Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
Di ziman de xêva fonolojik Abdusamet Yîgît
24-03-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Ziman û Xêv
22-03-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Necat Baysal
20-03-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Bedri Adanır
19-03-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 38
16-03-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Vejîna Kurdistana Xeyalî
15-03-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Xutbeya Şamê
15-03-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Sî û Sê Pencere
15-03-2024
Aras Hiso
Cih
Mêrdîn
12-03-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
XÊV Çî ya?
10-03-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 514,877
Wêne 104,261
Pirtûk PDF 18,882
Faylên peywendîdar 94,723
Video 1,232
Kurtelêkolîn
Çanda Newrozê li Rojhilat û...
Jiyaname
ŞEREFÊ EŞIR
Jiyaname
Bedri Adanır
Jiyaname
Necat Baysal
Kurtelêkolîn
NIMÊJA VÊ DESTMÊJÊ BIVÊNEVÊ YE
Rojbûna Kurdên Swêdê
Hevalên Kurdîpêdiya arşîvên me yên neteweyî û welatî bi awayekî objektîv, bêalîbûn, berpirsiyarî û profesyonelî tomar dikin.
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: Kurmancî - Kurdîy Serû
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست1
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

Rojbûna Kurdên Swêdê

Rojbûna Kurdên Swêdê
Dîroka Konfederasyona Kurd li Swêdê û kovara wê Berbang
ji aliyê Faris Medenî Marsil

Kurd kengî hatine Swêdê
Li gorî lêkolînan 172 komên bi paşerojeke biyanî li Swêdê dijîn. Kurd jî yek ji van komên biyanî ne. Tê texmînkirin ku îro li Swêdê di navbera 80 û 100 hezarî de kurd hene.
Yekemîn penaberê kurd Suleyman Aleksander Knuttas di sala 1929an de hatiye Swêdê, yekem xwendekarê kurd Selheddîn Rastgeldî ye ku di sala 1947an de hatiye Swêdê.
Di sala 1965an de zêdetirî sê kesan li gel komek penaberên kurd ên ku ji başûrê Tirkiyê hatine Swêdê xwendin. Cemal Almadar, Mambrahîm Mamxidir, Seîd Abdulrehman û Seîd Dizaî ev in.
Komîteya Swêdî-Kurdî di sala 1966an de hat avakirin û Cemal Elamdar û Selahaddîn Rastgeldî tê de cih digirin. Komîte ji Marta Hanssons, Olof Tandberg û M. Norlander pêk dihat. Piştî mirina Marta Hansson, Olof Tandberg bû serokê komîteyê. Tandberg pisporê mafên hindikayiyan û serokê beşa Swêdê ya komîteya UNECO bû. Komîte piştî ku di 11'ê Adara 1970'an de bi rejima îraqê ya li başûrê kurdistanê re peymana otonomiyê hat îmzakirin, hat hildan.
Pêla yekem: Di nîveka salên 1960î de hinek kurd ji ber sedemên aborî hatin Swêdê. Kurdên ku ji ber sedemên aborî hatine Swêdê, ji Anatolya û derdora bajarê Konyayê yên Cîhanbeylî û Kuluyê hatine. Ev koma kurd komeke kevneşopî bû ku gelek piştgirîya hevdû dikirin. Herî zêde di sektora xizmetê de xebitîn; xwaringeh û pîzeryayên wan û jiyana wan a civakî yekreng bû. Civateke girtî bû. Nifşê pêşîn hînî xwendin û nivîsandinê bû, piranî li vir li Swêdê. Nifşê paşerojê ku li vir mezin bûye li ser şopa nifşê yekem dimeşe, piraniya wan naçin lîseyê û ji biçûkatiya xwe de dest bi kar dikin. Bi kurdî û zaravayên wê diaxivin. Armanca wan qezenckirina pereyan e. Hestên welatparêziyê xurt in û bi piştgiriya aborî piştgiriya tevgerên kurdan dikin.
Adar 1970: Piştî derbeya leşkerî ya li Tirkiyeyê hin siyasetmedarên kurd ji bo dîtinên xwe yên siyasî hatin Swêdê. Pişt re hinek ji bo perwerdehiyê hatin Swêdê û hinek jî ji bo ku ji leşkeriya Tirkiyê dûr bikevin hatin Swêdê. Komên ku piştî salên 70yî hatin vir, bûn endamên komele û partiyan û hinek ji wan jî bûn endam û serokên partiyan. 1975: Piştî agirbesta ku ji aliyê Mistefa Barzanî ve hat ragihandin, hin siyasetmedarên kurd ên başûrê Kurdistanê li Swêdê bi cih bûn.
Komkujiya Mereşê: Dema faşîstên Tirk di sala 1978’an de li Mereşê komkujî kirin, bi hezaran Kurd welatê xwe terikandin û berê xwe dan Swêdê. Piraniya wan li bajarê Uppsala bi cih dibin û di sektora xizmetê de dixebitin. Ev komeke kevneperest a Kurdan e.
12 Îlon 1980, piştî derbeya leşkerî li Tirkiyê û şerê di navbera Iraq û Îranê de, bi hezaran kurd ji Kurdistanê derketin û hatin Swêdê. Bi taybetî ev koma ku potansiyeleke mezin ji bo kadroyên siyasî yên bakurê Kurdistanê temsîl dike û di warê siyasî, çandî û zimanî de xizmetên mezin dike. Ev kom niha li Swêdê koma herî çalak a kurdî ye.
Pêla piştî Helebçeyê: Di navbera Sibat û Îlona 1988an de, herî kêm 50.000, belkî ji 100.000 an jî zêdetir Kurd ji aliyê rejîma Seddam Husên ve li Iraqê hatin kuştin. Mexdûran hemû li gund û bajarên biçûk ên Başûrê Kurdistanê ('Bakurê Iraqê') dijiyan. Cihê herî navdar ê ku hatiye wêrankirin bajarê Helebce ye ku 5000 kes ji ber êrişên gazê tê de hatine kuştin. Piştî jenosîda Helebçeyê gelek kurd ji welatê xwe reviyan û hinek jî hatin Swêdê.
Beşa Kurdistana Îranê: Piştî lawazbûna şerê çekdarî yê PDKê li Îranê, gelek kurdên vî beşê welat trawmayê dîtin û ji welatê xwe reviyan. Îro hejmara kurdên Îranê yên li Swêdê dijîn nêzîkî 20 hezarî ye. Piraniya ciwanên vî parçeyê welat xwendekarên zanîngehê ne. Nifşa navsere ku çûna zanîngehê hilnebijartiye, bi piranî di sektora xizmetê de ne.
Pêla piştî têkçûna serhildana başûrê Kurdistanê: Di sala 1989 de, piştî êrîşên kîmyayî yên rejîma Seddam, gelek Kurd ditirsin. Gelek kes reviyan Tirkiye û Îranê. Ji wir jî bi alîkariya komîsyona penaberan a Neteweyên Yekbûyî birin Swêdê.
Pêla piştî hilweşîna Yekîtiya Sovyetê: Kurd ji ber sedemên ewlekarî û aborî ji Ermenîstan, Qazaxistanê û Gurcistanê derketin. Gelek li komarên Sovyeta berê û hinek ji wan jî li Swêdê bi cih bûne. Ev kom li Swêdê biçûk e.
Şerê navxweyî di navbera kurdan de: Di sala 1994an de dema ku şerê navbera her du mezintirîn feleka kurdan PDK û YNKê li başûrê Kurdistanê dest pê kir, hinek kes hatin Swêdê û bi cih bûn.
Piştî sala 2011ê bi taybetî piştî êrişên DAIŞê û dagîrkirina Mûsilê û êrişên wê yên li ser Rojavayê Kurdistanê, bi navê “Bihara Erebî” kurdan dike armanc. Piraniya kurdan li bajarên Stockholm, Uppsala, Göteborg, Malmö, Gävle, Eskilstuna, Kalmar, Västerås, Linköping, Örebro û Sundsvall û hwd û li derdora wê dijîn.
Ew pêla ku piştî derbeya leşkerî ya Tirkiyê ya Îlona 1980ê ji bakurê Kurdistanê hat, pêleke siyasî bû û heta deh salên din her kes di nava xebatên siyasî, çandî û zimanî de bû. Ji ber ku serokê yekem û gelek kadroyên partiyên siyasî yên bakurê Kurdistanê koçî vir kirin, hewl dan ku bi hev re xebatên demokratîk bikin; di destpêka salên 1980î de - bi rêxistineke berfireh ku hemû Kurdên Swêdê di bin baskê xwe de bi rêxistin bike.

Federasyona Neteweyî ya Kurd
Di Gulana 1981ê de li Swêdê ji aliyê rêxistinên kurdan ve Konfederasyona Kurdan hat avakirin. Di dîroka Kurd û Kurdistanê de ev mînaka yekem û bêhempa bû ku ji aliyê Kurdan ve li herçar parçeyên Kurdistanê hate dayîn. Bi saya xebata Riksförbundet kurdên çar parçeyên Kurdistanê ji hev fêr bûn û zaravayên hev fam kirin. Bi taybetî Kurdên Bakur bal kişandin ser girîngiya xwendin û nivîsandina zimanê Kurdî.
Hemû kongre, civîn, panel, konfêransên Komalên Netewî û ev civînên ku ji aliyê rêxistin û komeleyên kurdan ve hatibûn organîzekirin hemû bi kurdî hatin lidarxistin. Kurdên bakur kurdiya xwe pêş xistin û bi sedan berhemên kurdî çêkirin.
Li aliyê din her rêxistin li gel xebatên xwe di nava xebatên civakî, çandî û weşanê de jî cih girt.
Li gorî lêkolîna Mehmet Tayfun, bi piştgiriya aborî ya rayedarên swêdî, di navbera salên 1980 û 1998'an de bi giştî 820 pirtûk hatin weşandin, 138 kovar û rojname û 24 weşanxaneyên fermî hatin damezrandin. Li ser navê van weşanxaneyan 585 pirtûk hatine çapkirin. 420 pirtûkên kurdî (kurmancî, soranî, dimilî) hene.
Dema ku Komeleya Nivîskarên Kurd ava bû, nêzîkî 50 endamên wê bûn, ku hîn nivîskarên kurd ên soranîaxêv di nav wan de nebûn.
Li Stockholmê weqfên kurdan, pirtûkxane û enstîtû li gor hewcedariyên xwe dixebitin. Swêd yek ji wan warên ku xebatên wêjeyî, çandî, dîrokî û zimanî yên kurdî lê pêş ketine, bi taybetî piştî salên 1980yî. Zarokên kurd li her derê derfeta fêrbûna zimanê xwe heye. Li zanîngeha Stockholmê Xeta Mamosteyên Kurdî ji bo Perwerdeya Mamosteyên Kurdî (1984) hat vekirin û li wir mamoste ji bo perwerdekirina zarokên Kurd dihatin perwerdekirin. Ev hemû xebat û hînbûna di nav kurdan de wek modela kurdiya swêdî tê gotin. Konfederasyona Kurdên Swêdê di dîasporaya Kurdan de xwedî roleke herî mezin û girîng e.
Rêvebir û endamên komeleyên Kurd ji Uppsala heta Stockholmê du caran meşiyan da ku zilma dewleta Tirk û Iraqê ya li ser Kurdan şermezar bikin û raya giştî ji bo têkoşîna demokrasî û wekheviyê ya Kurdan biafirînin.
Komeleyên ku di 22'ê Gulana 1981'an de hewl dan Yekîtiya Neteweyî ya Kurd ava bikin mehek berê desthilatdarî kiribûn û endamên wan - bi qasî 100 kesî - 90 km ji Uppsala heta Stockholmê meşiyan û li dijî cuntaya leşkerî ya faşîst a li Tirkiyeyê protesto kirin.
Meş di 24.04.1981ê saet 18:00an de ji Uppsalayê dest pê kir û roja din di 25.04.1981ê saet 13:00an de gihîştin Sergelstorgê ya Stockholmê û beşdarî xwepêşandanê bûn û ber bi Sefaretxaneya Tirkiyê ve meşiyan.
22.08.1986 - Komela Kurdistanî li Uppsalayê li dijî dewleta tirk û dewleta Iraqê meşeke protestoyî ji Uppsala heta Stockholmê pêk anî. Di meşê de 61 endamên komeleyê (8 jê jin) amade bûn. Xwepêşandêr piştî 24 saetan di bin baranê de hatin Stockholmê û bûn meşa protestoyî ya Konfederasyona Swêdê.

Komele, komeleyên kurdan û avakirina FKKSê
Gelek awayên cuda yên rêxistinkirina jiyana civakî hene. Di civakên hemdem de yek ji van awayên rêxistinbûnê jî komele û endamtiya komeleyan e. Komele rêxistinek e ku ji hewcedariya hin mijar, armanc an jî berjewendiyên hevpar ên civakî, neteweyî an pîşeyî derdikeve holê. Ew ji hêla kesên ku li ser van pirsên hevpar li hev dikin ve hatî çêkirin.
Li welatên Yekîtiya Ewropayê (YE) û li Swêd ku di heman demê de endamê YEyê ye, mafê rêxistinbûn û endamtiyê bi destûra bingehîn tê parastin.
Ji bo pirsgirêkên ku komeleyek dikare an jî nikare çareser bike, ti sînor tune. Ev tê wê wateyê ku hûn dikarin li ser her pirsgirêkê û di her warî de bi kesên din re komeleyek ava bikin.
Li Swêdê gelek dezgehên giştî (dewlet, şaredarî û hwd.) piştgirî didin xebatên komeleyan û mafê damezrandin û birêvebirina karê komeleyan tê teşwîqkirin û di warê aborî de jî tê misogerkirin. Loma jî dema meriv li agahiyên li ser xebatên komeleyên li Swêdê binêre, meriv dibîne ku hejmara endamên komeleyên li Swêdê deh qat ji nifûsa Swêdê zêdetir e. Hûn dikarin di her dused hezar komeleyên ku li Swêdê hene de, di her pirsgirêkek civakî de komeleyek bibînin.
Du cureyên bingehîn ên komeleyan hene. Yek ji wan komeleyên aborî û rêya din jî komeleyên îdeal in. Cûdahiya sereke ya van her du komeleyan ew e ku di komeleyên aborî de armanca avakirina komeleyê parastina berjewendiyên endamên aborî ye û ji ber vê yekê girîngiya van komeleyan ji çalakiyên aborî pêk tê. Kooperatîf yek ji formên komeleyên aborî ne. Komeleyên îdeal çawa ji bo berjewendî, armanc an pirsgirêkên hevpar têne damezrandin. Hûn ê li Swêdê her cure komeleyan bibînin, ji komeleyên kirêdaran bigire heta komeleyên li ser mijarên jîngehê, sendîka, mafên mirovan, çand û perwerde, biyaniyan an werzîşê. Ev jî nîşan dide ku xebatên komeleyan di jiyana civakî ya Swêdê de çiqasî girîng e.
Di salên 1970yî de dewleta Swêdê bi riya siyaseta sosyaldemokratîk xebatên civakî û çandî bi pêş xist. Komeleyên swêdî, li gor hejmara endaman û xebatên wan, ji rayedaran piştgirîyeke baş distînin. Dewleta Swêdê pir kêfxweş e ku bi rêya kom û komên civatê guh dide pirs û pirsgirêkên civakê û bi rêya van komeleyan beşeke mezin ji pirsgirêkên civakê çareser dike. Ji bo vê jî avakirina komeleyan û Konfederasyona Neteweyî xizmeteke baş kir. Yekemîn rêxistina demokratîk a kurd li Swêdê beşa Komeleyên Xwendekarên Kurd li Ewropayê (KSSE) bû ku di sala 1966an de hat damezrandin. Navenda sereke ya KSSE (Civaka Xwendekarên Kurd li Ewropayê) li bajarê Wiesbaden ê Almanyayê bû û di sala 1956an de hat damezrandin. KSSE her sal li paytexta Ewropayê kongreya xwe li dar dixe. Wê kongreya xwe ya çaremîn a salane di 1-5 Tebax 1970 de li Stockholmê pêk anî û 17 kesên ji Swêdê beşdar bûn.
KSSE piştî têkçûna Şoreşa Îlonê ya sala 1975’an bû sê beş û bi navê Xwendekarên Kurdistanê yên li Derveyî Welat (AKSA) û bi navê Ciwan û Xwendekarên Kurdistanî li Ewropayê (YUKSE) hate damezrandin. Wê demê kurd tenê li ser navê xwendekaran bi navên din komeleyan ava nakin.
Her wiha Bahoz (Komeleya Têkoşer û Şoreşgerên Kurdistanê) ku di sala 1969an de li Almanyayê hat damezrandin, di sala 1970yî de bû beşek ji Swêdê. Cegerxwîn ji bilî xebatên xwe yên agahdarkirinê, dîwana helbestan Prîsk û Pêtî diweşîne. Yekemîn komeleya kurdan li Swêdê Komeleya Karkerên Kurd-Swêdî ye. Piştî demekê li şûna navê kurdî, vê carê peyva Kurdistan hat bikaranîn û peyva Swêd lê hat zêdekirin û navê komeleyê bû Komeleya Karkerên Kurdistanê li Swêdê.
Ev komele di sala 1976an de li Stockholmê ji aliyê Kurdên Bakurê Kurdistanê ku ji aliyê Tirkiyê ve hatiye dagirkirin, hatiye damezrandin.
Ev kes; Memo Yetkin (serok) Henefî Celeplî (sekreter), Ferda Turan (kontrolker), Mahmut Baksî, Alî Gultekîn, Fikret Guler, Seyfî Doganan, Cevdet Demir û Tevfik Bal. Ji van 5 kesan; Henefî Celeplî, Fîkret Guler, Seyfî Dogan, Cevdet Demîr û Tevfik Bal ji Anatoliya hundir in. Di sala 1978an de di komeleyê de dubendî çêbû. Piştre Sendîkaya Karkerên Kurdistanê, ku piştre bi navê Komkar dihat naskirin, û piraniya endamên wê, têkiliyên wan ên siyasî nêzî PSKT bûn, ku wê demê weke organa wê ya navendî Riya Azadî dihat naskirin. Komeleyê di sala 1978an de bi navê Roja Nû rojnameyek derxist û paşê wek Komkar xebata xwe domand. Piştre endam û alîgirên rêxistinên din li Swêdê komeleyên xwe ava dikin. Di sala 1979an de alîgirên DDKDê li Stockholmê Komeleya Çand û Hevgirtinê ya Kurd-Swêdî ava kirin. Serokê komeleyê; Mahmud Kiper, Alî Çîftçî, Mahmud Baran, Îbrahîm Ozdemîr û Erol Kizilkaya amade bûn. Di sala 1980 de alîgirên rizgariya netewî ya Kurdistanê K.U.K li Stockholmê Komeleya Çanda Karkerên Kurdistanê ava kirin. Berdevkê komeleyê Nazîf Taşçi, Seyhmus Ceylan û Celal Beyazgul in. Di sala 1980 de alîgirên Ala Rizgarî li Botkyrka-Stockholmê Komela Demokratîk a Çanda Kurdî ava kirin. Damezrênerên wê Cevdet Demir, Cevdet Bardakçi û Abdullah Altunel bûn. Her komeleyekê li ser navê Kurdan bi rayedarên Swêdê re têkilî danî. Vê yekê bi giştî karê kurdan hêsan nedikir û ji bo wan dihat wateya gelek zehmetiyan.

Avakirina Konfederasyona Neteweyî
Xebatên avakirina Konfederasyona Kurd a Swêdê (FKKS) di salên 1980yî de û bi taybetî jî piştî cûntaya leşkerî ya faşîst a Tirk li Tirkiyeyê pêş ket; berê di navbera çar komeleyên kurdên bakur de dest pê kir û paşê di navbera heft komeleyan de berdewam kir. Her heft komeleyên ku FKKS ava kirin di bin bandora hêzên siyasî yên cuda de bûn û endamên wan jî ji alîgirên hêzên siyasî yên wê demê pêk dihatin. Ji van, pênc komele li Stockholmê û du komeleyên din; yek li Uppsala û ya din jî li Göteborgê bû.
Damezrandina FKKSê pêwîstiyeke siyasî bû û bi saya koordînasyona komeleyan bi hêzên siyasî yên cuda re pêkan bû. Ji ber vê yekê mirov dikare bibêje ku destpêka damezrandina FKKS'ê di nava komeleyên damezrîner ên FKKS'ê de hêzên siyasî serdest bûn; weke platformeke hevpar derket holê. Lê rewşa siyasî ya niha ya li Swêdê û maf û îmkanên di nava xebatên komeleyê de roleke girîng di amadekirina bingehê avakirina Konfederasyona Neteweyî de lîstine.
Kurdên ku li Swêdê dijîn di bin bandora komên din ên koçber ku konfederasyonên xwe yên netewî ava dikin de mane. Ji şert û mercên baş ên Swêdê jî cesaretê didin wan. Divê bibin yek û dixwazin dengê xwe bidin bihîstin. Kurd bi adet û tecrubeyên partiyên neqanûnî yên welatê xwe, xebatên komeleyên legal û nîv-qanûnî di sala 1981ê de dest bi KRF kirin. Penaberên siyasî di damezrandina KRF de rola sereke dilîzin. KRF bersivek e li ser daxwaza piraniya kurdan ji bo hevkariyê ji bo berjewendiyên hevpar. Kurd bi xurtî ji şêwazên xwe yên çandî, jiyan û bûyerên li welêt bandor bûne, KRF ava dikin da ku di serî de piştgirî bidin tekoşîna gelê Kurd a li welêt, ku hîna jî motîveka herî mezin a çalakbûna mirovan e. KRF gelek mijarên hevgirtinê yên li ser welatê xwe, lê her weha pirsgirêkên entegrasyon û nasnameyê li Swêdê mijûl dike.
KRF bersivek e li ser daxwaza piraniya kurdan ji bo hevkariyê ji bo berjewendiyên hevpar. Ew rêxistineke demokratîk, partî-siyasî û ji aliyê olî ve bê girêdan e, ku di destpêkê de hema hema tenê kurdên Kurdistana Tirkiyê dicivîne, lê paşê dibe rêxistineke kurdên hemû beşên Kurdistanê. Di destpêkê de, KRF yekîneyek e ji komeleyên xetê yên cihêreng ên îdeolojîk ên ku li Swêdê ji jiyana komeleyê ya li Kurdistana Tirkiyeyê hatine damezrandin. Komên cihêreng ên ku di KRF de hene, pêşbaziya domdar û nakokiyên xurt hene. Hilbijartina serokekî ji bo rêxistinê zehmet e, ji ber ku komên siyasî ji propagandaya hev ditirsin, ku dikare bandorek neyînî li ser piştgiran bike, hem li welatê xwe û hem jî li Swêdê. Ji bo ku bi posta serokatiyê rê nedin hegemonyaya komê ya kesekî, tawîzan didin û di her du kongreyên ewil de serkirdayetiyên kolektîf ên bê serok ava dikin. Gelek kes dipejirînin ku hilbijartineke demokratîk qebûl dikin, ku kesê ku piraniya dengan werdigire bibe serokkomar.
Antalet kurder i Sverige ökar kraftigt under 80-talet och likaså deras geografiska spridning i landet. För att öka medlemsantalet i KRF, göra det effektivare, kommer linjeföreningarna överens om att välja en annan organisationsform, som baseras på kommunföreningar. KRF omorganiseras i mitten av 80-talet och blir en organisation med kommunföreningar som medlem. Enligt den nya formen bildas en förening i varje kommun där det finns tillräckligt många kurder som vill vara med. Stockholm, som utgör ett undantag bildas flera föreningar. Alla kurder, även de som inte är medlem i någon linjeförening, får möjlighet att söka medlemskap i de lokala kommunföreningarna. I och med bildandet av kommunföreningar upphör linjeföreningarnas medlemskap, vid den kommande kongressen. KRF:s medlemsantal ökar, organisationen blir mer representativ och mer demokratisk. Val av ordförande, som ledde till starka konflikter under KRF:s första tid, är inte lika aktuellt som förut. Erfarenheter visar att det inte blev som man trodde. Ingen enskild grupp kunde bilda en grupphegemoni i KRF bara för att en av dess anhängare var ordförande.
I och med ökandet av de samhälleliga problemen som dyker upp och har samband med kurdernas identitets -och integrationsfrågor, förs inom KRF nya diskussioner om förändring av organisationen under 90-talet. De nya förhållandena tvingar organisationen till att anpassa sig till omgivningen. Diskussionerna är också ett sökande efter strukturer: bl. a en bättre planering, samordning, arbetsdelning, och kontroll för att göra KRF effektivare. Men vanor från hemlandet, konflikter mellan de olika politiska grupperna, bristande kunskap och erfarenheter om föreningsliv, de oväntade händelser som dyker upp i hemlandet och som tvingar organisationen till att agera fort etc. leder till att förändringsprocessen blir långsamt och svårt att genomföra. Akuta händelser i hemlandet, ofta problematiska, kräver insatser av KRF och avbryter en rad aktiviteter Sverige. KRF ger till en viss grad trygghet och har stor betydelse för kurder i Sverige men även viktig för kurder i hemlandet. Detta är tack vare den, för kurderna unika organisatio nsformen (en organisation som har samlat kurder från alla fyra delar av Kurdistan), dess aktiviteter och möjligheterna i Sverige.
Det har varit en svår uppgift att samla kurder från alla delar av Kurdistan. Ideologiska olikheter, ständiga politiska konflikter och konkurrens mellan de olika politiska grupperna har visat sig vara starka i organisationen. Olikheter utifrån social bakgrund, utbildningsnivån, erfarenheter, dialekter, regiontillhörighet och politiska grupptillhörigheter påverkar tillsammans organisationen i samband med samarbetet. Men det gemensamma intresset, ökandet av nya demokratiska föreningserfarenheter och positiva effekter från det svenska systemet bidrar till att man vill och kan samarbeta. De flesta av kurder upplever Sverige mycket positiv och blir påverkade av svenskt föreningsliv. Individerna i KRF lär sig mer och mer demokratiska traditioner. Trots en hel del brister ökar samarbetsviljan, förståelsen och toleransen. Deras sätt att driva verksamheten förändras så småningom. KRFs mål, är att representera kurder som bor i Sverige, jobba för deras intresse och upplysa dem om det svenska samhället och hjälpa dem för att ska kunna lösa problem och svårigheter som de möter i Sverige, jobba med frågor som rör integrationen, bidra till den kurdiska kulturen och språkets utveckling, upplysa svenskar om den kurdiska frågan och söka stöd bland dem, stödja det kurdiska folkets kamp hemlandet och bevarandet av det nationella identiteten, samarbeta med demokratiska folkrörelser som svenskar och invandrare har, samt verka för invandramas och flyktingarnas rättigheter.
Ji bo bidestxistina van armancan, KRF cûrbecûr çalakî û rêbazên cuda bikar tîne: Ji bo têkilî bi rayedarên swêdî û tevgerên civakî re, weşandina agahiyan, têkilî bi medyaya girseyî, organîzekirina semîner, konferans, kursên cûrbecûr, êvarên çand û hevgirtinê, geryan û hwd. ., koordînasyon, çêkirina formên cuda yên hevkariyê bi komeleyên cihê yên xwecihî re û destpêkirina projeyan, avakirina komîteyên taybet ji bo karkirina bi erkên cihê yên ku rêxistinê biryar li ser dane.
Em girîngiya piştgiriya navneteweyî û hêzên pêşverû û demokratîk ên li welatên Ewropayê, ji têkoşîna gelên din ên bindest bi bîr tînin. Dema ku em karibin rewşa welatê xwe û şerê gelê xwe bi rêkxistinên ku partî, sendîka û rêxistin û hwd nas bikin û qebûl bikin çareser bikin, emê karibin hêz û şiyana rejîmên dij-demokratîk li Kurdistanê lawaz bikin û kêm bikin. Têkiliyên wan ên paşverû yên bi cîhana derve re çiqasî qut bibin, sîstema wan a jeopolîtîk jî ewqasî îzole dibe. Bi vî awayî dê hêvî û rêyên nû ji têkoşîna gelê me re vebin û serkeftina me hêsantir û nêzîktir bibe.
Komeleyên endamên federasyonê, ji bo ku bala raya giştî bikşînin ser rewşa welatê me û têkoşîna ku ev çend sal in gelê me dimeşîne, ev yek bûye beşeke girîng di xebata komeleyan de û vê xebatê bandorek mezin li ser gelek kesan kiriye. kes û hêzên demokratîk. Piştî ewqas sal û ewqas guhertin, îro em li ser xalekê li hev dikin: Tevî cudahiya bîr û boçûnên cuda yên siyasî, komeleyên me dikarin piraniya xebatên xwe ji bo raya giştî li Ewropayê li ser platformek demokratîk kom bikin. Federasyona Netewî ya Kurd di vî warî de ji bo yekîtiyê platformeke tekûz e.
Ji bo em bigihin armancên jorîn, ne tenê komele divê her welatparêzekî Kurdistanê jî erka xwe ya bingehîn pêk bîne. Li derve wezîfeya me ya sereke propaganda ye. Yanî bi xurtkirin û zêdekirina hevalbend û xwebexşan şerê gelê Kurdistanê ye. Divê li gorî şert û mercên civakê propaganda bê kirin. Carinan melodiya bilûra Şivanekî Kurdistanê yan jî gotina straneke gelêrî bi deh broşur û sed sloganan e. Ev mînakek piçûk e. Lê helbet ji aliyê her kesî ve tê zanîn ku ji bo vê jî propaganda, propaganda û zanîneke taybet dixwaze. Divê em karibin hemû ezmûn û zanyariyên xwe yên pispor ên di warên cuda de, di navendekê de seferber bikin. Ev navend helbet Konfederasyona Kurdên Swêdê ye.
Di 14 û 15ê Sibata 1987an de 7. Kongreya KRFyê hat lidarxistin û ji 15 komeleyên endam 58 nûner beşdar bûn. Ji bo dîwanê Kerîm Husamî, Hesen Mizgîn, Îhsan Aksoy û Reşo Zîlan hatin hilbijartin. Medya Swêdî eleqe nîşanî kongre û nûçeyên televîzyonê da.
Piştî axaftina KRFS Ordf. Li ser navê Wezîrê Koçberan Hanefi Celebli, li ser navê Sosyaldemokratan George Andersson, li ser navê Sosyaldemokratan Serokê Wezareta Karên Derve Thord Palmlund, Parlamenterê Partiya Muhafazakar Per Olof Strindberg, Parlamenterê VPK’ê yê Partiya Navenda Oswald Söderqwist Per Granstedt. lîderê ciwanên komunîst Stellan Hermansson û nûnera Komîteya Piştgiriya Kurdistanê Elîn Clason axivîn.

Wezîrê Koçberiyê Georg Andersson di kongreya heftemîn de axivî:
Kêfxweş im ku ez dikarim beşdarî kongreya we ya heftemîn a ku ji aliyê Federasyona Netewî ya Kurd ve hatiye organîzekirin, bibim.
Ji bo me swêdiyan pir xwezayî ye ku em karibin komele û rêxistinan ava bikin, kongreyan li dar bixin û pirsgirêkên xwe bi awayekî azad û demokratîk nîqaş bikin.
Lê ne li her derê cîhanê. Penaberên ku li welatê me dijîn şahidê vê yekê ne. Gelek ji van penaberan kurd in û gelek ji wan îro li vir kom bûne. Hikûmeta Swêdê gelek caran ragihandiye ku ew raporên zextên li ser Kurdan bi fikariyeke mezin dişopînin. Ji bo Swêd rêzgirtina mafên mirovan pir girîng e. Bi taybetî ji bo hindikahiyên etnîkî. Dirûşmeyek girîng a navneteweyî ew e ku xebat ji bo pêkanîna şert û mercên li hemî welatên ku hindikahiyên etnîkî bi azadî dijîn, tevkariyê li pêşkeftina aborî û xwedîkirina çanda xwe û pêşxistina zimanê xwe bikin.
Swêd ji Şerê Cîhanê yê Duyemîn ve welatekî biyanî ye. Kesên ji welatên din hatine Swêdê ji bo ku kar bibînin an jî ji zilmê rizgar bibin. Ji bo pêşxistina jiyaneke baştir li welatê me gelek karên hêja kirine.
Divê polîtîkaya me ya derve, wekhevî, azadiya hilbijartinê û hevkariya me bi xurtî bê parastin. Ev armancên ku bingeha siyaseta me ya derve ne, ji aliyê Parlamentoya me ve hatine formulekirin û hemû nêrînên siyasî jî li ser wan in. Yên ku li vî welatî dijîn û dixebitin bi hev re ji civakê berpirsyar in û di derbarê pêşketina civakê de xwedî biryar in. Ev bingeha tevahî ye.
Mafê biyaniyan jî heye ku bibin beşek ji civakê, bandorê li rewşa tax, şaredarî û parêzgehên xwe bikin. Biyanî ne hemwelatiyên Swêdê bin jî Nebûna kar ji bo her kesî, nebûna xaniyan û tirs û tundiya li cîhanê, mixabin li vir jî, dike ku gelek kes hest bi tirs û xeyalên pêşerojê bikin. Di rewşên wiha de gelek caran gunehkar tên xwestin... û kesên biyanî û welatî di rewşên dijwar de dibin gunehkar. Di rewşên wiha de nîjadperestî û biyanofobî di nav biyaniyan de pêş dikeve. Ez tirs û gumana ku kurd ketine welatê me fêm dikim. Gumanên li ser kesan -bi bingeh û bê bingeh- qet nikarin bibin sedema tawanbarkirina mirovan.
Divê em bi hemû hêza xwe li hemberî tevgerên bi vî rengî yên nîjadperest bisekinin. Qîmeta hemû mirovan yek e. Her mirovek tiştek heye ku bide tevahiya mirov. Têkiliyên bi çandên nû re di ramana me de û di çanda me de vejîna me ye. Naskirina kesên ji welatên din ên xwedî serpêhatî û ramanên cuda tiştekî hêja ye. Jiyana bi kesên din re ne xetere, lê derfetek e.
piştî sê salan li Swêdê mafê wan ê dengdanê di hilbijartinên şaredariyan de nîne. Pirsgirêka mafê dengdanê di hilbijartinên Riksdagê de hîna nehatiye rojevê. Lê ji bo ku mirov bixwaze û bikaribe mafê dengdanê bi kar bîne, divê fêm bike ku wateya mafê dengdanê jî xwedî bandor e.

Helebce 1989
Protesten Halabjamassakern anordnades av svenska kommittén för kurdiska mänskliga rättigheter i Stockholm Sergels torg den 16 mars 1989.Riksförbundet hjälpte aktivt kommittén. Nästan 1000 personer deltog i protesten och fördömde Baath-regimen.Svensk radio och TV var närvarande och visade demonstrationen.Under demonstrationen talade Sveriges utrikesminister Sten Andersson på uppdrag av den kurdiska mänskliga rättighetskommittén, Leif Blomberg, den kända konstnären Gösta Ekman och Sherko Bekes om massakern i Halabja.

Sveriges utrikesminister Sten Andersson:
“Helepçe neheqiya gel nîşan dide”
«Bûyerek beriya salekê di mejiyê me de pêk hat; Helebçe.
Em tu carî wêneyên Helebceyê ji bîr nakin, wêneyên zarokên ku di xew de ketine, lê ji jehra bombeyên gazê mirine.
Di 16’ê Adara 1988’an de bajarê Helebce yê Kurdistanê bi awayê xwe neheqiya gel nîşan da ...
Bombeyên jehrî yên ku li Helebce hatine bikaranîn, derbeyek mezin e li ser mafên gel.
Komkujiya Helebçeyê tenê mînakek e ji zilma ku bi salan e li gelê Kurd tê kirin. Zilm û zordariya li ser gelê kurd berdewam e, ne tenê li Iraqê, li hemû welatên ku kurd lê dijîn...
Bi dawîhatina şerê Îran û Iraqê hêviyek di nav gelên cîhanê de çêkir. Divê bêdengiya çekan berdewam be. Divê têkiliya di navbera gelan de pêş bikeve û gelê kurd di nava aştiyê de bijî. Divê ev aşitî mafên rewa yên mirovî yên Kurdan jî biparêze...
Ez ê dîsa ji te re bêjim. Wêneyên Helebceyê ku em tu carî ji bîr nakin û mirina trajîk her tim berpirsyariya me tîne bîra me. Ez bang li her kesî dikim ku li dijî zilm û zilmê têbikoşin. Bila Helebçeyeke din nebe!.
Xwepêşandanek girseyî li dijî nijadperestî û biyanofobî
Yek ji armancên KRF'ê xebat li dijî nijadperestiyê û parastina mafên biyaniyan bû. Di dîroka xwe de ev yek hatiye nîşandan. 1991 dema ku hin tevgerên li dijî biyaniyên nû dest pê kirin; KRF bi tundî li dijî vê yekê derket û însiyatîf girt.
Di sala 1991ê de li Swêdê gelek bûyerên li dijî biyaniyan çêbûn û tevgerên li dijî biyaniyan çalaktir bûn. ABF'ê însiyatîf girt û bang li gelek kesan kir ku ji bo têkoşîna li dijî rêxistinên nîjadperest ên li Swêdê platformekê bicivînin. Di civînê de gelek saziyên swêdî û biyanî û gelek kesayetiyên swêdî jî amade bûn. Bi tevlêbûna wan platforma li dijî nîjadperestiyê hat avakirin. Konfederasyonê jî di nava vê platformê de cihê xwe girt.
Li Skansenê xwepêşandanek girseyî pêk hat - 15.000 kes beşdar bûn; Alîkarê Serokwezîrê Swêdê û Wezîrê Karên Civakî û Serokê Partiya Gel Bengt Westerberg axivî. FKKS Ordf. Di civînê de Vildan Tanrikulu jî axivî.
Li Swêdê di destpêka salên 1992an de êrîşên nijadperestî û biyanofobîk li dijî kampên penaberan ên li bajarên cuda berdewam kirin. Li Stockholm û Uppsalayê welatiyek biyanî hat kuştin û penaberek (ji Îranê) hat kuştin û 11 kesên din jî birîndar bûn.
Di êvara 30-01/1992 de, Komîteya Rêveber a Konfederasyona Neteweyî bi endamên xwe yên heyî re civîneke lezgîn li dar xist û êrîşên nijadperestan rawestand û biryar da ku bangek giştî bike û bigihîne hemû dezgehên ragihandinê û çapemeniyê. Banga konfederasyonê di saet 21.00’an de di nûçeyên TV’yê de hat weşandin.
Federasyona Neteweyî ya Kurd bang li hemû biyaniyên li Swêdê dike ku di 21ê Sibatê de 24 saetan ji malên xwe dernekevin û jiyana civakî ya Swêdê boykot bikin.
Roja din dengek ji civatê derket. Piraniya Konfederasyon û rêxistinên biyanî li avahiya Konfederasyonê li hev civiyan û piştgirî dan pêşniyara boykotê. Di civînê de hemû sazî ji bo manîfestoyeke 1 saetî li hev civiyan û komîteyek bi navê Komîteya 21'ê Sibatê ava kirin, Seroka Konfederasyona Neteweyî Vildan Tanrikulu jî serokê vê komîteyê bû.
Hilbijartina 21'ê Sibatê ne rojeke xwebexş bû. Roja li dijî kolonyalîzmê ku ji aliyê Neteweyên Yekbûyî ve hatiye ragihandin.
Komîteyê piştî civîna xwe daxuyaniyek da û encamên civînê ji hemû saziyên Swêdê re ragihand. Ev axaftin ji aliyê hemû beşên civakê ve hat dîtin.

Çapemeniya Swêdê cihekî girîng da vê însiyatîfê
Sernivîserê beşa çandê ya rojnameya herî mezin a Swêdê Dagens Nyheter, li ser vê rewşê nivîseke balkêş nivîsand û di dawiya nivîsa xwe de got: “Ez ê jî beşdarî grevê bibim”.
Expressen bi manîfestoya ku li ser çiya nûçe çêkiribû: Swêd bêyî biyaniyan radiweste.
Rojnameya êvarê Aftonbladet (03.02.1992) di manşeta xwe de wiha got: Swêd bê biyaniyan e. Ji bo em vê yekê fêm bikin demeke fantastîk e. Ji ber vê yekê manîfestoya biyaniyan bi xêr û girîng e.
Di 4'ê Sibata 1992'an de li Parlamentoya Swêdê li ser mijara êrîşên nîjadperest û boykota 21'ê Sibatê civiya. Gelek parlementeran pirs ji serokwezîr û hikûmetê kirin. Wezîrê Koç û Koçberan li Meclîsê got: Ezê beşdarî manîfestoya 21ê Sibatê bibim, eger were vexwendin.
Di “greva saetekê” de ne tenê rêxistinên biyanî, saziyên siyasî û civakî yên civaka Swêdê jî beşdar bûn, 15 zarokên di navbera 1,5 û 6 salî de hene (5 kur, 10 keç). Dê û bavên wan penaberên siyasî ne. Zimanê kurdî li welatê wan tê sekinandin, kurd di bin çewisandinê de ne, lê niha li navçeyeke Stockholmê ev zarok ketine tengasiyê, dê û bavên wan kêfxweş in. Di vê kreşê de jî mîna kreşên din, ji bo zarokan malzemeyên lîstikê û hwd hene. Du xebatkarên wê swêdî ne, duyên din jî kurd in.
Îstasyonên cemedê, ji sendîkayan bigire heta hikûmet û parlamentoya Swêdê.
Alîkarê Serokwezîrê Swêdê û Wezîrê Karên Civakî Bengt Westerberg û Wezîra Çandê Birgit Friggebo di 21'ê Sibatê saet di 10.00'an de her yek ji saet 10.00'an li avahiya Fridhemsplan Riksförbundet'ê hatin protestokirin. Ev jî bû sedem ku prestîja Riksförbundet di nav saziyên swêdî de zêde bibe.
Konferansa navneteweyî ya mafên mirovan li Stockholmê 1991
Kurdên Swêdê ji bo Mafên Mirovên Kurd, bi hevkariya KRF, di 15–17 Adar 1991 de li Stockholmê konferansek bi beşdariya 200 nûnerên ji 20 welatan zêdetir li dar xist.
Nûner û berpirsên rêxistinên siyasî û sivîl ên Kurd beşdarî konferansê bûn. Zêdeyî 50 nûçegihan beşdarî konferansê bûn û nûçeyên konferansê li cîhanê belav kirin.
Serokê Komîteya Kurdî ya Mafên Mirovan li Swêdê C H Hermansson di axaftina vekirinê ya konferansê de li ser rewşa îroyîn a Kurdistanê û Kurdan axivî.
C H. Hermansson: Divê pirsgirêka kurd bi rêyên aştiyane bê çareserkirin. Aştî bi pirsgirêka Kurd li Rojhilata Navîn ne pêkan e. Sala par dema me dest bi amadekariya vê konferansê kir, me nizanîbû ku rewşa kurdan ew qas zû biguhere. Îro tekoşîna Kurda fêkî dide. Ez hêvî dikim ku konferans di vî warî de biryarên bibiryar bigire.
Wezîra Koçberiyê Maj-Lis Lööw pirsgirêka Kurd wekî pirsgirêka penaberan û mafên mirovan bi nav kir. Hukûmeta me ji bo kurdan pir bi fikar e û di vî warî de kar û xebat kiriye. Swêd piştgiriya demokrasiya herêmê dike. Em li her derî piştgiriya mafên kurdan dikin; em baş bi êş û azarên kurdan dizanin. Lê em nizanin li Swêdê çend kurd hene, îro li Swêdê nêzîkî 10 hezar kurd dijîn.

Vekirina zarokxaneya kurdî
Li Stockholmê li taxa Tensta pêşdibistaneke kurdî hat vekirin. Rojnameya 'Dagens Nyheter' ev bûyer di rûpelên navîn ên beşa xwe ya Runt Stan de weşand. Û rojnameyeke din jî nivîsîbû ku Krîza kurdan Tirkiye aciz kir.
Metna DN bi kurtî wiha bû:
“15 zarokên di navbera 1,5 û 6 salî de hene (5 kur, 10 keç). Dê û bavên wan penaberên siyasî ne. Zimanê kurdî li welatê wan tê sekinandin, kurd di bin çewisandinê de ne, lê niha li navçeyeke Stockholmê ev zarok ketine tengasiyê, dê û bavên wan kêfxweş in. Wek kreşên din, li vê kreşê jî ji bo zarokan malzemeyên lîstikê û hwd hene. Du xebatkarên wê swêdî ne, duyên din jî kurd in.
Seroka kreşê Birgitta Hedman dibêje: “Em dixwazin zimanekî nû bidin wan, piraniya wan bi tirkî diaxivin. Em dixwazin li şûna kurdî û swêdî tirkî biguherin. Ji bo ku di civaka swêdî de pêş bikeve, swêdî fêr bibin. Ji bo vê jî hemû çîrokên lîstikê, stran bi kurdî û swêdî ne. Di payîzê de 30 saetan mamosteyekî kurdî tê.
Zarok serê sibê dicivin û bi kurdî silavê didin wan. Paşê zarok stranên kurdî dibêjin. Paşê ji swêdî. Di hînkirina ziman de ji bo ku ziman tevlihev nebe em zêde zû naçin. Em ji dê û bavên wan daxwaz dikin ku li malê bi kurdî biaxivin. Lê dîsa jî ji bo hinekan, ji ber ku bi tirkî hêsantir dizanin, bi tirkî diaxivin. Ji ber vê sedemê jî gelek kes ne hewceyî xwendina kurdî ne.

Berbang (berbang)
Berbang kovar/organeke Federasyona Neteweyî ya Kurd li Swêdê (KRF) ye. Yek ji karên sereke yên komeleya neteweyî jî derxistina kovara Berbang bûye. Ku di van salan de bi hev re kovarek derxin, yanî. 1982, bi serê xwe biryarek hêja û bûyer û xebatek watedar e. Ne tenê ji bo kurdên Swêdê ji bo hemû kurdên li dervayî welat û li her çar parçeyên Kurdistanê jî mizgîniyeke baş e. Ev ji bo kurdan ronesansa nivîsandina bi kurdî ye. Di dîroka weşana kurdî ya li derveyî welêt de, ji çar parçeyên Kurdistanê, cara yekem e û kurdên Yekîtiya Sovyetê û Lubnanê dikarin tê de bi kurdî binivîsin. Çawa her nivîskarekî nivîsên xwe bi vî awayî weşandine. Yên ku nivîsên kêfxweşî û pîrozbahiyê şandin tevî nameyên xwendevanan hatin weşandin. Helbest di hejmarên destpêkê de rûyê Berbang xweş dike. Ji hingî ve hejmara kesên ku bi kurdî dizanin ne zêde ye; van kesan jî bi gelemperî berê di weşanên cihêreng de nivîsandine.
Her çend rojname organeke KRF bû û ji xeynî çalakî û xebata xwe, di rûpelên xwe de her cûre mijar belav kiriye; ziman, dîrok, edebiyat, helbest, siyaset, çand, nûçe û hwd. Ango weke rojnameyeke giştî ya civakî, siyasî, çandî û nûçeyan derketiye holê. (Naveroka gotarên Berbang bi berfirehî li ser tiştên ku hatine nivîsandin heye)
Berbang kovara mehane ya Konfederasyona Kurdên Swêdê ye. Lê di salekê de qet 12 hejmar dernexistiye. Di sala 1999an de jimareya 112 her du mehan carekê derdiket, yanî. Salê 6 hejmar. Û wê salê malpera fkks.se dest pê kir û bû beşek ji Berbangê.
Berbang bi kurdî (kurmanciya bakurî, soranî ya başûr, zazakî) derdikeve. Di hejmara 105 (1997) de Berbang swêdî neql dike. Swêdî jî wek pêvek derdikeve. Berê rûpelên wê nehatibûn tesbîtkirin, lê ji hejmara 112-an vir ve wek 12 rûpel derket.
Berê li Çapxaneya Författares Bokmaskin-Stockholmê hatibû çapkirin, ji sala 1990î ve li Apec-Tryck-Stockholmê dest bi çapkirina wê kir. Berbang heta hejmara 50. 24 rûpel (hejmar 47, 48 rûpel û hejmara 48, 36 rûpel) hebû.
Soranî ya kurdiya başûr jî bi eslê xwe bi herfên latînî hatiye nivîsandin. Piştî ku di sala 1986’an de pêkhateya Konfederasyonê hate guhertin, soranî ya kurdiya başûr bi alfabeya aramî-erebî berdewam kir. Berê li gorî kapasîteyê û karmendan; Rûpelên soranî ji yên kurmancî kêmtir bûn, lê piştî hejmara 50. Berbang heta hejmara dawîn nîvco bi her du zaravayan weşanê dike.
Format A4 e. (21 x 29,7 cm) Di sala 1994'an de hejmara 93'an Berbang guhert û kir A3 (29,7 x 42 cm) û bi vê qalibê 8 hejmar derketin û her hejmar 12 rûpel bû; 6 rûpel bi kurmancî û 6 rûpel jî bi soranî û bi heman naverokê hatine çapkirin. (Hejmara 98 û 99 16 rûpel in. Hejmara 100 24 rûpel e, ji wan 16 rûpel bi kurdî û 8 rûpel jî bi kurmanciya başûrî ne.)
Her 136 hejmarên Berbangê derketine, du ji wan hejmarên taybet in û hejmar li ser wan nehatiye nivîsandin. Yek ji wan di 28.08.1993an de bi boneya yekemîn salvegera hilbijartinên Parlamentoya Başûrê Kurdistanê di 19ê Gulana 1992an de hatiye çapkirin û bi temamî bi kurdî ye û 32 rûpel e. Ya duduyan ku di îlona 1998an de têkildarî hilbijartinên parlementoya Swêdê hatiye çapkirin, bi kurmancî û soranî ye û 28 rûpel e. Di nav wan de nasname û ramanên namzedên kurd ên beşdarî partiyên swêdî bûne, di nav de namzedên parlementerî, şaredarî û encumenên parêzgehê jî hene.
Lê divê bê zanîn ku hejmarên 5/1984, 1/1986 û 5/1987 jî hejmarên taybet in; 5/1984 li ser Cegerxwîn, 1/1986 li ser Qanatê Kurdo, 5/1987 li ser Îsmaîl Beşîkçî ye.
Berbang ji 1/1982 heta Sibat 1984 17 hejmar weşandine. Lê di sala 1984 de, Daîreya Dewletê ya ji bo Biyaniyan (Statens Invandrarverk-SIV) salê hejmara xalên firotanê hesab kir û alîkarî da Berbang. Ji bo wê jî piştî kongreya 4an di sala 1984an de, Berbang ji hejmara 1/1984an dest pê kir û her sal hin hejmar derdiketin û sala wê li ser dihat nivîsandin. Ev yek heta hejmara 3/1986 berdewam dike. Dema ku sîstema Riksförbundet diguhere, çapa nû heta wê demê çend hejmarên Berbang weşandine, jimareyên xwe di nav parantezê de dinivîse. Di hejmara 3/1986 de sala 5 hejmara 3/86 (35) hatiye nivîsandin. Ev jimare (35) berhevoka hemû hejmarên ku Berbang heta wê gavê hatine weşandin e.
Det bör noteras att 1985 (nummer) 8/1985 utfärdades inte och räknades inte med i summan av numren.
Dessa Berbang-nummer kombineras: Nummer #01-02-1989# (54-55), Nummer 4-5 / 1989 (57-58), Nummer (3-4 / 1991 (71-72), Nummer 2-3 / 1992 (79-80), nummer 5-6 / 1992 (82-83), nummer 7-8 / 1992 (84-85), nummer 89-90 / 1993, nummer 91-92 / 1993, nummer 106-107, mars / 1998, nummer 125-126, oktober-december 2002 och nummer 130-131 / 2005.
Utfärdat 133 maj 2011 i anledning av 30-årsjubileet för Riksförbundets grundande.
Det sista numret av Berbang 134 publicerades i maj 2012 i samband med FKKS 25: e kongress.
Sidorna är totalt 5504 sidor; varav 3128 sidor är på kurmanji, 1934 sidor på Sorani, 124 sidor på Zazaki/Dimili och 318 sidor på svenska.
Förutom sina 116 sidor med 8 nummer i A3-format; varav 62 sidor är på kurdiska och 54 sidor på sydkurdiska sorani.

Principer för Berbang
1) Kovara Riksförbundet dê bi tîpên kurdî û latînî bê nivîsandin.
2) Riksförbundet, ku bi rastiyê ve girêdayî ye û li ser pirsgirêkên kurdî yên li Swêdê di hemû şêweyên nivîsandina kovarê de, wek rapor, lêkolîn û hwd. Her weha li ser pirsgirêkên zimanî, civakî û çandî yên zarok, jin û melatiyên Kurdistanê radiweste.
3) Kovar wê li dijî zext, komkujî, asîmîlasyon, sirgûn, îşkenceya li ser girtiyan û îşkenceyê, bi awayekî giştî û agahdarî rewşa gelê Kurd li herçar parçeyên Kurdistanê ragihîne.
4) Piraniya rûpelan ji çand, wêje, dîrok, ziman û hwd.
5) Kovar nakokiyên bi vî rengî yên bi baweriyên taybet ên partî, kom û hêzeke siyasî cih nagire û qebûl nake. Kovar bi ti awayî bi hêzên siyasî ve girêdayî nîne.
6) Rojname, li dijî emperyalîzm, kolonyalîzm, her çar dewlet, nijadperestî, sîyonîzm, kevneşopiya Kurdan û Rojhilata Navîn. Feodalîzm, faşîzm û mîlîtarîzm e.
7) Kovar dijberiya welatên sosyalîst nake, wan dike dost. Piştgiriya gelên bindest û kedkarên cîhanê.
8) Her nivîskarek dikare navê xwe yê rastîn an nasnav bikar bîne.
9) Ji bo mijarên siyasî, dengdana yekîtiyê, ji bo mijarên bi piraniya dengan pêwîst e.
Lê divê prensîb bi hev re îqna bikin.
10) Xwedîyê kovara Riksförbundet e. Edîtor berpirsiyar e.
11) Navê kovarê BERBANG e.

Navê paşnav
Setek edaletê ji îbadetê heftê salî çêtir e. M.C. Kurdên Bakurê Kurdistanê bi taybetî di navbera salên 1980-1990î de nasnavê Berbang bikar tînin. Ev nav û paşnavên wan çawa hatine nivîsandin, di nivîsê de bi rengê reş hatiye xêzkirin û navên wan ên rastîn jî di kemerê de hatine nivîsandin. Lê bi dehan nivîskarên bi navên nenas hîn ne diyar in. Kes nizane ew kî ne. Gelek sedem hene ku mirov navdêran bi kar tînin an jî Kurd navdêran bikar tînin.
-Sedema yekem tirs û metirsiya ku ji aliyê dewletê ve bên naskirin û cezakirin e.

-Gelek kesên ku bi Kurdî dinivîsin bûne endam û dilxwazên rêxistinên îllegal û ditirsin ku dema bên girtin sûcê wan zêde nebe.
- Beşek ji wan karmend û karkerên dewletê ne, ji bo wan metirsiya naskirin û derxistina wan heye.
-Hinek dixwazin li şûna navên xwe yên erebî û tirkî navekî kurdî hilbijêrin.
-Hin kes jî ji bo ku nivîskar di rojname û kovaran de bêtir xuya bibin, bi çend navan nivîsan dinivîsin.
-Hin kes dema ku navê xwe îmze dikin dîsa jî bi tundî li dijî dewletê dinivîsin lê dîsa jî bi navê xwe yê rast bi nermî dinivîsin.
Lê bi giştî pir zehmet e ku mirov çima dinivîse. Lê kurdên ku bi kurdî dinivîsênin, ji bo ku bigihêjin îdealên xwe, bêyî ku eleqeyek bingehîn hebe ew nivîsandiye; bi gotineke din; hesabê bi nasname û xwedîtiya xwe li rûmeta xwe bihêle.
Berê jî û di hin kovaran de û di wan salên ku Berbang gelekî navdar bû, kes nizane navê wan ê rastî kî ye.
Wek mînak di nameya 13-ê sala 1899-an de rojnameya “Kurdistan” nameyek bi navê M.Ç. Setek edaletê ji îbadetê heftê salî çêtir e.
Xwediyê vê hevoka temam M.Ç ku di van salan de nivîsiye, ez bi xwe gelek meraq dikim ew kî ye.
Raper Usman Uzêrî ji îngilîzî wergerandiye. [1][2]
Ev babet 1,536 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | Svenska | saradistribution.com
[2] Taybet ji bo Kurdîpêdiya | کوردیی ناوەڕاست | ئامادەکردنی کوردیپێدیا - راپەڕ عوسمان عوزێری
Faylên peywendîdar: 1
Gotarên Girêdayî: 7
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: Kurmancî - Kurdîy Serû
Bajêr: Silêmanî
Cureya belgeyê: Werger
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Bîranîn
Kategorîya Naverokê: Bîografî
Welat- Herêm: Başûrê Kurdistan
Zimanê eslî: Înglîzî
Meta daneya teknîkî
Mafê telîfê ji xwediyê gotarê bo Kurdîpêdiya hatiye veguhestin
Bi taybetî ji bo Kurdîpediya !
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Burhan Sönmez ) li: 16-08-2022 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Sara Kamela ) ve li ser 16-08-2022 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( ڕێکخراوی کوردیپێدیا ) ve li ser 19-12-2022 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 1,536 car hatiye dîtin
Pelên pêvekirî - Versiyon
Cûre Versiyon Navê afirîner
Dosya wêneyê 1.0.187 KB 16-08-2022 Burhan SönmezB.S.
Jiyaname
Viyan hesen
Jiyaname
Zîlan Tîgrîs
Jiyaname
Xecê Şen
Pirtûkxane
Di ziman de xêva fonolojik ...
Jiyaname
Bedri Adanır
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 38
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Pirtûkxane
XÊV Çî ya?
Jiyaname
Necat Baysal
Pirtûkxane
Ji şerê malazgirê û heta şe...
Jiyaname
Mîran Janbar
Jiyaname
AYNUR ARAS
Pirtûkxane
Ziman û Xêv
Jiyaname
ŞEREFÊ EŞIR
Jiyaname
Müslüm Aslan

Rast
Kurtelêkolîn
Çanda Newrozê li Rojhilat û Îranê
29-06-2023
Evîn Teyfûr
Çanda Newrozê li Rojhilat û Îranê
Jiyaname
ŞEREFÊ EŞIR
26-02-2024
Burhan Sönmez
ŞEREFÊ EŞIR
Jiyaname
Bedri Adanır
19-03-2024
Sara Kamela
Bedri Adanır
Jiyaname
Necat Baysal
20-03-2024
Sara Kamela
Necat Baysal
Kurtelêkolîn
NIMÊJA VÊ DESTMÊJÊ BIVÊNEVÊ YE
26-03-2024
Aras Hiso
NIMÊJA VÊ DESTMÊJÊ BIVÊNEVÊ YE
Babetên nû
Pirtûkxane
Di ziman de xêva fonolojik Abdusamet Yîgît
24-03-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Ziman û Xêv
22-03-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Necat Baysal
20-03-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Bedri Adanır
19-03-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 38
16-03-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Vejîna Kurdistana Xeyalî
15-03-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Xutbeya Şamê
15-03-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Sî û Sê Pencere
15-03-2024
Aras Hiso
Cih
Mêrdîn
12-03-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
XÊV Çî ya?
10-03-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 514,877
Wêne 104,261
Pirtûk PDF 18,882
Faylên peywendîdar 94,723
Video 1,232

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.33
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.391 çirke!