ئەمڕۆ شاندێکی حکومەتی عێراق سەردانی #دەربەندیخان#ی کرد و قەرەبووی 43 خێزانی زیانلێکەوتووانی بومەلەرزکەی کردەوە، وەزیری کۆچ و کۆچبەرانی عێراقیش ڕایگەیاند بەڵێن دەدەین ئیش لەسەر ئەوە بکەین ئەوانەی خانوویان ڕووخاوە قەرەبوو بکرێنەوە.
دوای دابەشکردنی قەربوو بەسەر 43 خێزانی زیانلێکەوتووانی بومەلەرزکەی دەربەندیخان دەرباز محەممەد، وەزیری کۆچ و کۆچبەرانی عێراق لە لێدوانێکی تایبەتدا بە ڕووداوی ڕاگەیاند: دوای بوومەلەرزکەی ساڵی پار، لیژنەیەکمان بۆ قەرەبووکردنەوەی بەشێک لە زیانەکان پێکهێنا، ئەوەبوو فریاگوزاری خێرامان پێشکەشکردن، نەوتمان بەبێ بەرامبەر پێشەکەش کردن، لە چوارچێوەی ئەو سێکتەرانەی کە قەرەبووی ڕاستەوخۆ وەربگرن ئەوانەی کە مەڕوماڵاتیان تیاچووبوو، ئەمڕۆ ئەو خێزانانە نزیکەی 43 خێزانن ئەو قەرەبووەیان وەرگرت، کە نزیکەی 100 ملیۆن دینار بوو، زەرەر و زیانەکانیان بە بڕیک پارە خەمڵێندران، کە 100% نرخی مەڕ و ماڵاتەکانیانە.
دەرباز محەممەد، دەڵێ: بەردەوام دەبین لەگەڵ قایمقامیەت و پارێزگای #سلێمانی# بۆ ئەوەی بتوانین قەرەبووی زیانەکانی دیکە بکەینەوە، ئینشاڵڵا ئەمە ئاخر زیان دەبێت.
سەبارەت بە نەبوونی ناوی ئەوانەی خانووەکانیان زیانی بەرکەوتبوو، وەزیری کۆچ و کۆچبەرانی عێراق گوتی: کاتی خۆی ئەوەی کە بە داتا بە ئێمە درا، گوتیان 2 هەزار خانوو زەرەری پێگەیشتووە، لە ڕاستیدا قەرەبووکردنەوەی 2 هەزار خانوو لەو کاتەدا لەرووی ماددییەوە تەنانەت لەرووی هەندەسیشەوە کە، هەر خانوویەک چەندی بەردەکەوێت لەوکاتەدا بەردەست نەبوو، بەڵام ئێستا ئیشی لەسەر دەکەین، بەڵێنەکەمان ئەوەیە ئیشی لەسەر بکەین بەلایەنی کەم ئەوانەی زەرەر و زیانیان زۆرە بەشێکی باش لە زەرەر و زیانەکانیان بگێڕینەوە، ئێستا بەڵێن دەدەین کە ئیش لەسەر ئەوە بکەین ئەوانەی خانوویان ڕووخاوە قەرەبوو بکرێنەوە.
سەبارەت بە دۆخی بەنداوی دەربەندیخان و ئەو مەترسییانەی لەسەریەتی، دەرباز محەممەد، گوتی: بەنداوەکە سەلامەتە، بەپێی هەموو ڕاپۆرتەکانی وەزارەتی سەرچاوە ئاوییەکان بەنداوەکە سەلامەتە، کە ئاوی کەمی تێدایە لەبەر ئەوەیە کاتی خۆی مەترسی لەسەر بوو ئاوەکەی بەردرایەوە، ئێستا دەتوانێت ئاو خەزن بکات، مەسەلەی چاککردنی بەنداوەکەش لە پڕۆژەی وەزارەتی سەرچاوە ئاوییەکانەو دەیکات، واتە شتێک نییە ناوی کێشەی بەنداوەکە بێت کە لەژێر کۆنترۆڵدا نەبێت.[1]
#09-07-2018#

ئاستی ئاو لە #بەنداوی دوکان# بەرزدەبێتەوە و بەهۆی کەمکردنەوەی فشاریش، گلدانەوەی ئاو لە #بەنداوی دەربەندیخان# کەمدەبێتەوە، بەڕێوەبەری بەنداوەکانی هەرێمیش بڕو ئاستی ئاو لەهەردوو بەنداوەکە ئاشکرا دەکات.
ئەکرەم ئەحمەد بەڕێوەبەری گشتی بەنداوەکان و کۆگاکانی ئاو لە #وەزارەتی کشتوکاڵ# و سەرچاوەکانی ئاوی هەرێم، ڕایگەیاند: تاوەکو ئەمڕۆ 1ی 3ی 2018، ئاستی ئاو لە بەنداوی دوکان بەراورد لەگەڵ هەمان ماوەی ساڵی پار، (84 سم) زیادیکردووەو گەیشتۆتە (498,33) مەتر، کە دەکاتە سێ ملیارو 671 ملیۆن مەتر سێجا.
وتیشی: بەڵام ئاستی بەنداوی دەربەندیخان مەترێک و 80 سم کەمترە بەراورد بەساڵی ڕابردوو.
راشیگەیاند: بەهۆی ئەوەی نامانەوێت فشار لەسەر بەنداوەکە دروست بێت، بۆیە بەردەوام گلدانەوەی ئاو کەم لە بەنداوی دەربەندیخان دەکەینەوەو ڕێژەی بەردانەوە زیاد دەکەین.
لەبارەی بەردانەوەی ئاو بۆ ناوچەکانی ناوەڕاست و باشووری عیراق، بەڕێوەبەرەکەی وەزارەتی کشتوکاڵ باسی لەوەکرد: بەهۆی ئەوەی ئاو لە #بەنداوی موسڵ# زۆر کەمبۆتەوە و دەبێت قەرەبووی ئەو کەمبوونەوەیە بکەین، بۆیە لەسەر داوای بەغدا ئاوی زیاترمان بۆ عیراق بەرداوەتەوە.[1]
#01-03-2018#

ئاستی ئاو لە #بەنداوی دەربەندیخان# بەراورد بە ساڵی ڕابردوو زیاتر لە 13 مەتر و نیو کەمی کردووە، بوومەلەرزەکەی ساڵی ڕابردووش تاکە هۆکارە بۆ گلنەدانەوەی ئاو بەهەمان توانای ساڵانی ڕابردوو لەم بەنداوه.
ئه و ئاوەی لە وەرزی هاوینی ئەمساڵدا بەردەدرێتەوە بەڕێژەی 50%ی کەمترە بەراورد بە ساڵی ڕابردوو، بەپێی ئامارەکانی بەڕێوەبەرایەتی گشتیی کشتووکاڵی گەرمیانیش 95%ی زەوییە بەراوەکان پشت بە پرۆژە ئاودێرییەکانی بەڕێوەبەرایەتی ئاودێری گەرمیان دەبەستن، کە ئاوی سیروان سەرچاوەیەتی، بۆیە دەڵێن 105 هەزار دۆنم زەوی بەراو ئەمساڵ تووشی کەمئاوی دەبن.
رەحمان خانی، بەڕێوەبەری بەنداوی دەربەندیخان دەڵێ بۆ ئەمساڵ کەمتر ئاو بەردەدەینەوە بەهۆی ئه و کێشانەی بەنداوەکه هەیەتی، دەمانەوێت لەبارەی کێشەکانەوە بزانین، ئەوەش کۆمپانیای تایبەت و دیزانی دەوێ، بۆیە بەنداوەکە ناکەینە قوربانی کۆکردنەوەی ئاو‌.
لە گەرمیان 54 پرۆژەی ئاودێری هەن، 22یان پشت بە ڕووباری سیروان دەبەستن و گەورەترین پرۆژەکانی باڵا‌جۆ، سەلام، شێخ لەنگەر و قەرەبلاغن کە هەموویان پێکەوە نزیکەی 111 هەزارد دۆنم زەوی دەکەنە ‌بەراو، بۆ ئەوەی زیانەکە بۆ کشتووکاڵی گەرمیان لەنیوە بگەڕێتەوە، پێویستە ڕێڕەوە ئاوییەکان پاکبکرێینەوه و‌ هەندێکیان ڕێگاکانیان کورت بکرێتەوە.
شێرکۆ محەممەد، بەڕێوەبەری سەرچاوە ئاوییەکان دەڵێ ''کەمبوونەوەی ئاو وا دەکات ئاو نەگاتە پرۆژەکان، دەبێت ڕێڕەوەکان پاک بکرێنەوە بۆ ئەوەی کێشەکە چارەسەر بکرێت، نووسراومان داوەتە ئیدارەی گەرمیان بۆ ئەوەی بیدەنە ئەنجوومەنی وەزیران و بودجەمان بۆ دا‌بین بکەن.
بەڕێوەبەرایەتیی گشتیی کشتوکاڵی گەرمیان هۆشداری داوەتە جووتیاران بۆ ئەوەی ئه و سەوزانە بچێنن کە کەمتر ئاویان پێویستە.
لە وەرزی هاوینی ئەمساڵدا بڕیارە 800 ملیۆن مەتر سێجا ئاو لە بەنداوی دەربەندیخانەوە بەربدرێتەوە، ئەم ڕێژەیەش کەمترە له و ئاوەی ساڵی ڕابردوو بەردراوەتەوە، کە یەک ملیار و 600 ملیۆن مەتر سیجا بووە.
ئێستا قەبارەی ئاوی لە بەنداوی دەربەندیخان یەک ملیار و 300 ملیۆن مەتر سێجایە و بەهۆی کاریگەری بوومەلەرزەکەی ساڵی ڕابردووش جگه ‌له و ئاوەی تێیدایه،‌ ناتوانرێت ئه و ئاوەی دەڕژێتە نێو بەنداوەکە، گلبدرێتەوە.[1]
#06-06-2018#

ڕۆژنیوز هاوڕێ کرێکار
ئاماری زیانی #بومەلەرزە#کەی #دەربەندیخان# بڵاوکرایەوەو، بۆردی داکۆکیکردن لە ماف و بەرژەوەندیەکانی خەڵک-یش، ڕایدەگەیەنێت: ئەگەر حکومەت هەنگاوی کرداری نەنێت بۆ قەرەبوکردنەوەی زیانلێکەوتووەکان، ئەوە پێویستە حکومەتی خۆجێیەتی دەربەندیخان وەک هاوهەڵوێستی دەست لەکار بکێشنەوە.
ئەمڕۆ، لە بینای قائیمقامیەتی شارۆچکەی دەربەندیخان، بۆردی داکۆکیکردن لە ماف و بەرژەوەندیەکانی خەڵک، کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەنووسیان ئەنجامدا و تێیدا ئاماری زیانەکانی بومەلەرزەکەی12ی ئەم مانگەیان خستەڕوو.
لە کۆنگرە ڕۆژنامەنووسییەکەدا، نەوزاد سابير ئەندامی بۆردەکە، ڕایگەیاند: ڕوودانی بومەلەرزەکە کاریگەری زۆری وێرانکاریی لەماڵ و حاڵی هاوڵاتیانی دەربەندیخان و گوندەکانی دەورووبەری کردووە، بۆردی داکۆکیکردن لەماف و بەرژەوەندیەکانی خەڵک دامەزرا، کە فاکتەری سەرەکی بۆ پشتیوانی زیانلێکەوتووانی ئەو کارەساتە بوو، ئەرکی سەرەکیمان بە دواداچوونی کێشەکانی خەڵک و بەرگریکردن لەمافەڕەواکانیان و فشار خستنەسەر حکومەت و دەسەڵاتدارانە، بۆ بەتەنگەوەهاتنی هاوڵاتیان و قەرەبووکردنەوەی ماددی و مەعنەوی هاوڵاتیان بەناوەندی شار و گوندەکانی دەوروبەیشییەوە.
نەوزاد سابیر، وتیشی: بەپێی ئەژماردن و خەمڵاندنی سەرەتایی وێرانکاری ئەو زەمین لەرزەیە بریتیە لە:
-زیاتر لە 1500 خانووی هاوڵاتیان زیانی بەرکەوتووە کە 325 خانویان شیاوی ژیان نین تێیاندا.
-لە پێنج خوێندنگا دەوام ڕاگیراوە و خوێندنگاکانیان وێران بووە، 15 خوێندنگای تر پێویستیان بەنۆژەنکردنەوەی بەپەلە هەیە.
-نەخۆشخانەی گشتی شار و دوو بنکەی تەندروستی وێران بووە.
-سێکتەرەکانی ئاو و ئاوەڕۆ و کارەبا زیانی گەورەی بەرکەوتووەو پێویستیان بە نۆژەنکردنەوەی بەپەلە هەیە.
-بەنداوی دەربەندیخان توشی زیانی گەورە بووە.
ناوبراو، باسی لەوەشکرد: لەسەر ئەو کارەساتە ڕای گشتی لەسەر خەمساردی حکومەت لە ئاست کارەسات و ماڵوێرانی هاوڵاتیان ئاگادار دەکەینەوە، کە تائێستا بێباکانە بەتەنگ وێرانکاری کارەساتەکەوە هاتووە، وە ئەم پێشنیارانە دەخەینە ڕوو:
-پێکهێنانی لیژنەی ئەندازیاری پسپۆر بۆ دیاریکردنی ژمارەی ئەو خانوانەی کە زیانیان بەرکەوتووە.
-هێنانی لیژنە و تیمی ئەندازیاری پسپۆر بۆ هاوکاریکردن و پێدانی ڕێنمایی پێویست بۆ ئەو ماڵ و باڵەخانانەی کە زیانی بەرکەتووەو شیاوی چارەسەرە.
-دابینکردنی شوێنی نیشتەجێ بوون (بەکرێ) یان هەر شێوازێکی دروستی تر، بۆ ئەو ماڵانەی کە لیژنە بڕیاریداوە کە خانوەکانیان بڕوخێنرێ، یان خۆیان بەهۆی زەمین لەرزەکەوە ڕوخاون، یان ئەو خانوانەی شیاوی ژیانکردن نییە تێیدا.
-دابینکردنی بودجەی پێویست بەپێی خەمڵاندنی لیژنەکان بۆقەرەبوکردنەوەی هاوڵاتیان.
لە کۆتایی کۆنگرە ڕۆژنامەوانیەکەدا، نەوزاد ئەوەشی خستەڕوو: ئەگەر حکومەت هەنگاوی کرداری نەنێت بۆ قەرەبوکردنەوەی ماددی و مەعنەوی زیانلێکەوتوان، ئەوە هەنگاوی یەکەم پێویستە حکومەتی خۆجێیەتی دەربەندیخان وەک هاوهەڵوێستی دەست لەکار بکێشنەوە، لەگەڵ ئەوەشدا هەموو هەنگاوێکی مەدەنی دەگرینەبەر بۆ بەدەستهێنانی مافی ڕەوای زیانلێکەوتوان بە ناوەندی شار و گوندەکانەوە.[1]
27-11-2017

ئا: دڵشاد ساڵح
سەربەست نامیق بەریوەبەری ئاماری نەخوشخانەی دەربەندیخان تایبەت بەسایتی پێنوسەکان ڕایگەیاند" لەبەرواری 01-01-2013تا30-06-2013(18454)نەخوش بەیانیان سەردانی
نەخۆشخانەکەیان کردوە کە(8297)یان نێربوە وە(10157)مێ بوە وەژمارەی نەخۆشی خەتووپێک دێت لە(2992)کە(1318)یان
نێربوەو (1674)مێ بوە وە(406)منداڵ لەدایک بون کە(206)یاننێربوە و(200)مێ بوە،وە (45)حاڵەتی مردن لایان تۆمارکاوە
کە(22)یان نێربوە و (23)یان مێ بوە،وە(303)نەشتەرگەری گەورەو (173)ی مام ناوەندی و (18)نەشتەرگەری بچوک ئەنجام دراوە.

رێبوار کەمال دانیشتووی #پێنجوێن# دەڵێت: هەستام بە کێشانە و پێوانەی یەک مەتر چوارگۆشە بەفر ئەم ئەنجامانەم بۆ دەرچوو:
لەیەک مەتر چوارگۆشە بەنزیکەی 34 لتر ئاو هەیە.
ئەگەر تەنها ڕوبەری شارۆچکەی پێنجوێن وەربگرین بەم شێوە دەبێت.
رووبەری پێنجوێن 1129 کم2 کە ئەم ڕووبەرە تەنها (x,y)یە واتە ئەم ڕووبەرە لە ڕێگەی مانگی دەستکردەوە پێوراوە. ئەگەر گرد و دۆڵ و بەرزی و نزمیەکان پێوانە بکرێت مەزەندە دەکرێت بە زیاد لە دوو ئەوەندە ڕوبەری تەختی کە ئەمەیان کەسانی زانستی زیاتر پێی ئاشنان.
کەواتە 1کم2 =1000000م2 واتە هەر اکم2 یەکسانە بە یەک ملیۆن متر جوارگۆشە.
1129 کم2 ڕوبەری گشتی پێنجوێن کەڕەتی یەک ملیۆن دەکەین واتە ڕوبەری گشتی پێنجوێن یەکسانە بە
1129کم2 1000000= 1129000000 بە یەک ملیار و سەد و بیست و نۆ ملیۆن مەتر چوارگۆشە پێوانەی ڕوبەری (gis) مانگی دەستکردی.
روبەری 1129000000 کەڕەتی34 لتر ئاوی بۆ هەر یەک مەتر چوارگۆشە دەکەین دەکاتە.
112900000034= 38386000000 سی و هەشت ملیار و سێ سەد و هەشتا و شەش ملیۆن لیتر ئاو.
با ئەم ڕێژە بکەینە (م3)واتە (متر مکعب) وە بەراوردی بکەین بە ئاوی گلدراوەی بەنداوی #دەربەندیخان#.
(1م3 دەکاتە 1000 لتر)
38386000000÷1000=38386000 دەکاتە سی و هەشت ملیۆن و سێ سەد و هەشتا و شەش هەزار متر سێجا ئاو.
توانای گڵدانەوەی ئاوی بەنداوی دەربندیخان تا ئاستی پڕبوون نزیکەی دوو ملیار و نیو مەتر سێجایە (2500000000م3)
38386000÷2500000000100=1.543 واتە 1.5% لەسەدا یەک و نیوی توانای ئاو گلدانەوەی بەنداوی دەربەندیخان کە ئەگەر ڕوبەری ڕووپێوی پێنجوێن بکەین بە (x,y,z) مەزەندە دەکرێت بە بەرز بوونەوەی لە سەدا پێنج ئاو.
واتە ئەو ئاوەی کە بە بەفری پێنجوێنەوەیە لە ئێستادا نزیک دەبێتەوە بە لە سەدا پێنجی ئاوی توانای بەنداوی دەربەندیخان.
هەرچەندە ڕێژەی خەزنکردنی ئاو لە خاکدا پەیوەستە بە جۆر و جوگرافیای خاک و ڕێژەی دارستان و... وە دەستنیشانکردنی ڕێژەی خەزنکردن کارێکی ئەستەمە.
قسە هەزارە و دووی بەکارە ئایا ئەو ڕێژەی کە لە خەزنی ئاو لە پێنجوێن دەری دەهێنین بۆ مەبەستەکانی کشتوکاڵ و خواردنەوە هەمان ڕێژە دەردەچێت کە ساڵانە بەهۆی بەفر و بارانەوە خەزن دەبێتەوە ؟
ئەم پرسیارە بەدوو جۆر وەڵام دەدرێتەوە
ئەگەر ساڵانە بیر و کانیا و کارێزەکان وشک بکەن ئەوە بێگومان وەڵامەکەی نەخێرە و هەمان ڕێژەمان بۆ خەزن نابێتەوە.
خۆ ئەگەر ساڵانە بیر و کانیاوەکانمان وەک پێویست بژێنەوە ئەوا جەژنی دەوێت جێی دڵخۆشی دەبێت.
هەرچەندە بە بۆچوونی خۆم بە دووری دەبینم هەمان ڕێژەی بەکارهێنانمان بۆ خەزن ببێتەوە مەترسیم هەیە چەند ساڵی ئایندە توشی قەیرانی ئاو ببین بەتایبەت لە هەندێک ناوچە.
بابەتێک کە زۆر جێگای سەرنج و تێڕامانە و زۆربەمان لامان بۆتە پرسیار کە هەندێک جار ڕێژەیەکی کەم و دیاری کراو باران باریوە کەچی دەبینیت کانیاوێک دەتەقێت و ئاوەکەی زیاد دەکات بە پێی ئەو بەدواداچوونانەی کە من کردوومە ئەم حاڵەتە پێدەچێت پەیوەندی بە هێزی پاڵنان و کێشی زەویەوە هەبێت کە لەکاتی باران و هەورەبروسکە ئەو هێزە نادیارانەی زەوی کە خالق دروستی کردوون بجوڵێن کاریگەر ببن و هێزی پاڵنان زیاد بکات و ئاوی کانیاوەکان زیاد بکەنەوە.[1]

جەولەی چوارەمی یارییەکانی خولی لاوانی یانەکانی کوردستان بەڕێوەچوو، لە کۆمەڵەی چوارەمی یانە بەشدارەکان، لاوانی پێشمەرگەی سلێمانی لەدەرەوەی یاریگەکەی خۆیدا و لە شارۆچکەی #دەربەندیخان# و لەسەر یاریگەی مەحمودی مامە عەزە بوونە میوانی لاوانی یانەی دەربەندیخان.
ئەو یارییە لە کاتژمێر 5:00 ی ئێوارەی ڕۆژی شەممە #05-08-2023# ئەنجام دراو تێیداو دوایی یارییەکی بەهێز سەرەنجام کوڕانی لاوە پۆڵاینەکانی پێشمەرگەی سلێمانی توانیان بردنەوەیەکی بەنرخ دەستبەر بکەن و بە ئەنجامی 1-2 گۆڵ سەرکەوتنیان بەدەست هێنا.
ئەمە و لە گێمی یەکەمی یارییەکەدا لاوانی دەربەندیخان لە خولەکی 6 و لە ڕێگەی یاریزان (بڵند ئازاد) گۆڵی پێشکەوتنی تۆمار کرد، هەروەک دوایی ئەو گۆڵە و لە خولەکی 12 لاوانی پێشمەرگەی سلێمانی لە هێرشێکی پێچەوانەدا و لە ڕێگەی یاریزان (بینەر ڕزگار) گۆڵی یەکسان کردنەوەی تۆمار کردوو لە هەمان گێم و لە خولەکی 41 (ڕێڤان قاسم) بە لێدانی سزا گۆڵی دووەم و دڵنیاکەرەوەی بۆ پێشمەرگەکانی شاری هەڵمەت و قوربانی کرد و بەو شێوەیەش پێشمەرگە سەرکەوتنی بۆ قۆناغی داهاتووی خولەکە مسۆگەر کردوو هەروەک دەبێتە یەکێک لە تیمەکانی بەشداری وەرزی داهاتووی خولی نایابی لاوانی یانەکانی کوردستان.
[1]

بەڕێوەبەری ئاوی ھەرێمی کوردستان وتی: بە بڕیاری سەرۆکی #حکومەتی هەرێمی کوردستان# پڕۆژەی ئاوی #دەربەندیخان# تەواو دەکرێت، ھەندێک ڕێکار ماوە تەواو بکرێت دەست بە تەواوکردنی پڕۆژەکە دەکرێت و کێشەی ئاوی شارۆچکەی دەربەندیخان بەتەواوی چارەسەر دەبێت.
ئاری ئەحمەد، بەڕێوەبەری ئاوی ھەرێمی کوردستان، بۆ ماڵپەڕی فەرمیی پارتی دیموکراتی کوردستان وتی: بە بڕیاری سەرۆکی حکوومەتی ھەرێمی کوردستان پڕۆژەی ئاوی دەربەندیخان کە ساڵانێکە وەستاوە تەواو دەکرێت، تیچووی پڕۆژەکە 25 ملیۆن دۆلارە و 50%ی تەواو بووە و پێویستی بە 15 ملیۆن دۆلاری دیکە ھەیە بۆ ئەوەی پڕۆژەکە تەواو بکرێت، بۆیە بڕیاری تەواوکردنی دەرچووە و ھەندێک ڕێکار ماون تەواو بکرێن، دەست بە پڕۆژەکە دەکرێتەوە، چونکە ئەو پڕۆژەیە گرنگە و بەتەواوی چارەسەری کێشەی کەم ئاوی شارۆچکەکە دەکات.
ئاری ئەحمەد وتیشی: چەندین ساڵە ئەو پڕۆژەیە لەگەڵ چەندین پڕۆژەی دیکەی ستراتیژی وەستابوون، ئێستا بە بڕیاری سەرۆکی حکوومەتی ھەرێمی کوردستان ئەو پڕۆژەیە دەست بە کارەکانی دەکرێتەوە و تەواو دەکرێت و دەکەوێتە خزمەت ھاووڵاتییان لە سنووری شارۆچکەی دەربەندیخان. [1]

=KTML_Bold=بە فەرمانی قوباد تاڵەبانی بەشێک لە کێشەکانی شارۆچکەی دەربەندیخان چارەسەر دەکرێن و کارەکانی پڕۆژەی ئاوی دەربەندیخانیش دەستپێدەکاتەوە.=KTML_End=

بەڕێوەبەری نووسینگەی #سلێمانی# #قوباد تاڵەبانی# جێگری سەرۆک وەزیران لەگەڵ قایمقام و سەرۆکی یەکە کارگێڕییەکانی شارۆچکەی #دەربەندیخان# کۆبۆوە لەبارەی داواکاری مانگرتوان و خۆپیشاندەرانی شارۆچکەکە، کە داواکارییەکانیان بریتین لە بەگەڕخستنەوەی پڕۆژەی ئاوی دەربەندیخان و زیادکردنی کارەبا و درووستکردنی ھۆڵی نەشتەرگەریی و چارەسەرکردنی گرفتەکانی بەردەم کاری ڕۆژانەی فەرمانگەکان.

لەبەرانبەریشدا لەسەر فەرمانی جێگری سەرۆک وەزیران بەڵێندراوە زەوییەکی گران بەھا لە سلێمانی بدرێت بەوەبەرھێنەرێک و لەبەرانبەردا پڕۆژەی ئاوی دەربەندیخان تەواو بکات و لە چەند ڕۆژی داھاتووشدا کارەکانی دەستپێدەکاتەوە، بڕیاریشدراوە دوو کاتژمێر کارەبای سنوورەکە زیاد بکرێت لەگەڵ نۆژەنکردنەوەی ھۆڵی نەشتەرگەری و شوێنی مانەوەی پزیشک لە نەخۆشخانەی دەربەندیخان و ئەگەر پارەی پێویستیش بەردەست نەبوو، ھەمان وەبەرھێنەر کە زەوییەکەی پێدراوە کارەکانی تەواوکردنی ھۆڵی نەشتەرگەری دەگرێتە ئەستۆ و ھەنگاو بە ھەنگاویش کاربکرێت بۆ چارەسەرکردنی کێشەکانی بەردەم کاری فەرمانگەکان.

لە کۆبوونەوەیەکی تریشدا لەگەڵ مامۆستایانی ئایینی و کەسایەتی کۆمەڵایەتی و تیکۆشەرانی دێرین و نوێنەری لایەنە سیاسییەکانی شارۆچکەی دەربەندیخان، جەختکرایەوە لەسەر جێبەجێکردنی داواکارییەکان و بڕیاریشدرا قایمقام و مامۆستایانی ئایینی سەردانی خۆپیشاندەران بکەن و ناوەرۆکی کۆبوونەوەکان و جێبەجێکردنی داواکارییەکانیان باس بکەن، بۆئەوەی کۆتایی بە مانگرتن و خۆپیشاندان بھێنرێت. [1]

بەهۆی ئەو شەپۆلە بارانبارینە چڕەی چەند ڕۆژی ڕابردوو هەرێمی کوردستانی گرتەوە، ئاستی ئاوی بەنداوی #دەربەندیخان# دوو مەتر و نیو بەرزبووەتەوە، بەڕێوەبەری کۆنتڕۆڵی کارەبای هەرێمیش دەڵێت، بەرهەمهێنانی کارەبا لەو بەنداوە بۆ دوو هێندە زیادیکردوە، ئەوەش دەتوانرێت 30 خولەک پێدانی کارەبای نیشتیمانی پێزیادبکرێت.
ڕەحمان خانی، بەڕێوەبەری بەنداوی دەربەندیخان بۆ ڕۆژنیوز ئاماژەی بۆ ئەوە کرد، لە پێنج ڕۆژی ڕابردوودا لە سنوری شارۆچکەی دەربەندیخان 402 ملیم باران باریوە، بڕی ئەو ئاوەی هاتوەتە بەنداوی دەربەندیخانەوە 150 ملیۆن مەتر سێجا بووە، هەروەها بڕی 60 ملیۆن مەتر سێجا ئاویان بەرداوەتەوە بۆ بەرهەمهێنانی کارەبا.
بەڕێوەبەری بەنداوەوەکە ئەوەشی ڕاگەیاند، پێش بارانبارینەکەی ئەم دواییە، کە بووە هۆی ئەوەی دوو مەتر و نیو ئاستی ئاوی بەنداوەکە بەرزببێتەوە، ڕۆژانه 30 مێگاوات کارەبا لە بەنداوی دەربەندیخانەوە بەرهەم دەهات، بەڵام لە ئێستاد بەرزبوەتەوە بۆ 140 مێگاوات و بەردەوام لە زیادبوونیشدایە‌.
ئومید سەعید، بەڕێوەبەری کۆنترۆڵی کارەبای هەرێم، لەبارەی ئەو بڕە کارەبایەی لە بەنداوی دەربەندیخانەوە بەرهەم دەهێندرێت، بە ڕۆژنیوزی ڕاگەیاند، لە هەر شوێنێکی کوردستان کارەبا بەرهەم بهێندرێت، دەڕواتە نێو تۆڕی کارەبای نیشتیمانیەوە و بۆ هەموو ناوچەکان دەڕوات و وەک یەک دابەش دەکرێت.
بەڕێوەبەری کۆنتڕۆڵی کارەبای هەرێم ئاماژەی بۆ ئەوەشکرد لە ئێستادا خواستی هەرێمی کوردستان بۆ بەرهەمهێنانی کارەبا 5500 مێگاوات کارەبایە، وتیشی:واتا ئه و ڕێژەیەی کارەبا لە بەنداوی دەربەندیخان بەرهەم دەهێندرێت، تەنها 30 خولەک کارەبا زیاد دەکات.
بەنداوی دەربەندیخان لە ساڵی 1961 دروستکراوە، کرۆکەکەی قوڕە و شانەکانی پڕکراوەی بەردە، بەرزیی بەنداوەکە 128 مەتر و درێژییەکەشی بە کەناڵەکانیەوە 535 مەترە، هەروەها پانییەکەی لە بنەوە 500 مەتر و لەسەرەوە 17 مەترە.[1]
#12-12-2018#