图书馆 图书馆
搜索

Kurdipedia是世界上最大的为库尔德信息来源!


Search Options





高级搜索      键盘


搜索
高级搜索
图书馆
库尔德人的名字
大事年表
来源
历史
用户集合
活动
搜索帮助吗?
出版
Video
分类
随机项目!
发送
发送文章
发送图片
Survey
你的反馈
联系
我们需要什么样的信息!
标准的属性
条款使用
项目质量
工具
大约
Kurdipedia Archivists
关于我们的文章!
添加到您的网站Kurdipedia
添加/删除电子邮件
访客统计
商品统计
字体转换器
日历转换器
语言和方言的页面
键盘
方便的链接
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
语言
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
我的帐户
登录
会员!
忘记密码!
搜索 发送 工具 语言 我的帐户
高级搜索
图书馆
库尔德人的名字
大事年表
来源
历史
用户集合
活动
搜索帮助吗?
出版
Video
分类
随机项目!
发送文章
发送图片
Survey
你的反馈
联系
我们需要什么样的信息!
标准的属性
条款使用
项目质量
大约
Kurdipedia Archivists
关于我们的文章!
添加到您的网站Kurdipedia
添加/删除电子邮件
访客统计
商品统计
字体转换器
日历转换器
语言和方言的页面
键盘
方便的链接
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
登录
会员!
忘记密码!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 大约
 随机项目!
 条款使用
 Kurdipedia Archivists
 你的反馈
 用户集合
 大事年表
 活动 - Kurdipedia
 帮助
新项目
统计属性
文章 514,950
图片 104,268
书籍 18,883
相关文件 94,727
Video 1,232
传记
塔拉巴尼
的地方
迪亚巴克尔
的地方
埃尔比勒
图像和说明
正在接受割礼的七岁少女,库尔德斯坦
结果: Found 8, page 1 of 1
















刷新
Export Page to MS Excel
Facebook
Twitter
Telegram
LindedIn
Viber
Whats App
Facebook Messenger
Email
Copy Link

ئاڵای بەرەی تورکمانی بەرزتر لە ئاڵای کوردستان لە کەرکووک
小组: 图像和说明 | 文章语言: کوردیی ناوەڕاست
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
排名项目
优秀
非常好
平均
添加到我的收藏
关于这个项目,您的评论!
项目历史
Metadata
RSS
所选项目相关的图像搜索在谷歌!
搜索在谷歌选定的项目!
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

ئاڵای بەرەی تورکمانی بەرزتر لە ئاڵای کوردستان لە کەرکووک

ئاڵای بەرەی تورکمانی بەرزتر لە ئاڵای کوردستان لە کەرکووک
[1]
此项目已被写入(کوردیی ناوەڕاست)的语言,点击图标,以在原来的语言打开的项目!
ئەم بابەتە بەزمانی (کوردیی ناوەڕاست) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
此产品已被浏览19,327
HashTag
挂钩项目: 3
Technical Metadata
这资料的版权已发出Kurdipedia的项目的所有者!
项目质量: 78%
78%
添加( هاوڕێ باخەوان 23-12-2012
此产品最近更新( هاوڕێ باخەوان ):24-10-2023
URL
此产品根据Kurdipedia的美元尚未敲定!
此产品已被浏览19,327
Attached files - Version
类型 Version 编者名称
照片文件 1.0.121 KB 23-12-2012 هاوڕێ باخەوانهـ.ب.
بەرەی تورکمانی
小组: 缔约方组织 | 文章语言: کوردیی ناوەڕاست
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
排名项目
1 投票 3
优秀
非常好
平均
添加到我的收藏
关于这个项目,您的评论!
项目历史
Metadata
RSS
所选项目相关的图像搜索在谷歌!
搜索在谷歌选定的项目!
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

بەرەی تورکمانی

بەرەی تورکمانی
رێکخراوێکی هەندێک لە تورکمانەکانی #کەرکووک# و دەوروبەریەتی. بەردەوام دژی دۆزی کورد و گەڕانەوەی ناوچە دابڕێنراوەکانن بۆسەر باشووری کوردستان. ئەم ڕێکخراوە بە یارمەتی و بودجەی بەردەوامی تورکیا کارە دژبە کوردەکانی بەردەوامی پێدەدات.
此项目已被写入(کوردیی ناوەڕاست)的语言,点击图标,以在原来的语言打开的项目!
ئەم بابەتە بەزمانی (کوردیی ناوەڕاست) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
此产品已被浏览23,283
HashTag
来源
相关文件: 2
挂钩项目: 53
传记
库尔德文件
文章
日期与活动
烈士
统计和调查
Active: Yes
城市: Kerkuk
普罗旺斯: 南库尔德斯坦
组织: 政治
Technical Metadata
这资料的版权已发出Kurdipedia的项目的所有者!
项目质量: 86%
86%
添加( هاوڕێ باخەوان 18-12-2012
此产品最近更新( هاوڕێ باخەوان ):24-10-2023
URL
此产品根据Kurdipedia的美元尚未敲定!
此产品已被浏览23,283
Attached files - Version
类型 Version 编者名称
照片文件 1.0.117 KB 18-12-2012 هاوڕێ باخەوانهـ.ب.
بەرەی تورکمانی دژی ساختەکاری گردبوونەوە و ڕاگەیاننامەیەکیان بڵاوکردەوە
小组: 库尔德文件 | 文章语言: کوردیی ناوەڕاست
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
排名项目
优秀
非常好
平均
添加到我的收藏
关于这个项目,您的评论!
项目历史
Metadata
RSS
所选项目相关的图像搜索在谷歌!
搜索在谷歌选定的项目!
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

بەرەی تورکمانی دژی ساختەکاری گردبوونەوە و ڕاگەیاننامەیەکیان بڵاوکردەوە

بەرەی تورکمانی دژی ساختەکاری گردبوونەوە و ڕاگەیاننامەیەکیان بڵاوکردەوە
#17-05-2018#
此项目已被写入(کوردیی ناوەڕاست)的语言,点击图标,以在原来的语言打开的项目!
ئەم بابەتە بەزمانی (کوردیی ناوەڕاست) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
此产品已被浏览4,154
HashTag
来源
挂钩项目: 1
日期与活动
Publication date: 17-05-2018 (6 年份的)
Document style: No specified T4 547
城市: 埃尔比勒
文件类型: 原文
普罗旺斯: 南库尔德斯坦
Technical Metadata
这资料的版权已发出Kurdipedia的项目的所有者!
项目质量: 93%
93%
添加( هاوڕێ باخەوان 17-05-2018
本文已被审查并发布( سەریاس ئەحمەد )on18-05-2018
此产品最近更新( سەریاس ئەحمەد ):18-05-2018
URL
此产品已被浏览4,154
Attached files - Version
类型 Version 编者名称
照片文件 1.0.155 KB 17-05-2018 هاوڕێ باخەوانهـ.ب.
بەرەی تورکمانی: لە بودجەدا سازشی زۆر بۆ کورد کراوە
小组: 文章 | 文章语言: کوردیی ناوەڕاست
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
排名项目
优秀
非常好
平均
添加到我的收藏
关于这个项目,您的评论!
项目历史
Metadata
RSS
所选项目相关的图像搜索在谷歌!
搜索在谷歌选定的项目!
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0
بەرەی تورکمانی: لە بودجەدا سازشی زۆر بۆ کورد کراوە
文章

بەرەی تورکمانی: لە بودجەدا سازشی زۆر بۆ کورد کراوە
文章

ئەرشەد ساڵحی، سەرۆکی فراکسیۆنی بەرەی تورکمانی لە پەڕڵەمانی ئێراق لە تویتێک و لە لێدوانێکی بۆ میدیاکانی بەرەی تورکمانی هێرش دەکاتە سەر هاوپەیمانی ئیدارەی دەوڵەت و تاوانباریان دەکات بەوەی تەنیا داوکاریەکانی شیعە و سوننە و کورد لە بودجەدا جێگیر کراون.
بڕگەکانی ڕێکەوتنی سیاسی پێکهێنانی حکومەت جێبەجێکراون. لەوانە مادەی 140 و گواستنەوەی مامۆستایان لە هەرێمەوە بۆ سەر #کەرکووک# و #موسڵ# و #دیالە#.
ئەرشەد ساڵحی، بودجە بەڕێکەوتنێکی گوماناوی ناو دەبات و دەڵێت هاوپەیمانی ئیدارەی دەوڵەت دژی تورکمانە.
سەرۆکی فراکسیۆنی بەرەی تورکمانی ڕایگەیاندووە ”لە بودجەدا پارە بۆ گەڕاندنەوەی پێشمەرگە بۆ کەرکووک و ناوچەکانی تر تەرخانکراوە لەژێر ناوی هێزی ئەمنی هاوبەش و سازشی زۆر بۆ کورد کراوە”. [1]
此项目已被写入(کوردیی ناوەڕاست)的语言,点击图标,以在原来的语言打开的项目!
ئەم بابەتە بەزمانی (کوردیی ناوەڕاست) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
此产品已被浏览442
HashTag
来源
挂钩项目: 1
日期与活动
小组: 文章
Publication date: 09-06-2023 (1 年份的)
Publication Type: Born-digital
书: 报告
书: 媒体
文件类型: 原文
普罗旺斯: 土耳其
普罗旺斯: 南库尔德斯坦
Technical Metadata
项目质量: 98%
98%
添加( شەنە ئەحمەد 10-06-2023
本文已被审查并发布( ئاراس ئیلنجاغی )on10-06-2023
此产品最近更新( ئاراس ئیلنجاغی ):10-06-2023
URL
此产品已被浏览442
تارق ڕەشید ئەندامی بەرەی تورکمانی و حەشدی شەعبی ئاڵای کوردستان دەسوتێنێت
小组: No specified T2 37 | 文章语言: کوردیی ناوەڕاست
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
排名项目
优秀
非常好
平均
添加到我的收藏
关于这个项目,您的评论!
项目历史
Metadata
RSS
所选项目相关的图像搜索在谷歌!
搜索在谷歌选定的项目!
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0
شوێن: #کفری#
ڤیدیۆ: ئەندامیکی بەرەی تورکمانی و حەشدی شەعبی کە لە نەتەوەی کوردە لە کفری بەناوی (تارق ڕەشید) لە دوو ڤیدیۆدا یەکەمجار ئاڵای #یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان# دەسوتێنێت دوابەدوای ئەو ڤیدیۆیە ڤیدیۆیەکی تر بڵاو دەکاتەوە ئاڵای کوردستان ئەسوتێنێ.
ڕۆژ و ساڵ: #03-08-2022# [1]

=KTML_Link_External_Begin=https://www.kurdipedia.org/docviewer.aspx?id=426417&document=0001.MP4=KTML_Link_External_Between=کلیک بکە بۆ بینینی سوتاندنی ئاڵای یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان=KTML_Link_External_End=

Click to show the video
此项目已被写入(کوردیی ناوەڕاست)的语言,点击图标,以在原来的语言打开的项目!
ئەم بابەتە بەزمانی (کوردیی ناوەڕاست) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
此产品已被浏览1,197
HashTag
来源
[1] Social Media | کوردیی ناوەڕاست | فەیسبوکی کەرکوک 4
相关文件: 1
挂钩项目: 2
No specified T3 57: No specified T4 1443
No specified T3 58: No specified T4 1445
城市: 基夫里
文件类型: 原文
普罗旺斯: 南库尔德斯坦
Technical Metadata
这资料的版权已发出Kurdipedia的项目的所有者!
项目质量: 99%
99%
添加( ڕۆژگار کەرکووکی 04-08-2022
本文已被审查并发布( زریان سەرچناری )on04-08-2022
此产品最近更新( هاوڕێ باخەوان ):04-08-2022
URL
此产品已被浏览1,197
Attached files - Version
类型 Version 编者名称
Video 1.0.12 MB 1 04-08-2022 ڕۆژگار کەرکووکیڕ.ک.
سکاڵای یاسایی لە دژی ئایدن مەعروف سەرۆکی فراکسیۆنی بەرەی تورکمانی لە پەرلەمانی کوردستان تۆمارکرا
小组: 库尔德文件 | 文章语言: کوردیی ناوەڕاست
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
排名项目
优秀
非常好
平均
添加到我的收藏
关于这个项目,您的评论!
项目历史
Metadata
RSS
所选项目相关的图像搜索在谷歌!
搜索在谷歌选定的项目!
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe1
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

سکاڵای یاسایی لە دژی ئایدن مەعروف سەرۆکی فراکسیۆنی بەرەی تورکمانی لە پەرلەم...

سکاڵای یاسایی لە دژی ئایدن مەعروف سەرۆکی فراکسیۆنی بەرەی تورکمانی لە پەرلەم...
#29-01-2018#
此项目已被写入(کوردیی ناوەڕاست)的语言,点击图标,以在原来的语言打开的项目!
ئەم بابەتە بەزمانی (کوردیی ناوەڕاست) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
此产品已被浏览9,995
HashTag
来源
挂钩项目: 1
日期与活动
Publication date: 29-01-2018 (6 年份的)
Document style: No specified T4 546
城市: 埃尔比勒
文件类型: 原文
普罗旺斯: 南库尔德斯坦
Technical Metadata
这资料的版权已发出Kurdipedia的项目的所有者!
项目质量: 86%
86%
添加( سەریاس ئەحمەد 29-01-2018
本文已被审查并发布( هاوڕێ باخەوان )on29-01-2018
此产品最近更新( هاوڕێ باخەوان ):29-01-2018
URL
此产品已被浏览9,995
Attached files - Version
类型 Version 编者名称
照片文件 1.0.1142 KB 29-01-2018 بەناز جۆڵاب.ج.
سەرۆکی بەرەی تورکمانی بۆ ڕووداو: کورد ناتوانێت ماددەی 140 وەکو خۆی جێبەجێ بکات
小组: 文章 | 文章语言: کوردیی ناوەڕاست
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
排名项目
优秀
非常好
平均
添加到我的收藏
关于这个项目,您的评论!
项目历史
Metadata
RSS
所选项目相关的图像搜索在谷歌!
搜索在谷歌选定的项目!
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

حەسەن تۆران، سەرۆکی بەرەی تورکمانی عێراق

حەسەن تۆران، سەرۆکی بەرەی تورکمانی عێراق
سەرۆکی #بەرەی تورکمانی# ڕایگەیاند، کورد ناتوانێت ماددەی 140ی دەستووری ئێڕاق وەکو ئەوەی لە دەستووردا هاتووە جێبەجێ بکات؛ دەشڵێت، ئێستا نۆرەی تورکمانە پۆستی پارێزگاری #کەرکووک# وەربگرێت. ئەو پێیوایە، هیچ پێکهاتەیەک بە تەنیا ناتوانێت کەرکووک بەڕێوەببات و بڕیار لە چارەنووسی پارێزگاکە بدات.

رۆژی یەکشەممە 23-10-2022، حەسەن تۆران، سەرۆکی بەرەی تورکمانی ئێڕاق سەبارەت بە جێبەجێکردنی ماددەی 140ی دەستوور کە تایبەتە بە چارەسەرکردنی کێشەی ناوچە ناکۆکی لەسەرەکان لە ئێڕاق، لەنێویاندا ناوچە کوردستانییەکانی دەرەوەی ئیدارەی هەرێمی کوردستان، بە ئەنمار غازی، پەیامنێری تۆڕی میدیایی ڕووداوی ڕاگەیاند، ماددەی 140 پێویستی بە سازانی سیاسییە. کورد ناتوانێت ماددەکە وەکو ئەوەی لە دەستووردا هاتووە جێبەجێ بکات، چونکە تەنانەت نەتەوە یەکگرتووەکانیش لە ڕاپۆرتەکەیدا کە لە ساڵی 2018 بڵاویکردەوە، داوای سازانی سیاسیی کرد پێش جێبەجێکردنی ماددەکە.

لەبارەی هەڵوێستی تورکمان و لە بەشێکی دیکەی قسەکانیدا سەرۆکی بەرەی تورکمانی ئێڕاق ئەوەی خستەڕوو، تورکمان هەڵوێستی ڕوونە و دەبێت سازانی سیاسی لەنێوان تورکمان و کورد و عەرەب لە پارێزگای کەرکووک هەبێت لەبارەی بەڕێوەبردنی پارێزگاکە، دۆسیەی ئەمنی، ئاییندەی پارێزگاکە. ئەوکات دەتوانرێت لەسەر شێوازێک ڕێککەوتن بکرێت و بە سازان لەگەڵ هەموواندا جێبەجێ بکرێت.

حەسەن تۆرانی پێیوایە، سەپاندنی ویست لەلایەن هەر پێکهاتەیەک لە پێکهاتەکانەوە سەردەمی بەسەرچووە. یەک پێکهاتەش بە تەنیا ناتوانێت پارێزگاکە بەڕێوەببات و بڕیار لەبارەی چارەنووسی پارێزگای کەرکووکەوە بدات.

لە وەڵامی پرسیارێکی دیکەی پەیامنێری ڕووداو لەبارەی دۆخی ئەمنیی کەرکووک، سەرۆکی بەرەی تورکمانی بە نایاب ناویهێنا و داواکاریی تورکمانەکانیشی ئاشکرا کرد و گوتی، پێم وایە دۆسیەی ئەمنی ئەمڕۆ لەبەرئەوەی لەلایەن ناوەندەوە سەرپەرشتی دەکرێت، نایابە؛ پێویستە بەڕێوەبردنی کەرکووک بدرێتە پێکهاتەی تورکمان. پێکهاتەی کورد دەرفەتی خۆی وەرگرت و پێکهاتەی عەرەبیش دەرفەتی خۆی وەرگرت. ئێستا نۆرەی ڕۆڵی تورکمانە بۆئەوەی پۆستی پارێزگاری کەرکووکی پێ بدرێت.[1]
此项目已被写入(کوردیی ناوەڕاست)的语言,点击图标,以在原来的语言打开的项目!
ئەم بابەتە بەزمانی (کوردیی ناوەڕاست) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
此产品已被浏览1,169
HashTag
来源
[1] | کوردیی ناوەڕاست | www.rudaw.net
挂钩项目: 13
小组: 文章
Publication date: 23-10-2022 (2 年份的)
Publication Type: Born-digital
书: 政治
城市: Kerkuk
普罗旺斯: 南库尔德斯坦
Technical Metadata
项目质量: 99%
99%
添加( هەژار کامەلا 24-10-2022
本文已被审查并发布( هاوڕێ باخەوان )on25-10-2022
此产品最近更新( هاوڕێ باخەوان ):25-10-2022
URL
此产品根据Kurdipedia的美元尚未敲定!
此产品已被浏览1,169
Attached files - Version
类型 Version 编者名称
照片文件 1.0.162 KB 24-10-2022 هەژار کامەلاهـ.ک.
سەرۆکی بەرەی تورکمانی عێراق: نیوەی هاووڵاتییانی کەرکووک تورکمانن
小组: 文章 | 文章语言: کوردیی ناوەڕاست
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
排名项目
优秀
非常好
平均
添加到我的收藏
关于这个项目,您的评论!
项目历史
Metadata
RSS
所选项目相关的图像搜索在谷歌!
搜索在谷歌选定的项目!
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

هەڤپەیڤینی رووداو لەگەڵ حەسەن توران، سەرۆکی بەرەی تورکمانی عێراق

هەڤپەیڤینی رووداو لەگەڵ حەسەن توران، سەرۆکی بەرەی تورکمانی عێراق
شیراز ڕەئوف

سەرۆکی بەرەی تورکمانی ئێراق دەڵێت: پێکهاتەی تورکمان نیوەی هاووڵاتییانی کەرکووک پێکدەهێنن و بە مافی خۆیان دەزانن پۆستی پارێزگار وەربگرن.

حەسەن توران، سەرۆکی بەرەی تورکمانی ئێراق لە بەرنامەی ڕووداوی ئەمڕۆ کە نوێنەر فاتیح پێشکێشی دەکات و ئەمڕۆ سێشەممە، 13-06-2023، پەخشکرا، ڕایگەیاند، جووتیارانی کورد و تورکمان زەوییەکانیان لە کەرکووک داگیرکراوە.

توران باس لەوەش دەکات کە مادەی 140 ناتوانرێت جێبەجێ بکرێت و ناتوانرێت بڕوا بە هاووڵاتییان بهێنرێت کە مادەی 140 کێشەی خاوەندارێتیی زەوییەکانیان بۆ چارەسەر دەکات، ئەوە لە کاتێکدایە کورد 20 ساڵ لە کەرکووک و بەغدا بەرپرسیارییەتیی باڵای هەبووە و تەنانەت نەیتوانیوە کێشەی جووتیاران چارەسەر بکات.

دەقی هەڤپەیڤینی ڕووداو لەگەڵ حەسەن توران:

ڕووداو: جووتیارانی تورکمان و کورد بەتایبەت لە باشوور و باشووری ڕۆژاوای کەرکووک لە بابەتی خاوەندارێتیی زەوییەکانیان ڕووبەڕووی کێشە بوونەتەوە؛ کورد و لایەنە کوردستانییەکان بە ڕوونی ئەم پرسەیان ناوناوە بەعەرەبکردنی نوێ لە کەرکووک، بەڵام ئەم پڕۆسەیە تەنیا پەیوەندیدار نییە بە جووتیارانی کوردەوە و پەیوەندیدارە بە تورکمانیشەوە لە باشووری کەرکووک. پێناسەی ئێوە چییە؟

حەسەن توران: زۆر سوپاس. بەرەی تورکمانی لە ساڵی 2003ەوە نە سازشی کردووە و نە سازش دەکات لەسەر ئەو زەوییانەی کە خاوەندارییان بۆ تورکمان دەگەڕێتەوە و ڕژێمی بەعسی لەنێوچوو دەستی بەسەردا گرتن و هێشتاش ویستێکی سیاسی لە ئێراقدا درووست نەبووە بۆ گەڕاندنەوەی ئەو زەوییانە بۆ خاوەنە ڕەسەنەکانیان، وێڕای بوونی دەقی یاسایی و دەستووری. هەڵەی گەورە ئەوەیە کە ئێمە ڕێکاری یاسایی و دادگەکانمان فەرامۆشکرد بۆ گەڕاندنەوەی ئەو زەوییانە.

برایانی کورد پێش ساڵی 2017 پێیان وابوو بوونی پێشمەرگە و ئاساییش ئەم گرفتە چارەسەر دەکات و گرنگییان بە لایەنی یاسایی نەدا؛ دوای ساڵی 2017 ڕووبەڕووی کێشەیەکی نوێ بووینەوە؛ کێشەکە ئەوەیە کە هاوسۆزی هەیە لەنێوان وەزارەتی کشتوکاڵ و بە دیاریکراوی دەستەی زەوییە کشتوکاڵییەکان لەگەڵ جووتیارانی عەرەب؛ هاوکات تێنەگەیشتن و خەمساردی لە دەسەڵاتی دادوەری هەیە بۆ گەڕاندنەوەی ماف بۆ مافخوراوەکان و ئەو دەسەڵاتە ڕۆڵی نییە لە نوێکردنەوەی گرێبەستی ئەو زەوییە کشتوکاڵییانەدا.
بە پێچەوانەوە، هەڵوێستی بەرەی تورکمانی لەم بابەتە وەک تیشکی ڕۆژ ڕوونە کە سازشی نەکردووە و سازش ناکات لەسەر ئەو زەوییانە. دەنگی ئێمە بڵندترین دەنگە لە دانووستاندنەکانی یونامی و گفتوگۆ فەرمییەکاندا لەبارەی گرنگی گەڕاندنەوەی ئەو زەوییانە بۆ خاوەنە ڕەسەنەکانیان.

من خۆم ئەو کاتەی کە پەڕڵەمانتار بووم 3 جار هەمواری یاسای یەکلاییکردنەوەی ناکۆکیی خاوەندارێتیم گەیاندە قۆناخی دەنگدان، بەڵام عەرەبی شیعە و سوننە لە ئەنجوومەنی نوێنەران کە ڕۆڵی زۆرینە دەبینن، پشتیوانمان نەبوون بۆ چارەسەری کێشەی ئەو زەوییانە. ئەو زەوییانە بەشێکی گەورەیان خاوەندارییان بۆ تورکمان و کورد دەگەڕێتەوە، تەنانەت برایانی عەرەب لە ناوچەی یارنجە بە هەمان شێوە قوربانییان داوە، وەک چۆن تورکمان و کورد قوربانییان داوە و زەوییەکانیان براوە و دراوە بە ئامۆزاکانیان، بەداخەوە.

ڕووداو: کورد ناویناوە بەعەرەبکردن یان پڕۆسەیەکی نوێی بەعەرەبکردن. ئێوە هاوڕان لەگەڵیان وەک تورکمان؟

حەسەن توران: ئەوە تا ڕادەیەک ڕاستە، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا بەشێک لە زەوییەکانی ئێمە لەلایەن کوردەوە داگیرکراون لە سەنتەری شاری کەرکووک لە ڕەحیم ئاوا و پارچە زەوییەکانی تەنیشت فڕۆکەخانەی کەرکووک، لە ناوچەی لەیلان. بەشێک لە کێشەکەمان لەگەڵ برایانی کوردە. بە دڵنیاییەوە هەڵمەتێک هەبوو بۆ بەعەرەبکردنی کەرکووک پێش ساڵی 2003؛ ناتوانرێت نکۆڵی لەوە بکرێت و لە دەستووردا باس کراوە؛ بۆیە وردتر بم ئێمە لە کەرکووک دژی هەر گۆڕانکارییەکی دیمۆگرافین، ئینجا ئەنجامدەرەکەی عەرەب بێت یان کورد جیاوازی نییە بەلای ئێمەوە و دواجار ئەوە گۆڕینی دیمۆگرافییە و ئەو گۆڕانکارییە دیمۆگرافییەش زیان بە هەموو پێکهاتە ڕەسەنەکانی کەرکووک دەگەیێنێت، واتە بەداخەوە کەسێکی نامۆ ئینجا عەرەب بێت و بەشداربووبێت لە بەعەرەبکردن یان کورد بێت و بەشداربووبێت لە بەعەرەبکردن، سرووشتی کۆمەڵگەی کەرکووک نازانێت، ناتوانێت بەشێوەیەکی باش مامەڵە لەگەڵ پێکهاتەکانی دیکەدا بکات، چونکە ئەو لەگەڵیان نەژیاوە لە منداڵییەوە و بەم هۆیەشەوە زۆر کێشە ڕوویانداوە. ئێمە ئەوە دەڵێین مادەی 23ی دەستووری ئێراق ئاماژەی پێداوە کە دەڵێت: هەر گۆرانکارییەکی نیشتەجێبوون قەدەخەیە ئەگەر ئامانج لێی گۆڕینی دیمۆگرافیا بێت.

ڕووداو: ئێستا دۆخێک هەیە کە پەیوەندیدارە بە زەوییە کشتوکاڵییەکانەوە لە باشووری کەرکووک و لە ساڵی 2017ەوە بەردەوامە و زیانمەندی سەرەکیش جووتیارە تورکمان و کوردەکانن، بەڵام هیچ نزیکبوونەوەیەکی سیاسی نابینرێت لەنێوان کورد و تورکمان، ئازارێکی هاوبەشتان هەیە، بەڵام ئەم گرفتە هاوبەشە نەبووەتە هۆی نزیکبوونەوەتان بۆ کارکردن لەپێناو بەرژەوەندییە هاوبەشەکاندا. بۆچی؟

حەسەن توران: نامانەوێ یەکتر تۆمەتبار بکەین، واتە نامانەوێت ئێمە حیزبە کوردییەکان تۆمەتبار بکەین و حیزبە کوردییەکان بەرەی تورکمانی تۆمەتبار بکەن، بەڵام با من دوو نموونەت بۆ باسبکەم. دانووستاندنمان هەیە لەگەڵ نەتەوە یەکگرتووەکان دوور لە چاوی کامێراکان بە ڕێککەوتنی هەموو لایەنە سیاسییەکان. ئێمە داوای بەڕێوەبردنی هاوبەشمان کرد بە لەبەرچاوگرتنی 32٪ بۆ پێکهاتەکان و 4٪ بۆ پێکهاتەی کریستیان. تا ئێستا دوو حیزبە کوردییەکە و نوێنەرەکانیان واژۆیان لەسەر بابەتی بەڕێوەبردنی هاوبەش نەکردووە، لەکاتێکدا برا عەرەبەکانمان واژۆیان بۆ کردین بۆ بەڕێوەبردنی هاوبەش. ئەمە یەکەم.

بابەتی دووەم لە دۆسیەی زەوییە کشتوکاڵییەکاندا نووسراوێکم نووسی و پێشکێشم کرد، لەمەدا برایانی کورد واژۆیان کرد، چونکە فەلسەفەی ئێمە وەکوو تورکمان ئەوەیە کە هەر شتێک پێشکێشبکرێت هەرسێ پێکهاتەکە و کریستیانەکان واژۆی لەسەر بکەن؛ بەداخەوەم کە بەرەوپێشچوون لە دۆسیەی بەڕێوەبردنی هاوبەش زۆر بە خاوی بەڕێوەدەچێت، پێچەوانەی ئەوەی کە تورکمان و کورد واژۆیان لەسەرکردووە و برایانی عەرەب نەرمی زیاتر دەنوێنن و ئامادەن بۆ چارەسەری ئەم دۆسیەیە.

هەندێ هەنگاوی دیکەش هەن کە نامەوێت ئاشکرایان بکەم، چونکە ڕێککەوتنێکمان هەیە کە لە ڕاگەیاندن باسنەکرێن تا دوای چارەسەری کێشەکە، چارەسەری بنەڕەتی، لەکاتێکدا بۆ دۆسیەی بەڕێوەبردنی هاوبەش حیزبە کوردییەکان هەڵوێستیان نەرێنییە.
ئەمڕۆ هەردوو حیزبە کوردییەکە قسە دەکەن لەبارەی پارێزگار و خراپی ڕۆڵی و ئەو شتانە، پێش ساڵێک یان زیاتر پێشنیازمان کرد کە ئەم پارێزگارەی کەرکووک بگۆڕدرێت، ئەگەر ناشتانەوێت پارێزگارێکی عەرەب بێت ئەوا بە پارێزگارێکی کورد ڕازی بن با کێشەکە چارەسەر بکەین؛ لە هەمان کاتیشدا بەو پێیەی کورد لە 2003 تا 2017 پۆستی پارێزگاری لا بووە و لە 2017ەشەوە پۆستی پارێزگار لای عەرەبە با ئەم جارە پارێزگار تورکمان بێت؛ ئەوەی کە بەرهەڵستی کرد دوو حیزبە کوردییەکە بوون، واتە پارتی و یەکێتی، تەنانەت پارتی پێشنیازی پارێزگارێکی کریستیانی کرد، بەڵام ڕازی نەبوو بە پارێزگارێکی تورکمانی.

ڕووداو: پارتی پێشنیازی پارێزگارێکی کریستیانی کرد بۆ کەرکووک؟

حەسەن توران: بەڵێ، چەند دیدارێکی پەراوێزمان هەبوو لە گفتوگۆکانی یونامی. بەڕێز بەرهەم ساڵح ئەوکات سەرۆککۆمار بوو. پێشنیازی پارێزگارێکی تورکمانمان کرد بۆ کەرکووک، بەڵام هیچ بەدەنگەوەهاتنێکی ئەرێنیمان نەبینی، نە لە یەکێتی و نە لە پارتی لەبارەی پارێزگارێکی تورکمان بۆ کەرکووک. لەلایەکی دیکەوە من گلەیی لەو دوو حیزبە کوردییە دەکەم کە مامەڵەیەکی باشیان لەگەڵ تورکمان بە تایبەت و دۆسیەی کەرکووک بە گشتی نەکردووە بۆ هەڵسەنگاندنی دیدگەکان، چونکە کەرکووک پێویستی بە ڕوانینێکی بەرفراوانتر و سنگفراوانییەکی زیاترە بۆ قبووڵکردنی یەکتر.

ڕووداو: وەک گوتت دوو حیزبی کوردی هەن. نزیکبوونەوەتان لەگەڵ یەکێتی و پارتی چۆنە؟ لەکام لاوە نزیکترن و دەخوازن مامەڵە لەگەڵ کام لایەندا بکەن؟

حەسەن توران: ئێمە وەک چۆن ڕێگەنادەین لایەنەکانی دیکە دەست لە کاروباری ناوخۆمان وەربدەن وەک پێکهاتەی تورکمان، بە هەمان شێوە تورکمان بە یەک دووری مامەڵە لەگەڵ حیزبە کوردییەکاندا دەکات؛ ئەوەی کە نزیکمان دەکاتەوە یان دوورمان دەخاتەوە لە حیزبێک هەڵوێستەکانیانە بەرانبەرمان؛ هەڵوێستەکانیان لەبارەی پرسە ستراتیژییەکان بەتایبەت لە پارێزگای کەرکووک. لەلایەکی دیکەوە ئێمە هاوڕێمان هەیە لە یەکێتیی نیشتمانی و پارتی دیموکراتی کوردستان و هەوڵ دەدەین پەیوەندییەکی هاوسەنگ بوونیادبنێین لەگەڵ هەردوو حیزبەکە؛ پڕۆژەیەکمان هەیە کە شاراوە و نهێنی نییە، ئەویش بابەتی 32٪ و پەیوەستنەبوونی کەرکووک بە هەرێمی کوردستانەوە، کە سامانی نەوتی کەرکووک بۆ ڕۆڵەکانی بێت؛ هەر حیزبێک لەمبارەیەوە لەگەڵمان بێت بە دڵنیاییەوە سیاسەتی ئێمە لەوەوە نزیکترە وەک لە حیزبێکی دیکە. لە هەندێک وردەکارییدا من دەبینم کە یەکێتی نیشتمانی نەرمی زیاتر دەنوێنێت لە پارتی دیموکراتی کوردستان. پێم وا نییە ئەمڕۆ کەسێکی سیاسی هەبێت لە ئێراق پێی وابێت مادەی 140 جێبەجێ دەکرێت وەک ئەوەی کە دەستووری ئێراقی ئاماژەی پێداوە، بەڵکوو جێبەجێ دەکرێت وەک ئەوەی کە ڕاپۆرتی نێردەی نەتەوە یەکگرتووەکان ئاماژەی پێداوە لە ساڵی 2008.

ڕووداو: کام ڕاپۆرتی نەتەوە یەکگرتووەکان؟

حەسەن توران: نێردەی نەتەوە یەکگرتووەکان کە یەکێک لە ئامانجەکانی چارەسەری ململانێ نێوخۆییەکان و کێشەی سنوورەکان بوو لە ئەنجوومەنی ئاساییش، ڕاپۆرتێکی لە ساڵی 2008 لەبارەی ناوچە ناکۆکی لەسەرەکان هەبوو بە دوو بەش. بەشێکی لە سەرجەم ناوچە کێشەلەسەرەکان، بەشێکیشی تایبەت بوو بە کەرکووک. پوختەی ڕاپۆرتەکە کە ڕاپۆرتێکی درێژ بوو و هیواخوازم تەماشای بکەن کە ڕاپۆرتەکە بۆ بڵاوکردنەوە نەبوو و چەند کۆپییەکی سنوورداربوو بۆ ناوەندەکانی بڕیار، تێیدا نەتەوە یەکگرتووەکان دەڵێت: ناکرێت گشتپرسی بکرێت لەبارەی ئاییندەی پارێزگای کەرکووک تا دوای ڕێککەوتنی پێکهاتەکانی لەبارەی نموونەیەک کە لەسەری کۆک بن و دوای ئەوە ڕای گەل وەربگیرێت بۆ پەسندکردنی ئەو نموونە یان مۆدێلەی کە پێکهاتەکان لەسەری ڕێککەوتوون. ڕاپۆرتەکە دەڵێت: ئەو گشتپرسییە بۆ دڵنیاییە، گشتپرسییەک ئەگەر بەبێ ڕێککەوتن ئەنجامی بدەین دەبێتە گشتپرسییەکی دوژمنکارانە وەک ئەوەی لە بۆسنە و هێرسک کرا و دەبێتە هۆکاری هەڵگیرسانی جەنگ. لەلایەکی دیکەوە ئێمە پێمان وایە کە هەر چارەسەرێک بۆ دۆسیەی کەرکووک پێویستە بە ڕێککەوتن و سازانی پێکهاتەکان بێت، وەک ئەوەی نەتەوە یەکگرتووەکان پێشنیازی کردووە، نەتەوە یەکگرتووەکان 4 نموونەی خستووەتەڕوو و نزیکترین نموونەیان لە ئێمەوە ئەوەیە کە کەرکووک ڕەوشێکی تایبەتی هەبێت و هەرێمێکی تایبەت بێت وەک ئەوەی دەستووری ئێراقیش لە چەند بڕگە و مادەیەکدا ڕێگەی پێداوە؛ هاوکات مادەی 140 دەکرێ ببێتە بنەمای چارەسەر ئەگەر لەسەر بنەماکانی ڕاپۆرتی نەتەوە یەکگرتووەکان کاری پێبکرێت.

ڕووداو: کەواتە ئێوە دژی مادەی 140ن؟

حەسەن تۆران: ناکرێت بەو ڕەهاییە بڕیار لەبارەی مادەکە بدرێت، بەڵام با ئێمە واقیع بین و ڕاشکاو بین. یەکەم ئەو مادەیە پێکهاتووە لە ئاساییکردنەوە و ئامار و گشتپرسی. چۆن بڕوا بە هاووڵاتییانی کەرکووک دەهێنیت، ئینجا تورکمان بێت یان کورد کە ئاساییکردنەوە پشت دەبەستێت بە گەڕاندنەوەی زەوییە کشتوکاڵییەکان بۆ خاوەنە ڕەسەنەکانیان، لەکاتێکدا ئێمە لە ساڵی 2003ەوە لەگەڵ بەهێزیی کورد کە لە بەغدا سەرۆککۆمار و جێگری سەرۆکوەزیران و جێگری سەرۆکی پەڕڵەمان و چەندین وەزارەتی هەبووە، نەیتوانیوە لە ماوەی 20 ساڵی ڕابردوودا چارەسەری کێشەی زەوییە کشتوکاڵییەکان بکات و نەیتوانیوە بەو هەموو هێزەوە کە تورکمانیشی لەگەڵ بووە زەوییە کشتوکاڵییەکان بگەڕێنێتەوە بۆ خاوەنە ڕەسەنەکانیان. چۆن بڕوایان پێ دەهێنیت کە ئەو مادەیە بەسوودە و دەتوانێ کێشەی زەوییە کشتوکاڵییەکان چارەسەر بکات؟ ئایا ئەمە ڕاستییەکی ئازاربەخش نییە؟

لەلایەکی دیکەوە تەنانەت بابەتی ئاساییکردنەوە پێویستی بە وردەکارییە، پێویستی بە ڕازیکردنی بڕیاربەدەستانی بەغدایە کە ئەم زەوییانە خاوەنی ڕەسەنیان هەیە و لە ساڵی 1976 و 1978ەوە چاوەڕوان دەکەن زەوییەکانیان بۆ بگەڕێتەوە و تا ئێستا نەگەڕێندراوەتەوە بۆ خاوەنە ڕەسەنەکانیان، بۆیە پێم وایە مادەی 140 پێویستی بە گفتوگۆی ڕژدە؛ پێویستی بە وەرگرتنی سەرنجی هەموو پێکهاتەکانە. تۆ ناتوانی پێکهاتەی عەرەب دووربخەیتەوە یان پێکهاتەی کریستیان لەو گفتوگۆیدانە دووربخەیتەوە، لەکاتێکدا ئێمە بەوردی هەوڵی بۆ دەدەین و لە دانووستاندنەکانی نەتەوە یەکگرتووەکاندا خستوومانەتە ڕوو. پێم وایە ئەو شێوازەی نەتەوە یەکگرتووەکان کە وردەکاریی زۆری تێدایە ئەگەر سەربکەوێت دەبێتە نموونەیەک بۆ چارەسەرێکی نموونەیی دۆسیەی کەرکووک.

ڕووداو: لەنێوخۆدا لە کەرکووک، کێشەی زەویتان هەیە لە دوای 2003. ئایا باسی ئەم بابەتەتان لە دانووستاندنەکانی نەتەوە یەکگرتووەکاندا کرد؟

حەسەن توران: کێشەی زەوییە کشتوکاڵییەکان، یەکێکە لە پرسەکان، پێش و دوای 2003، بەڵام وەکوو دەزانیت، من لای خۆمەوە بۆ ماوەی چوار ساڵ وەکوو ئەندامی لیژنەی دارایی لە پەڕڵەمانی ئێراق کارم کرد؛ چارەسەرەکە پێویستی بە ویستی سیاسییە. ئەو ویستە سیاسییە پێویستە بکرێت بۆ یاسا. ئەوە پێویستی بە دەرچوواندنی یاسا هەیە، یان ئەوەتا بڕیارەکانی ئەنجوومەنی باڵای شۆڕشی هەڵوەشاوە هەڵبووەشێنینەوە، یان یاسای ناکۆکییە موڵکدارییەکان هەموار بکەینەوە، تاوەکوو بتوانین ئەو زەوییانە بگەڕێنینەوە بۆ خاوەنە ڕەسەنەکانیان. لە یۆنامی پێشنیازمان کرد کە بە پارە قەرەبووی ئەو جووتیارانە بکەینەوە کە گرێبەستەکانیان هەڵدەوەشێندرێتەوە.

ڕووداو: هەڵبژاردن چەند مانگێکی ماوە. چۆن خۆتان بۆ هەڵبژاردن ئامادە دەکەن وەکوو بەرەی تورکمانی؟

حەسەن توران: یاسای سانت لیگۆ و یەکخستنەوەی بازنەکانی کەرکووک بۆ ئێمە بەسوودە. دووەم، پێویستە وردبینی لە تۆماری دەنگدەران بکەین لە پارێزگای کەرکووک تاوەکوو ئەو زیادکردنی ناوانە ئاشکرا بکەین کە بەشێوەیەکی ناڕاست بۆسەر تۆماری دەنگدەرانی کەرکووک زیادکراوە، ئەمەش دەقێکە لە یاسای هەڵبژاردنەکان. ئێمە دەڵێین پێویستە کەرکووک بۆ خەڵکە کەرکووکییەکان بێت نەک کەسانی دیکە بێن لە هەر ناوچەیەکەوە بێت و بەشداربن لەگەڵمان لە دیاریکردنی چارەنووسی پارێزگاکە. کەرکووک 16 کورسی دەبێت؛ 15 کورسی ئاسایی و یەک کورسی بۆ کۆتا بۆ برایانی کریستیان، بەو واتایەی کە بەگوێرەی ژمارەکە 9 کەس لە ئەندامانی ئەنجوومەن دەتوانن پارێزگار و جێگری پارێزگار و سەرۆکی ئەنجوومەن هەڵبژێرن. هیوادارین لەسەر مۆدێلێک ڕێکبکەوین هەروەکوو لە نەتەوە یەکگرتووەکان پێشنیازمان کرد، بەڕێوەبردنێکی هاوبەش هەبێت بە ڕێژەی 32٪ و دەستاو دەستکردنی دەسەڵات لەنێوان پێکهاتەکانی پارێزگای کەرکووک هەبێت. پێویستمان بەوەیە کە لەگەڵ یەکدیدا ڕێبکەوین بۆ ئەوەی هاوپەیمانییەک پێکبێنین لە دوای هەڵبژاردن. ئەو هاوپەیمانییە کاربکات بۆ ئەوەی هەموو پێکهاتەکان لە دەسەڵاتدا بەشداربن، پەیمانی دڵنیایی بدەین بە هەموو پێکهاتەکان کە تۆ دەتوانیت ببیتە پارێزگار، تۆ دەتوانیت ببیتە جێگری پارێزگار، سەرۆکی ئەنجوومەن، قایمقام و بەڕێوەبەری پۆلیس، نەک پۆستەکە بۆ یەک پێکهاتە یان دوو پێکهاتە بێت. سێیەم، کاردەکەین لەسەر پتەوکردنی ئەو ئاساییشەی لە پارێزگاکەدا هەیە بەتایبەتی لە دوای 2017 و ئەو پێشکەوتنە ئەمنییەی لە پارێزگای کەرکووکدا هەیە. بۆیە من پێم وایە ئەگەری ڕێککەوتن لە دوای هەڵبژاردن، ئەنجامەکان ناچارمان دەکات کە ڕێکبکەوین، ئەگەر پێش هەڵبژاردنەکان ڕێکنەکەوین.

ڕووداو: ئایا ئامادەیی هەیە بۆ ئەوەی زەمینەیەک خۆشبکرێت؟ گفتوگۆ و پەیوەندی لەنێوان پێکهاتەکان، لەنێوان ئێوە و کورد و عەرەب بۆ گەیشتن بە جۆرێک لە لێکتێگەیشتن و ڕێککەوتن پێش هەڵبژاردن هەیە یان تاوەکوو ئێستا هیچ نییە؟

حەسەن توران: نەخێر، تاوەکوو ئێستا ئەم جۆرە گفتوگۆیدانە نییە، جگە لە گفتوگۆکانی یونامی هیچ گفتوگۆیەکی ڕاستەوخۆ نییە. هیوادارین گفتوگۆ هەبێت. ئێمە دوور نین لە گفتوگۆکان، هەر لایەنێک هەوڵ بدات یان ویستی هەبێت بۆ گفتوگۆ لەگەڵمان، ئێمە ئامادەین گفتوگۆی لەگەڵ بکەین، بەڵام پێم وایە بەشێک لە گفتوگۆکان دوادەخرێن بۆ دوای هەڵبژاردن. هیوادارام هەڵبژاردنێکی بێگەرد هەبێت و ساختەکاری تێدا نەبێت و نەبێتە هۆکارێک بۆ ئاڵۆزکردنی کێشەکە لە کەرکووک، بەڵکوو ببێتە هۆکارێکی بۆ ئاشتەوایی کۆمەڵایەتی لەنێو پارێزگاکە. پاشان، دەستاو دەستکردنی پۆستەکان گرنگە. با بڵێین لە دوای هەڵبژاردن ئێمە خولێکی هەڵبژاردنمان هەیە بۆ چوار ساڵ، بۆچی پارێزگار هەر بۆ یەک پێکهاتە بێت؟ با ڕێکبکەوین ڕێککەوتنێکی سیاسی کە ساڵێک یان دوو ساڵ بۆ تورکمان بێت و دوو ساڵی بۆ عەرەب و دوو ساڵ بۆ کورد، واتە ئەو ماوەیە بەپێی ڕێککەوتنەکە.

ڕووداو: کەواتە ئەمە داڕشتنێکە کە هەتانە؟

حەسەن توران: بەڵێ، بە فەرمیش پێشکێشمان کردووە لە دانووستاندنەکانی نەتەوە یەکگرتووەکان، ئەو لایەنەی کە بەمە ڕازی نییە لایەنی کوردییە، لایەنی عەرەبی ڕازییە.

ڕووداو: ئێوە زۆر هەستیارن بە سەرۆکی لقی کەرکووکی کۆمیسیۆنی هەڵبژاردنەکان کە کوردە، بۆچی؟

حەسەن توران: بەڵێ، یەکەم بۆ شکاندنی ئەو فەلسەفەیە کە دەبێت ئەو پۆستە بۆ پێکهاتەی کورد بێت لە 2004وە تاوەکوو ئەمڕۆ. من دەپرسم ئایا لە پێکهاتەی تورکمان یان عەرەب کەسێکی لێهاتوو نییە بۆ بەڕێوەبردنی کۆمیسیۆنی کەرکووک بۆ نموونە؟ دووەم، کۆمیسیۆن خۆی پەیڕەوی ناوخۆی ڕاگەیاندووە. پەیڕەوەی ناوخۆی کۆمیسیۆن خۆی، بەڕێوەبەری ئێستا و زۆر لەوانەی پۆستیان لەناو کۆمیسیۆنی کەرکووکدا هەیە پێشێلی پەیڕەوی ناوخۆن کە کۆمیسیۆن دەریکردووە، واتە پلەی وەزیفی و ناونیشانی وەزیفییەکە یەکناگرێتەوە لەگەڵ پۆستەکەدا.

ڕووداو: لە ساڵانی ڕابردوودا بینیمان کە ئەندامان و نوێنەرانی تورکمان هەن لەنێو حیزبی دیکەدا، بەتایبەتیش حیزبە شیعەکان. ئەم دەنگانە لە ڕابردوودا هەموویان یان زۆرینەی بۆ بەرەی تورکمانی بوون، ئایە ململانێی مەزهەبی کاریگەریی هەبوو لەسەرتان؟

حەسەن توران: وەکوو دەزانیت، لە کەرکووک زیاتر لە ئینتیمایەک هەیە بۆ هەموو پێکهاتەکان. بۆ نموونە، ئەمڕۆ عەرەب دابەشبوون بۆ هۆز، جبوور و عوبێد و حەمدان و ئەلبو عز و ئەوانە هەن. دابەشبوونی حیزبی لەنێو کورددا لەنێوان پارتی و یەکێتیدا هەیە، تەنانەت دابەشبوونی کریستیانیش هەیە، بۆیە ئاساییە کە تورکمانیش ئینتیمای نەتەوەیی و تائیفییان هەبێت.

هەروەها من حکومەتی بەغدا تۆمەتبار دەکەم. حکومەتی بەغدا نایەوێت مامەڵە لەگەڵ تورکمان وەکوو نەتەوە بکات، هەندێکجار هەوڵ دەدات کە دابەش بین لە ڕووی مەزهەبییەوە بۆ سوننە و شیعە. ئێمە وەکوو بەرەی تورکمانی ئەم بابەتەمان ڕوونکردەوە، بە دیاریکراوی لیستی بەرەی یەکخراوی تورکمانی ئێراق لە هەموو سەردانەکاندا بۆ لای هەموو سەرکردەکانی ئێراق پێمان گوتن ئێمە وەکوو تورکمان یەک نەتەوەین و دابەشبوونی مەزهەبی زیانی بۆمان هەیە؛ بۆیە لەسەر ئەو بنەمایە مامەڵەمان لەگەڵ مەکەن، ڕەنگە دەستکەوتی حیزبیتان لەم بابەتەدا هەبێت بەڵام زیان بە تورکمان دەگەیێنێت، تەنانەت زیان بە پارێزگای کەرکووک و ئەو پارێزگایانەی تێیاندا نیشتەجێین دەگەیێنێت وەکوو سەڵاحەدین و نەینەوا. بۆیە من پێم وایە ئەمڕۆ جیدییەت هەیە لەوەی تورکمان جارێکی دیکە لە لیستێکی یەکگرتووی تورکمانیدا کۆببنەوە لە هەڵبژاردنی داهاتوودا. من خۆم وەکوو سەرۆکی لیستەکە و برایان سەرۆکی پارتەکان پێشنیازمان بۆ هەموو لایەنەکان کردووە کە لیستێکی تورکمانی یەکگرتوو هەبێت کە هەموو تورکمان کۆبکاتەوە دوور لە سەرپێسپاردنە مەزهەبییەکانیان.

ڕووداو: ژمارەی تورکمان لە کەرکووک و ئێراقدا چەندە؟

حەسەن توران: پێم وایە، یەکەم لە ئێراق ژمارەیان لە چوار ملیۆن تورکمان کەمتر نییە، ئەگەر بڵێم ژمارەی تورکمان لە کەرکووک چەندە، دەبێت لەگەڵیدا دوو مافیقەت بڵێم. مافیقەتی یەکەم ئەوەیە کە لە کۆی چەند؟ لە کۆی یەک ملیۆن و 600 هەزار کەس کە دانیشتووی کەرکووکن چەندیان بە ڕەچەڵەک خەڵکی پارێزگای کەرکووکن، پێش 2003 ئەوانە بژمێرین کە هاتن یان دوای دوای 2003 ئەوانەی کە هاتن. من پێم وایە ڕێژەی ڕاستەقینەی تورکمان لە کەرکووکییە ڕەسەنەکان کەمتر نییە لە 50٪.

کاتێک سەرۆکی ئەنجوومەنی پارێزگا بووم، ئەو کاتە یاریدەدەری وەزیری دەرەوەی ئەمریکا هەمان پرسیاری کرد و گوتی، ئێوە بۆچی 32٪تان دەوێت، لە کاتێکدا ئەنجوومەنی پارێزگا 41 ئەندام بوو کە 26 ئەندامی لیستی کوردی بوو، 9 تورکمان و 6 عەرەب و ئێوەش 9 ئەندامن لە کۆی 41. من پێم وت تۆ لە فەڵەستین، یان قودس کۆنسوڵ بوویت و کێشەی نێوان ئیسرائیلی و فەلەستینییەکان لەسەر زەوییە، ئەگەر ئێمە ڕێژەی 32٪ یان زیاتر نین لە کەرکووک، بۆچی زۆربەی ئەو زەوییانەی کە کێشەی موڵکدارییان لەسەرە زەوی تورکمانە؟ تەنانەت ئەو کاتە ڕاگەیێندراوێکمان هەبوو بۆ وەڵامدانەوەی ئەبو مازن کە لە حەویجە گوتبووی کەرکووک عرووبی و ئەو شتانەیە، ڕاگەیێندراوی بەرەی تورکمانی کە وەڵامی دایەوە، پێم وت ئەو زەویەی تۆ لەسەری نیشتەجێی لە حەویجە زەوی ماڵباتی ئاوچی و ماڵباتی قیردارە. بۆیە ئەگەر ئێمە زۆرینە پێکناهێنین بۆچی زۆربەی زەوییەکان ئەگەر لەناو سەنتەری شار بێت یان دەوروبەری، زەوی ماڵباتی تورکمانن.

ڕووداو: لە هەرێمی کوردستان ژمارەی تورکمان چەندە؟

حەسەن توران: سەرژمێرییەکم لا نییە، بەڵام مامەڵە لەگەڵ تورکمان لەنێو هەرێم کێشەی زۆری تێدایە. ئێمە پێشبینیمان دەکرد کورد کە ڕووبەڕووی ستەم و پڕۆسەی بەعەرەبکردن بوونەوە لەلایەن ڕژێمە یەک لەدوای یەکەکانی ئێراقەوە، مامەڵەیان لەگەڵ تورکمان لەنێو هەرێم بەشێوەیەکی باشتر بێت. دوو نموونەت دەدەمێ. نموونەی یەکەم لە کفری کە ناوچەیەکی تورکمانییە لەنێو هەرێم و سەر بە پارێزگای سلێمانییە، ناڵێم بەڕێوەبەری فەرمانگەیەکمان نییە بەڵکوو موختارێکمان نییە، وتارێک بە تورکمانی، وتاری هەینی قەدەخەیە بۆ هاووڵاتییانی تورکمان لە کفری، ئەمە خاڵێک. خاڵی دووەم نموونەیەکی هەولێرت بۆ دەهێنمەوە، لە هەولێر گۆڕستانێکی تورکمان لەنێو سەنتەری شاری هەولێردا هەیە، ڕەزامەندیمان وەرگرت و دامەزراوەی تیکای تورکی بڕیاریدا خۆبەخشانە نۆژەنی بکاتەوە، چونکە ئەوانە بەوە بەناوبانگن کە شوێنە مێژووییەکان نۆژەن دەکەنەوە، بەڵام بە داخێکی زۆرەوە ئیرادەیەکی حیزبی و ئیداری لە پارێزگای هەولێر، بێنە پێش چاوی خۆت ڕێگری لە نۆژەنکردنەوەی گۆڕستانێکی تورکمانی لەنێو سەنتەری شاری هەولێردا بکات.

ڕووداو: پرسیاری کۆتاییم، بەڕێز ئایدن مەعرووف، ئەندامی مەکتەبی سیاسی بەرەی تورکمانی ئێراقی، وتاری لە هەرێمی کوردستان کە خۆی وەزیرە لە حکومەتی هەرێمی کوردستاندا، نەرمی و جیاوازییەکی زۆر گەورەی تێدایە لەگەڵ وتاری بەرەی تورکمانی لە کەرکووک. ئایە ئەمە دووفاقییە لە سیاسەتتان؟

حەسەن توران: بەرەی تورکمانی، وتاری ڕوونە و ڕاشکاوە. ئەگەر لە کەرکووک بێت یان هەولێر یان لە نەینەوا یان سەڵاحەدین یان دیالە یان لە بەغدا، بنەماکانمان ڕوونن و ئێمە ناڵێین بۆ نموونە پاڵپشتی پێکەوەژیانی ئاشتاییانە ناکەین لە هەرێم یان لە ئێراق، بەڵام مافەکان دەبێت پارێزراوبن.

ڕووداو: لە ڕووی خوێندن و بەشداریی دەسەڵات و مافەکانی دیکە، لە کوێ مافی تورکمان پارێزراوترە لە بەغدا یان لە هەولێر؟

حەسەن توران: لە هەردوولا خراپە.[1]
此项目已被写入(کوردیی ناوەڕاست)的语言,点击图标,以在原来的语言打开的项目!
ئەم بابەتە بەزمانی (کوردیی ناوەڕاست) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
此产品已被浏览438
HashTag
来源
[1] | کوردیی ناوەڕاست | rudaw.net 13-06-2023
挂钩项目: 1
日期与活动
小组: 文章
Publication date: 13-06-2023 (1 年份的)
Publication Type: Born-digital
城市: Kerkuk
文件类型: 原文
普罗旺斯: 南库尔德斯坦
Technical Metadata
项目质量: 99%
99%
添加( هەژار کامەلا 14-06-2023
本文已被审查并发布( هاوڕێ باخەوان )on19-06-2023
此产品最近更新( هاوڕێ باخەوان ):19-06-2023
URL
此产品根据Kurdipedia的美元尚未敲定!
此产品已被浏览438
Attached files - Version
类型 Version 编者名称
照片文件 1.0.135 KB 14-06-2023 هەژار کامەلاهـ.ک.

Actual
传记
塔拉巴尼
20-10-2013
هاوڕێ باخەوان
塔拉巴尼
的地方
迪亚巴克尔
20-10-2013
هاوڕێ باخەوان
迪亚巴克尔
的地方
埃尔比勒
20-10-2013
هاوڕێ باخەوان
埃尔比勒
图像和说明
正在接受割礼的七岁少女,库尔德斯坦
20-10-2013
هاوڕێ باخەوان
正在接受割礼的七岁少女,库尔德斯坦
新项目
统计属性
文章 514,950
图片 104,268
书籍 18,883
相关文件 94,727
Video 1,232

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.33
| 联系 | CSS3 | HTML5

| 页面生成时间:秒!