ئەڤرۆ ، سالار محەمەد دۆسکی:
قوتابخانا ناڤشکێ ل دەڤەرا دۆسکیا خودان مێژوویەکا سەر بلند و سەرفەراز و گەلەک ژ بەرهەمێ ڤێ قوتابخانێ نوکە ئەندازیار و نوشدار و ڕەوشەنبیر و نڤیسکارن و خزمەتا خەلکێ دەڤەرێ دکەن.
تەحسین ناڤشکی، کورێ ڕویسسپیەکێ گوندێ ناڤشکێ بناڤێ(حەجی ئەبو زەید ناڤشکی) چیرۆکا هەبوونا قوتابخانێ ل گوندێ ناڤشکێ ڤەدگێریت بۆ ڕۆژناما ئەڤرۆ دبێژیت: گوندێ ناڤشکێ ئێک ژ گوندێن کەڤن ل دەڤەرێ کو قوتابخانێن ئاینی تێدا هەبووینە، ل دەستپێکێ ل بەر دەستێ مامۆستایێن ئاینی مە وانێن ئاینی دخواند وەک فەقی فێری قورئانێ و فەرمودێن پێغەمبەری دبووین، ل بەر دەستێ مامۆستا (مەلا عصمەت مەلا هاشم مەلا حسێن) وی دەمی قوتابخانە ل ناڤشکێ نەبوو ل سەر دەمێ شورەشێ دچووینە گوندێ(ئوزمانا ) مە دخواند و ئەڤە ل سالا 1974 ێ بوو و ل دەمێ دانوستاندێن حوکمەتێ ل گەل شورەشا کوردی کاودان باش بوون مە ب ڕۆژ دەوام دکر و دەمێ بوویە شەر ئەم ب شەڤ دچووین و دووڤ دا گۆت ب شەڤ چێنا بیت ئەم ب ڕۆژ چووین و مە شکەفتا (لاندێ) ڤە ڤە دخاند سێ کیلومەتران دکەڤیتە ڕۆژئاڤا گوندێ (ئوزمانا) قوتابیێن ناڤشکێ نێزیکی 30 قوتابیان بتنێ کور بوون و پشتی کاودان ب زحمەت کەفتین هەتا 10 قوتابیان بتنێ دهاتن پشتی زێدەتر کاودانێن ئێمناهیێ تێکچووین زێدەتر قوتابیان هێلان و نەشیان هاتن و چوونێ بکەن و بتنێ ئەم شەش قوتابی ماین، مامۆستایێن وانە دگۆتنە مە ل شکەفتێ( گولیزار و خوشابە و نەزیر، ئەلیزابێت) مە بەردەوامی دا خواندنێ، بیرا مە دهێت ل شورەشێ مامۆستایێ مە (خوشابە) بوومە وانە دگۆتن و تڤنگا وی ل قورنەتا بنێ پولێ دا بوو و ئه و مامۆستا ژی ڕۆژانە وەک مە ب پیان ژ گوندێ (گوند کوسە) دهاتنە ئوزمانا وانە گۆتنە مە وی دەمی ئەم ل سەر تەنکا دروینشتنیە خوارێ ، پشتی زێدەتر کاودان ل ئوزمانا تێکچووین نەچاربووین مە ژی دەست ژ خواندنێ بەردا و پشتی بورینا سالەکێ ئانکو شکەستنا شورەشێ ل سالا 1975ێ دەمێ قوتابخانە هاتینە ڤەکرن هندەک مامۆستا هاتن تاقیکرنەکا سڤک ب مەکر و ئەم دەربازکرینە پولا دووێ ئەڤە ل سالا 1975-1976 بوو و ئه و ژ مانگێشکێ هاتبوون و ناڤێ وی مامۆستا(یونان) بوو، هەر ل ئوزمانا مامۆستا (فەیسەل ئەمین ئوسمان) خەلکێ چەمچەمال بوو هاتە قوتابخانێ و گەلەکێ زیرەک بوو و قەردارێ وی مە و کەسەکێ گەلەک خەمخور و شارەزا بوو د.شێوازێ وانە گۆتنێ دا و بەردەاوم بووین ل سەر خواندنێ و دووڤ دا چەند مامۆستایێن دی ژی بوومە هاتن وەک مامۆستا(محەمەد یەعقوب، عەل حسێن، ئەحمەد ڕەحیم)
تەحسین ناڤشکی گۆتژی: وی دەمی حوکمەتا عیراقێ بریار دا قوتابخانە ل هەمی گوندان بهێنەڤەکرن و بریار هات قوتابخانەک بهێنە گوندێ مە لێ ب وی مەرجی ئێک خانیێ خوە بکەتە قوتابخانە وێ سالێ بابێ من گۆت بلا بهێنە مالامن دا چاڤێن زرۆکێن مە ڕوون نبن و مە چار ژوور هەبن وی دەمی ئەم 12 کەس بووین و بابێ من دو ژوور دانە قوتابخانێ و دو ژوور بوومە مان وی دەمی کاودانێن مال تێکچوون لێ بابێ من بەرژوەندا گوندی زێدەتر وەرگرت، ئێکەم مامۆستا هاتیە گوندێ ناڤشکێ وانە گۆتین مامۆستا(نایف عەلی حسێن) بوو نیڤ سال ما و ڕێکا نەخوش بوو و بابێ من ل هەسپی سیار دکر هەتا دگەهشتە مانگێشکێ و جارەکێ د هەسپی دا کەفت و دەستێ وی شکەست وی مامۆستای خوە ڤەگوهاست و مامۆستایەکێ دی هات بناڤێ(جبرائیل سالح خدر) خەلکێ بامەرنێ بوو، قوتابی ل قوتابخانێ زێدەبوون هەتا پولا دووێ ژی دخانیێ مە ڤەبوون و پشتی زێدەبوونا قوتابیان قوتابخانە هاتە ڤەگوهاستن بۆ مالا (براهیم عەبدوللا) یێ ناسیار ب (براهیمێ بەگێ) کەسەکێ حافز بوو، زێدەتر مامۆستا بوومە هاتن وەک مامۆستان (براهیم ئەبو زێد، بەشیر سالح بشار، باسم) قوتابخانە ل خانیێ (براهیمێ بەگێ) ژ چەندین ژوور پێک دهات و ئەڤە بەردەوام بوو هەتا سالا 1979 و دووڤ دا قوتابخانەکا کونکرتیی بوومە هاتە ئاڤاکرن ل سالا 1980ل وی دەمی سێ مامۆستایێن نوو بوومە هاتن دو ئافرەت بوون و ئێک زەلام بناڤێ مامۆستا (عەبدوستار محمود بەرزنجی، ئاواز محەمەد سەعید، نورهان ئحسان) وانە دگۆتنە مە و ئەڤان مامۆستا بو خانی بکرێ گرت بوو ل گوندی، دیسا مامۆستایەکێ دی بوومە هات بناڤێ (رەمەزان عومەر حەکیم) گەلەکێ زیرەک بوو و کەسەکێ خودان شیان بوو و دووڤ دا مامۆستایەکێ مەسیحی هات بناڤێ(نەجیب) ژ تلکپێ و مامۆستایەکێ دی بناڤێ (شاهین ) ژی بوومە هات و چەندین مامۆستایێن دی ژی پشتی مە هاتن.
ناڤشکی زێدەتر گۆت: ئاڤاهیێ قوتابخانا مە هەتا 1987 وانە تێدا هاتنە گۆتن و ل سالا 1988 ل هەوا ئەنفالان هاتە هەرفاندن، بەرهەمەکێ باش ژڤێ قوتابخانێ دەرچوون وەک (ئەندازیار، نوشدار، مامۆستا، فەرمانبەر، ڕەوشەنبیر و نڤیسکار) وپشتی سەرهلدانێ حوکمەتا هەرێما کوردستانێ قوتابخانەکا کونکریتی یا یا نوو ل جهێ قوتابخانا کەڤن ئاڤاکر و نوکە ژی قوتابی تێدا دەوامێ تێدا دکەن و هەتا پولا نەهێ قوتابی تێدا دخوینن.
مامۆستاێ مە یێ وی سەر دەمی ( فەیسەل ئەمین ئوسمان) بوو خەلکێ چەمچەمال بوو و ئەڤە ل سالا 1976ێ بوویە و پێشتر ژی مە هندەک مامۆستا هەبوون.[1]