Kurdnasa Polonî Dr. joanna Bochenska: Di edebiyata kurdî de potansiyela sedsala 20an a edebiyata Rûsî hey
Heveyvîn: JAN DOST
kovar: Nubihar, no. 123, pp. 34-40, 2013
- Çiroka we û Kurdan! We çawa Kurd nas kirin? Yekem Kurdê ku we ew dit/ nas kir ki bû ?
- Min Kurd li Moskovayê nas kirin, ji sala 2000an, gava ku min li wir li ser edebiyata Rûsî û paşê di Akademiya Sînemayê ( VGIK ) de dixwend. Yekem rûyê Kurdî min li ser fotoyê dît ku ji aliyê doktorê ça van ê Tirkî li kampa penaberên Kurdên Îraqê hatibû kişandin. Wî demekê di vê kampê de kar kiribû û paşê li Moskovayê xwendibû. Li ser wî wêneyî ke çikeke porzer hebû û doktorê çavan ji min ra got ku di çavên wê de pirsyareke xemgîn heye. Min jî hay ji vê pirsyara giran çêbû û bala dilê min dikişand. Ji ber vê yekê paşê min gelek Kurdên din li Moskovayê nas kirin. Gava ku ez vegeriyam Krakovê diyar bû ku li vir jî Kurd hene û ji bilî wan du profesorên pir hêja ku parçeya jiyana xwe dabûn pirsa Kurdî. Yê yekem etnografê Poloni Prof. Leszek Dzięgiel ( Leşek Cen giel ) bû ku di nav salên 70an de li Kurdistana Îraqê dixebitî û lêkolîn dikirin. Pirtûka wî ya bi navê Węzeł Kurdyjski / Girêya Kurdi di sala 1992an de çap bû wek yekem pirtûka Polonî li ser Kurdan. Yê duyem Prof.
Andrzej Pisowicze ( Ancey Pisoviç ) ku hê xebata xwe didomîne. Ew herdu profesor di Zanîngeha Yagiel lonski de xebitîn ( ku sala 1364 hatiye damezrandin ) ya ku ez jî niha li vir çalakiyên xwe didomînim. Prof. Andrzej zimannasekî pir hêja yc, bi perwerdehiya xwe Îranîst û Ermenîst e. Wî destpêka salên 2000an de cara yekem dersa li ser ziman û rêzmana Kurdî ( Kurmancî ) dida. Bi Kurmancî nedizanî bipeyîve lê dersên wî li ser ziman ji bo me serpêhatiyeke me zin bûn. Paşê bi alîkariya Nûnerê Polonyayê ( ew jî li Krakovê ye ) li Hikumeta Herêma Kurdistana Îraqê birêz Kak Ziyad Raoofi , ji Zanîngeha Salaheddînê ya Hewlêrê mamosteyê zimanê Kurdî Kak Ferheng Muhammad hat û dersa Soranî da me. Prof. Piso wicz pir baş Soranî fêr bûye û niha pirtûka wî ya bi Ferheng Muhammad û Andrzej Bartczakî hati ye nivîsandin ku ji bo fêrbûna Soranî bi Polonî ye derdikeve. Ez di sala 2004an de bi nivîsandina teza doktora xwe mijûl bûm ya li ser nasname û wêjeya Kurdî, bi taybetî ya Kurdên Tirkiyê bû. Loma jî ez -wek her car- di navbeyna sînorên du zaravayan de mabûm. Kurmanciya min ji Soranî baştir e, lê hêvîdar im rojekê bigihînin asteya yekê. Li vir çend mirovên din yên lêkolînerên ciwan hene û em niha bi hev re projeya xwe a ji bo pêşxistina lêkolînên li ser Kurdan li Polonyayê destpê dikin ya navê wê bi Îngilîzî How to make a voice audible ? Continuity and change of Kur dish culture and of social reality in postcolonial perspec tives.
Deng çawa tê bihistin ? Berdewamî û guhartoyên çand û realiteya civakê yên Kurdî di perspektifèn post koloniyal de. Em hêvî dikin ku bi alikariya we
- bi hev re- dikarin tişteke girîng û xweşik ava bikin. [1]