê Efrînê dest pê kir, balafirên Tirkiyê mirov û dar û ber dane ber topan, cîhan jî bê deng ma. Rêveberiya Xweser û welatiyên Efrînê biryara derketina ji Efrînê dan û berê xwe dane kantona Şehbayê û li wir berxwedana rizgarkirina Efrînê dewam kirin.
Roja 18`ê Adara 2018`an ji bo welatiyên Efrînê ne rojeke ji rêzê bû, wê rojê dagirkeriya Tirkiyê û çeteyên wê gihîşt derdora navenda bajarê Efrînê, êrîşên xwe zêde kirin, deverên sivîlan bombebaran kirin û komkujî pêk anîn. Lewma welatiyan biryara derketinê da û li şûna ku di bin nîrê dagirkeriyê de bijîn, rêya berxwedanê hilbijartin.
Welatiyan berê xwe da kantona Şehbayê ku devera herî nêzî Efrînê bû. Li wir awayên nû yên berxwedanê nîşan dan û pêvajoya duyemîn a Berxwedana Serdemê dest pê kir. Jixwe herêma Şehbayê ku bi salan di bin dagirkeriya komên çete yên girêdayî Tirkiyê de bû, ji aliyê hêzên şoreşger ve hatibû rizgarkirin.
Kampên bi navnîşanên xweragirî û berxwedanê
Di encama şerên bi salan li herêmên Şehbayê rû dan de, gelek gund û navçeyên wê hatin wêrankirin, binesaziya bajar hate hilweşandin û êdî mal bi kêr nedihatin ku lê bijîn.
Ev rewş li pêşiya berxwedan û xweragiriya welatiyên Efrînê nebû asteng. Rêveberiya Xweser bi hezaran kon peyda kirin û 3 kamp li Şehbayê ava kirin. Wek sembola berxwedanê welatiyan navên ‘Berxwedan, Efrîn û Serdem’ li kampan kirin. Her wiha piştî ku binpêkirinên çeteyan li dijî welatiyan zêde bûn, gelek welatiyên din derketin Şehbayê, lewma kampeke din bi navê ‘Veger’ li navçeya Şêrawa hate vekirin, hin malbat jî li kampa Şehbayê ya li gundê Keştear ê Şêrawa bi cih bûn.
Ji wêraniyê jiyanê diafirînin
Hejmara welatiyên ku derketin Şehbayê zêde bû, lê hejmara konan jî kêm bû. Lewma hin malbat li malên hilweşiyayî bi cih bûn, ji ber germa havînê gelek azar û nexweşî kişandin, niha jî li ber serma û baran û lehiyên zivistanê berxwedana xwe dewam dikin û naxwazin vegerin Efrîna dagirkirî.
Kon û kavilên malan ji bo zarokên Efrînê bûne dibistan
Tevî rewşa koçberiyê jî, lê zarokên Efrînê perwerdeya bi zimanê dayikê dewam dikin û xwe ji bo vegera Efrînê û vegera dibistanên xwe amade dikin. Komîteya Perwerdeya Civaka Demokratîk 75 dibistan li kavilên malên rûxiyayî yan di bin konan de vekirin, nêzî 12 hezar xwendekarên seretayî, amadeyî û navîn yên Efrîn û Şehbayê li wan dibistanan dixwînin. Her wiha ji bo ku xwendekar bikarin xwendina xwe li zanîngehên herêmên Ferat û Cizîrê dewam bikin, derfet têne peydakirin.
Ji bo nexşeya rizgarkirina Efrînê gava yekemîn
Piştî ku 3 meh di ser dagirkirina Efrînê re derbas bûn, saziyên Rêveberiya Xweser ên kantona Efrînê `Konferansa Rizgarkirina Efrînê` li dar xist, konferans rojên 18-21`ê meha Hezîrana sala 2018`an bi beşdariya 250 endamên saziyan, rêxistinên siyasî û nûnerên hemû pêkhateyên civakî hate lidarxistin.
Di konferansê de kêmasî û şaşî hatin nirxandin, rêveberan xwe rexne kir û soza derbaskirina kêmasî û şaşîtiyan da, her wiha di mijara rêxistinî de pêşniyar û nêrînên beşdaran hatin guhdarkirin. Di encama konferansê de nexşerêya rizgarkirina Erfînê hate danîn. Bi dirûşmeya “Bi rihê şehîdên Berxwedana Serdemê em ji bo rizgarkirina Efrînê hemleya tolhildanê bilind bikin” biryar hate dayîn ku asta têkoşînê di hemû qadên siyasî, leşkerî, civakî, dîplomatîk de bilind bikin. Her wiha li ser şopa şehîdan serferberiya giştî hate ragihandin. Hate xwestin ku hemû pêkhateyên civakê di nava kar û xebatê de bin, di qadên herêmî û navdewletî de heta ku dagirkerên Tirk biqewitînin û Efrînê rizgar bikin.
Bi jiyana komînal asta berxwedanê bilind dikin
Welatiyên Efrînê li Şehbayê dest bi xwebirêxistinê kir, li hemû kampan, gund û navçeyan komîn ava kirin. Nêzî 133 komîn hatin avakirin, ji wan 21 li navçeya Ehdas, 18 li navçeya Fafîn, 26 li navçeya Ehres, 14 li navçeya Til Rifet, 13 li navçeya Şêrawa û li kampan jî 14 komîn hatin avakirin, her wiha meclisên navçe û kantonan jî hatin damezirandin.
Hevserokê meclisa kantona Efrînê Mihemed Naso di vê derbarê de wiha axivî: “Di encama komploya navdewletî de welatiyên Efrînê gelek êş kişandin, lê yekitî û berxwedana wan di pêvajoya 58 rojan de bû bersiveke dîrokî û dê di bîra cîhan û mirovahiyê de bimîne.”
Naso da zanîn ku Rêveberiya Xweser bi qasî derfetên xwe kamp ji welatiyan re vekirin, her wiha ji bo welatiyên ku di kavilên malan de dijîn, alîkariyên pêwîst pêşkêş kirin. Naso her wiha bal kişand ser bêxemiya saziyên cîhanî ku tu alîkarî nedan welatiyên Efrînê.
Ji bo berdewamkirina berxwedanê projeyên aborî
Yek ji pirsgirêkên li pêşiya welatiyên Efrînê yên li Şehbayê kêmbûna derfetên kar bû da ku karibin debara jiyana xwe bikin, lewma Komîteya Aboriyê hewl da pirsgirêka bêkariyê çareser bike. Piştî meha Gulana sala 2018`an Komîteya Aborî dest bi projeyên biçûk kir, alîkariya diravî da welatiyan da ku karibin hin projeyên biçûk çêkin û bi rê ve bibin. Welatiyan jî bi van diravan gelek kargeh vekirin û bi vî awayî rêjeya bêkariyê kêm bû.
Şervanên YPG`ê û YPJ`ê rojekê jî Efrîn berneda
Di çarçoveya pêngava duyemîn ya Berxwedana Serdemê de, şervanên YPG`ê û YPJ`ê her roj li kantona Erfînê çalakiyan li dar dixin, di van çalakiyan de gelek çete û leşkerên dagirkeran hatine kuştin.
Li gorî bîlançoya ji aliyê YPG û YPJ`ê ve hatiye eşkerekirin, di pêngava duyemîn a Berxwedana Serdemê de ku ji roja 18`ê Adarê ve dest pê kiriye, 147 çalakiyên cuda hatine pêkanîn. Di van çalakiyan de 350 çete, 65 leşkerên Tirkiyê hatine kuştin, 171 çete û 18 leşker birîndar bûn, 36 erebeyên leşkerî û 3 motorsîklêt jî hatin rûxandin.
Der barê mijarê de berdevkê fermî yê Yekîneyên Parastina Gel ê kantona Efrînê Birûsk Hesekê axivî. Birûsk Hesekê diyar kir ku biryara derketina ji Efrînê û çûna Şehbayê ji bo parastina sivîlan bû, dê Tirkiye li dijî sivîlan komkujî pêk anîbana.
Birûsk Hesekê diyar kir ku derketina ji Efrînê nayê wateya ku wan dest ji Efrînê berdaye û wiha got: “Hêzên me niha li her devereke Efrînê, li her navçeyê û li navenda Efrînê jî hene û çalakiyên me heta niha dewam dikin, ji ber ku em xwediyên vê axê ne û em xwedî maf in.”
Berdevkê fermî yê Yekîneyên Parastina Gel ê kantona Efrînê Birûsk Hesekê di dawiya axaftina xwe de soz da hemû şehîdên Berxwedana Serdemê û hemû şehîdên azadiyê ku li ser şopa wan bin, heta rizgarkirina Efrînê û vegera welatiyan.[1]