پەرلەمانتارێکی فراکسیۆنی گۆڕان لە پەرلەمانی کوردستان ئاشکرای دەکات لە وەزارەتەکانی هەرێمی کوردستاندا زیاتر لە 100 هەزار فەرمانبەری بندیوار هەن. دەشڵێت ئەگەر حکومەت ئەمە چارەسەر نەکات با ئیدی پرسیاری ئەوە نەکات من حکومەتێکی سەرکەوتووم یان نا. ڕاوێژکارێکی باڵای حکومەتیش دەڵێ دامەزراندن لە هەرێمی کوردستان تەنیا بۆ ڕازیکردنی خەڵکە لەکاتی هەڵبژاردنەکاندا.
عەلی حەمەساڵح، ئەندامی فراکسیۆنی گۆڕان لە پەرلەمانی کوردستان ڕایگەیاند ئەوان لێکۆڵینەوەیەکی ورد لە بارەی ژمارەی فەرمانبەران دەکەن لە وەزارەتەکانی حکومەتی هەرێمی کوردستان و تاوەکو ئێستا بۆیان دەرکەوتووە کە هیچ وەزارەتێک نییە ژمارەیەکی زۆر بندیواری نەبێ.
ئەو پەرلەمانتارەی گۆڕان زانیاری لەبارەی فەرمانبەری بندیوار دەدات مەبەستمان لە بندیوار ئەو فەرمانبەرانەن کە مووچە وەردەگرن و دەوام ناکەن، ئەمە جگە لەوەی کە بەدەیان هەزار کەس دوو یان تەنانەت سێ مووچەیان هەیە لە کوردستان.
ڕاوێژکارێکی حکومەت:
نەبووە کەسێک یەک ڕۆژ دەوامی نەکردبێ و بە پلەی لیوا ڕوکن خانەنشین بکرێت
بەپێی ڕاپۆرتی وەزارەتی دارایی و ئابووری کە بۆ پەرلەمانی کوردستان ڕەوانە کراوە، حکومەتی هەرێمی کوردستان (684) هەزار فەرمانبەری هەیە.
عەلی حەمەساڵح، باسی ناوەڕۆکی هەندێ لەو لێکۆڵینەوانە دەکات کە لەسەر مووچەخۆرانی بێکار کردوویانە زۆرترین بندیوار لە وەزارەتی پێشمەرگە، کارەبا، کشتوکاڵ، پیشەسازی و بازرگانی، ئەوقافن. گوتیشی ئێستا دەتوانین بڵێین زیاتر لە 100 هەزار فەرمانبەری بندیوار و دوو مووچە و سێ مووچە لە هەرێمی کوردستان هەن.
راوێژکارێکی باڵا لە حکومەتی هەرێمی کوردستان کە ئاگاداری مەسەلەی دامەزراندنە لە حکومەت، دەڵێ لە هەرێمی کوردستان هیچ نیزام و سیاسەتێک نییە بۆ دامەزراندن. گوتیشی دامەزراندنی خەڵک تەنیا بۆ ڕازیکردنیان بووە لەلایەن یەکێتی و پارتی، ئەم بابەتە بۆ هەڵبژاردنەکان و لەکاتی هەڵبژاردن زۆرتر بەکاردەهات و خەڵک بە هەڕەمەکی دادەمەزرێنران.
ئەو ڕاوێژکارە کە نەیویست ناوی بڵاوبکرێتەوە، دەڵی لە مەسەلەی دامەزراندندا هەندێ شت کراوە لە هیچ شوێنێکی دنیا نەکراوە نەبووە کەسێک یەک ڕۆژ دەوامی نەکردبێ و بە پلەی لیوا ڕوکن لە سلێمانی دامەزرابێ و خانەنشین بکرێ‌.
راوێژکارەکە دەپرسێ: چۆن دەکرێ مزگەوتێک 30 خادمی هەبێ و قوتابخانەیەکیش 15 فەڕاشی هەبێ؟.
وەزارەتی دارایی و ئابووری حکومەتی هەرێمی کوردستان ساڵانە بەگوێرەی بودجە فەرمانبەر دادەمەزرێنێ، ساڵی وا هەبووە تاوەکو 30 هەزار فەرمانبەری دامەزراندووە.
راوێژکارەکەی حکومەت دەڵێ چۆن دەکرێ لەکاتێکدا بەشە بودجەی هەرێمی کوردستان ئەوەی لە بەغداوە دێت 12% بێت، کەچی ڕێژەی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان 23%بێت، چۆن دەبێ 12 دینارت هەبێ بەسەر 23 کەسیدا دابەش بکەی؟ بێگومان ئەمە هەڵەیە. گوتیشی مادام پشکی هەرێمی کوردستان لە بودجەی عێراق 12%یە، دەبێ ڕێژەی فەرمانبەرەکانی هەرێمی کوردستانیش لە 12% تێپەڕ نەکات.
عەلی حەمە ساڵح حکومەتی هەرێمی کوردستان بەئاگا دێنێتەوە و دەڵێت بۆ هەریەک لە وەزارەتەکان بەدواداچوون دەکەین و کردوومانە و زانیاری پێویست دەخەینە بەردەم حکومەت بۆ چارەسەرکردنی ئەم گرفتە. بەڵام گوتیشی ئەگەر حکومەت ئەو کێشەیە چارەسەر نەکات، ئەوا نابێ پرسیار بکات کە ئایا کابینەکەی سەرکەوتووە یان نا.
ئێستا بەشێکی زۆری وەزارەتەکان کەوتوونەتە خۆیان بۆ ئاشکراکردنی فەرمانبەرە بندیوارەکان. وەزارەتی کارەبا 15 هەزار و 756 فەرمانبەری هەیە و وەزیرەکەی نایشارێتەوە کە بندیوار لە وەزارەتەکەی ئەو هەیە. سەڵاحەدین بابەکر، وەزیری کارەبا دەڵێ لێژنەمان بۆ ئەو بابەتە پێکهێناوە و لێکۆڵینەوە دەکەین و هەر فەرمانبەرێکی بندیواریش لای ئێمە دەرکەوت، کە بیستووومانە هەیە، ئیجرائاتی یاسایی دەکەین.
وەزیری ئەوقاف و کاروباری ئاینی کە دەڵێت لێکۆڵینەوەیان دەستپێکردووە، لەوبارەوە گوتی ڕاستە فەرمانبەری بندیوار هەبووە و مووچە وەردەگرن. کەمال موسلیم دەڵێ لێژنەمان پێکهێناوە و سەنتەری هەولێریش تەواو بووە، لە لێکۆڵینەوەکە دەرکەوتووە مزگەوتێک کە پێویستی بە چوار فەرمانبەر هەبووە، کەچی 10 کەسی هەیە، ئەوانە زیادن و زیادەکانیش لە ماڵەوەن. هەروەها گوتیشی ناعەدالەتی لە دابەشکردنی فەرمانبەرانیش هەبووە.

وتەبێژی دەستەی گشتی گەشتوگوزاری هەرێمی کوردستان ئاشکرای کرد کە تاکو یەکەم ڕۆژی جەژن 105 هەزار گەشتیار هاتوونەتە هەرێمی کوردستان.
نادر ڕۆستی وتەبێژی دەستەی گشتی گەشتوگوزاری هەرێمی کوردستان لە پەیجی تایبەتی خۆی لە تۆڕی کۆمەڵایەتی قەیسبووک ئاماری هاتنی گەشتیارانی بۆ هەرێمی کوردستان تا یەکەم ڕۆژی جەژن بڵاوکردەوە.
بەگوێرەی ئامارەکەی دەستەی گەشتوگوزاری هەرێمی کوردستان تا یەکەم ڕۆژی جەژن 105 هەزار گەشتیار هاتوونەتە هەرێمی کوردستان کە زۆرترینیان بۆ سنووری پارێزگای هەولێر بووە.
هاتنی گەشتیارانیش بۆ هەرێمی کوردستان بەم شێوە بەسەر سنووری پارێزگاکان دابەش بوون:
هەولێر= 50 هەزار گەشتیار
سلێمانی= 22 هەزار گەشتیار
دهۆک= 24 هەزار گەشتیار
گەرمیان = 9 هەزار گەشتیار
وتەبێژی دەستەی گشتی گەشتوگوزاری هەرێمی کوردستان ئاماژەشی بەوەداوە کە "ژمارەکە لەبەرزبوونەوە دایە و دواژمارەش لە چوارەم ڕۆژی جەژن ڕادەگەیەنین".
- 09-08-2013

زیاتر لە 125 هەزار خوێندکاری ئاوارەی ناوەڕاست و خوارووی عیراق لەهەرێمی کوردستان دەخوێنن، کە دابەشبوون بەسەر هەرسێ پارێزگاکەی‌ هەرێمداو قوتابخانەی‌ تایبەتیان بۆ کراوەتەوە.
لە پارێزگای سلێمانی زیاتر لە 55142 هەزار و لە هەولێر 61266 هەزار و لە پارێزگای دهۆکیش زیاتر لە 8598 خوێندکاری‌ عەرەب دەخوێنن.
خۆگر خالید بەرێوەبەری پلاندانان لە پەروەرردەی گشتی سلێمانی بۆخەندان وتی: "ئه و خوێندکارە عەرەبانە لەناو بیناو کابینەدا دەخوێنن".
بەپێی ئه و ڕێککەوتنەی کە وەزارەتی‌ پەروەردەی‌ حکومەتی‌ هەرێم لەگەڵ حکومەتی عیراق کردوویەتی‌، دەبێت وەزارەتی‌ پەروەردەی‌ عیراق سەرپەرشتی خوێندکاران و خویندنگاکان بکات، بەڵام تەنها یاریدەدەرێک لەلایەن پەروەردەی‌ هەرێمەوە بۆ خوێندنگاکان دادەنرێت، مووچەشیان لەلایەن حکومەتی عیراقەوە بۆ دابیندەکرێت.
جگە لە خوێندکارانی‌ عەرەب کە لەهەرێمی‌ کوردستان دەخوێنن، 2165 خوێندکاری‌ ڕۆژئاوای کوردستان لە پێنج قوتابخانەدا لە هەرێم دەخوێنن و 159 مامۆستایان بۆ دابینکراوە.
خۆگر خالید وتی "ئه و خوێندکارانە لە ئەستۆی حکومەتی هەرێمن، بەڵام بەشێک لە مامۆستایان مووچەیان لە یونسێفەوە بۆ دابیندەکرێت".
یوسف ئەحمەد بەرێوەبەری گشتی پەروەردەی دهۆک بۆ خەندان وتی "لە سنوری ئێمە زیاتر لە 42 قوتابخانەی عەرەب هەیە کە بەشێک لە عەرەبەکان لەگەڵ کوردەکان پێکەوە دەخوێنن و ئەوانە سەر بە ئێمەن".
- 13-04-2016

بەپێی خشتەی دابەشکردنی مووچەی #وەزارەتی دارایی# و ئابووری هەرێم، (چوارشەممە 25-09-2019) مووچەی خانەنشینانی شارستانی دابەشدەکرێت.
عەبدوڵا فارس محەمەد، سەرۆکی یەکێتی خانەنشینانی کوردستان ڕاگەیاند: ئه و مووچەیەی ئەمڕۆ دابەشدەکرێت، مووچەی مانگی ئەیلولی ساڵی ڕابردووه و تائێستا حکومەتی هەرێم 16 مووچە قەرزداری خانەنشینانی سارشتانییه و داواکارین هەرچی زووە ئه و مووچانە بدرێتەوە بە خانەنشینان.
هاوکات یەکێتی خانەنشینانی کوردستان، لە ڕاگەیەندراوێکدا داوای لە وەزارەتی دارایی و پەرلەمان و حکومەتی هەرێم کرد، پەلە بکەن لە جێبەجێکردنی یاسای ژمارە (9)ی ساڵی (2014)ی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق، کە بە جێەجێکردنی یاساکە لە هەرێم ئه و نادادپەروەرییە لە دابەشکردنی مووچەکانیان هەیە، نامێنێت.
عەبدوڵا فارس، دەڵێت: ئەوانەی بەشێوەیەکی یاسایی لە هەرێم خانەنشین کراون، ژمارەیان 110 هەزار کەسە، بەڵام لەلایەن وەزارەتی دارایی و ئابووری هەرێم پێیانڕاگەیەندراوە کە ژمارەی خانەشنینان گەیشتووەتە 240 هەزار کەس، بەمەش دەردەکەوێت ئەوانەی خانەنشین کراون بە نایاسایی ژمارەیان 130 هەزار کەسە.
لەبارەی گەڕانەوەی مووچەکانیان، سەرچاوەیەک لە وەزارەتی دارایی و ئابووری هەرێم ڕاگەیاند: بەهۆی نەبوونی پارەی پێویست ناتوانرێت، ئه و 16 مووچەیە بە خانەنشینانی شارستانی بدرێتەوە، بەڵکو هاوشێوەی فەرمانبەرانی دیکە، دەبێت چاوەڕوانی باشتربوونی دۆخی دارایی هەرێم بکرێت، بۆ گەڕانەوەی مووچەکانی ڕابوردوویان.[1]

وتەبێژی دەستەی #گەشتوگوزار#ی هەرێم ئاشکرای دەکات تا ئێستا 145 هەزار گەشتیار ڕویان لە هەرێمی کوردستان کردوە، لە جەژنی قوربانی پار ساڵیش 213 گەشتیار هاتبونە هەرێم.
نادر ڕۆستی، وتەبێژی دەشتەی گەشتوگوزاری هەرێم بە دواڕۆژی ڕاگەیاند ساڵانە لە جەژنی قورباندا ماوەی 10 ڕۆژ ئاماری گەشتیاری وەردەگیرێت بە جۆرێک دوو ڕۆژی پێش جەژن دەست پێدەکات.
وتەبێژی دەستەی گەشتوگوزار ڕاشیگەیاند، ساڵی ڕابردوو لە جەژنی قورباندا 213 هەزار گەشتیار ڕویان لە هەرێمی کوردستان کردبوو لەماوەی 10 ڕۆژدا.
رونیشیکردەوە، تا دووەم ڕۆژی جەژنی قوربان 145 هەزار گەشتیار هاتۆتە هەرێمی کوردستان.
ئه و بەرپرشەی گەشتوگوزار وتیشی، هاتنی گەشتیاران بەردەوامی هەیە و ژمارەیان لە بەرزبوونەوەدایە.
ئاماژەی بۆ ئەوەشکر ئەمە ئاماری سەرەتای هاتنی گەشتیارانە، ئاماری کۆتای هاتنی گەشتیاران لە ڕۆژانی داهاتوو بە وردەکاری تەواوە ڕادەگەیەنین.
[1]

#دەستەی گشتی گەشت و گوزار#ی هەرێمی کوردستان ڕایگەیاند:
=KTML_Quote_Begin==KTML_Style=width:80%;float:right;=KTML_Quote_Icon=📍=KTML_Quote_Content=📍 لە ماوەی پێنج ڕۆژدا 167 هەزار گەشتیار بەبۆنەی ئاهەنگەکانی سەری ساڵی 2020ی زاینییەوە هاتوونەتە هەرێمی کوردستان
📍 بەراورد بە زستانی ساڵی ڕابردوو 2019، هاتنی گەشتیار لەم زستانەدا بۆ هەرێمی کوردستان بە ڕێژەی لە 30% زیادیکردووە=KTML_Quote_End=
بەپێی ڕاگەیێندراوێکی دەستەی گشتی گەشت و گوزاری هەرێمی کوردستان کە وێنەیەکی بۆ تۆڕی میدیایی ڕووداو نێردراوە، بەشی زۆری ئەو گەشتیارانە لە خواروو و ناوەڕاستی عێراقەوە هاتوون، ڕێژەکەیان زیاتر لە 78% بووە و 17 هەزار گەشتیاری لە ساڵی ڕابردوو زیاتر بووە.
لە ڕاگەیێندراوەکەدا ئاماژە بەوە کراوە، ئەو گەشتیارانە لە ماوەی ڕۆژانی 27-12-2019 تاوەکو 01-01-2020 لە دەروازە سنووری و بازگە و فڕۆکەخانەکانەوە هاتوونەتە هەرێمی کوردستان و گەشتیارانی ناوخۆیی هەژمار نەکراون.
پێشتر مەولەوی جەبار، سەرۆکی دەستەی گشتی گەشت و گوزاری هەرێمی کوردستان ڕایگەیاند: [1]

بەپێی ئامارەکانی وەزارەتی کشتوکاڵ و سەرچاوەکانی ئاو، هەرێمی کوردستان پێویستی بە 270 بەنداوی بچوک و مام ناوەند و 10 بەنداوی گەورە هەیە و لە ئێستادا 20 بەنداو لەژێر پلان و دروستکردندان، بەهۆی نەبوونی بودجەشەوە کارکردن لەبەشێک له و پڕۆژانە وەستاوە.
بەپێی ئامارەکانی بەڕێوبەرایەتی گشتی سەرچاوەکانی ئاو لە هەرێمی کوردستان 17 بەنداوی بچوک و گەورە و مامناوەندی هەیە لەگەڵ زیاتر لە 97 بۆند، لەکاتێکدا زیاتر لە 20 بەنداو و بۆندەکان لەژێر دیزاین و تەواوکردندان و بەهۆی قەیرانی داراییەوە کارکردن تیایدا وەستاوە.
بەپێی ڕووپێوێکی ئه و بەڕێوەبەرایەتییە، بە مەبەستی گلدانەوەی ئاوی پێویست هەرێمی کوردستان پێویستی بە 270 بەنداوی بچوک و مام ناوەند هەیە لەگەڵ 10 بەنداوی گەورە.
ئەکرەم ئەحمەد، بەڕێوەبەری گشتيی بەنداو و کۆگاکان لە وەزارەتی کشتوکاڵ و سەرچاوەکانی ئاو (ئەمڕۆ شەممە 6ی نسیانی 2019) بەدواڕۆژی ڕاگەیاند: لەئێستادا لە هەرێمی کوردستان تەنیا 17 بەنداوی بچوک و گەورە و مامناوەند هەیە لەگەڵ زیاتر لە 97 بۆند، لەکاتێکدا دەبووایە ژمارەی بەنداو و بۆندەکان زیاتر بووایە لە 300.
وتیشی: ئێستا توانای گلدانەوەی 10 ملیار مەترسێجا ئاومان هەیە، بەڵام بەنداوەکان پێویستییان بە نۆژەنکردنەوە هەیە و بەهۆی قەیرانی داراییشەوە، پرۆژەکان وەستێنراون.
ئاماژەشی بەوەکرد: بۆئەوەی هەرێمی کوردستان ئاسایشی ئاو بۆ نەوەکانی داهاتووش پارێزراوبکات، پێویستی بە دروستکردنی زیاتری بەنداوی گەورە و بچوک و مامناوەند هەیە.
ڕوونشیکردەوە: بەهۆی باشبوونی باری دارایی هەرێم و ناردنی پارە لە لایەن بەغداوە بە مەبەستی تەواوکردنی کارەکانی ژمارەیەک بەنداو، پێویستە بودجە بۆ بەنداوە تەواو نەکراوەکان تەرخانبکرێت، کە لە ئێستادا لەژێر کارکردندایە.[1]
#06-04-2019#

دووشەممە 14-10-2019، بەهۆی هێرشی تورکیاوە بۆ سەر ڕۆژئاوای کوردستان و تێکچوونی ژیانی خەڵکی سڤیل لە چەند شار و شارۆچکەیەک، نزیکەی 200 پەنابەری ڕۆژئاوای کوردستان گەیشتنە #دهۆک# و لە کەمپی دۆمیز نیشتەجێدەکرێن.
ئەوە یەکەم کاروانی پەنابەرانی ڕۆژئاوای کوردستانە بۆ هەرێمی کوردستان لەدوای دەستپێکی هێرشەکانی تورکیا کە لە نزیک سحێلا هاتوونەتە باشووری کوردستان.[1]

بەرپرسێکی #وەزارەتی کار# و کاروباری کۆمەڵایەتی لە هەرێمی کوردستان دەڵێت بەهۆی بەردەوامیی #قەیرانی دارایی# و وەستانی دامەزراندنی دەرچووانی زانکۆ و مانەوەی ئاوارە و پەنابەران لەهەرێمی کوردستان، هەلی کار بە ڕێژەیەکی بەرچاو کەمی کردووە و ڕێژەی #بێکاری# دوو بەرامبەر زیادی کردووە.
بەپێی ڕووپێوێکی دەستەی ئاماری هەرێمی کوردستان لە ساڵی 2012 کە بە هاوکاریی دامەزراوەی ڕەند (RAND)ی ئەمەریکی بۆ دیارکردنی ڕێژەی هێزی کار و بێکاری لە هەرێمی کوردستان کراوە، یەک ملیۆن و 296 هەزار و 701 کەس، ئەوانەی تەمەنیان لەنێوان 15 بۆ 64 ساڵیدایە، بەشدارییان لەهێزی کاردا کردووە و 102.439 کەسیش کە دەکاتە (7.9%)، بێکارن.
بەڵام ساڵی 2013 بەهۆی باشبوونی ڕەوشی ئابووریی کوردستان ڕێژەی بێکاری بۆ 6.5% دابەزی، بەشداربووانی هێزی کاریش لە کەرتی گشتی و تایبەتدا بۆ 1،339،687کەس بەرز بووەوە، لەم ژمارەیەش تەنیا 87.186 کەس بێکار بوون.
بەپێی ڕووپێوی ساڵی 2014 ڕێژەی بەشداربووانی هێزی کار 39.25% بووە، ڕێژەی بێکارییش لەو ساڵەدا بۆ 6.53% زیادبووە، واتە سەرەڕای بڕینی بودجەی هەرێمی کوردستان لەلایەن بەغدا و هێرشی داعش لەمانگی ئاب، بەرزبوونەوەی زۆری بەخۆوە نەبینیوە.
بەڵام بەهۆی بەردەوامیی قەیرانی دارایی و پاشەکشێی کۆمپانیاکانی وەبەرهێنان و وەستانی کار لە زۆربەی سێکتەرەکاندا، ڕێژەی بێکاری لە ساڵی 2015 بۆ 13.53% بەرز بووەتەوە، لەکۆی ملیۆنێک و 382 هەزار و 285 کەس کە لە هێزی کاردا بوون، 187 هەزار و 22 کەس بێکارن. بەپێی ڕووپێوییەکان دەردەکەوێ‌ ڕێژەی بێکاری لە 2015 دا دوو هێندە زیادی کردووە.
سیروان محەممەد، سەرۆکی دەستەی ئاماری هەرێمی کوردستان بە (رووداو)ی گوت: بەهۆی بەردەوامیی قەیرانی دارایی، بێکاری بە ڕێژەیەکی بەرچاو زیادی کردووە، بەراورد بە پێش قەیرانەکە ڕێژەکە دوو بەرامبەر زیاد بووە.
سیروان محەممەد هۆکاری ئەم زیادبوونەی بۆ وەستانی پڕۆژەکانی وەبەرهێنان و بەڵێندەرایەتی، دانەمەزراندنی دەرچووان، کەمبوونەوەی دەرفەتی کار بەهۆی ئاوارە و پەنابەران، زیادبوونی ساڵانەی هێزی کار گەڕاندەوە، نموونەشی بە ڕێژەی بێکاری لەنێو چینی خاوەن بڕوانامەی ئامادەیی هێنایەوە و گوتی: لەساڵی 2014 ڕێژەکە 14% بوو، بەڵام لە ساڵی 2015 بۆ 24% بەرزبووەتەوە، واتە لە ماوەی ساڵێکدا 70% بەرز بووەتەوە، هۆکارەکەشی دانەمەزراندن لە کەرتی گشتی و کەمبوونەوەی کارە لە کەرتی تایبەت.
لە ڕووپێوەکەی ساڵی 2014ی دەستەی ئاماردا دەرکەوتووە 602 هەزار و 266 کەس لە کەرتی تایبەت کاریان کردووە، بەڵام ساڵی دواتر ژمارەکە بۆ 557 هەزار و 22 کەس دابەزیوە، واتە 45 هەزار و 244 کەس بێکار بوون. لە کەرتی گشتیش 5000 کەس لە کاردا نەماون، واتە ژمارەی کەسانی بێکار لەو دوو کەرتە لە ساڵی 2015دا 50 هەزار و 244 کەس بووە.
سیروان محەممەد گوتی: ساڵی 2015 بەپێی ڕووپێوییەکان بۆمان دەرکەوت 178.022 کەس بێکارن. بەهۆی گەشەی دانیشتووان و کەمبوونەوەی دەرفەتی کار پێشبینی دەکەم ئێستا ژمارەی بێکاران گەیشتبێتە نزیکەی 200 هەزار کەس.
بەڵام بەشێک لە پسپۆڕانی ئابووری و ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی پێیانوایە ئەو داتایانەی دەستەی ئامار و وەزارەتی کار ڕاست نین و دەڵێن ڕێژەی بێکاری گەیشتووەتە 20%.
د.عارف حیتۆ، بەڕێوەبەری گشتیی کار و دەستەبەری کۆمەڵایەتی لە وەزارەتی کاروکاروباری کۆمەڵایەتی، دەڵێت: بەهۆی قەیرانی دارایی لە دوو ساڵی ڕابردوودا ڕێژەی بێکاری زیاد بووە. بەپێی یاسای کار، خاوەنکار بۆی هەیە ئەگەر بارودۆخی دارایی خراپ بێت ژمارەی کرێکارەکانی کەم بکاتەوە، کۆمەڵک لە کارگە و کۆمپانیاکانیش وایانکردووە، بەڵام ڕێژەی بێکاری لە 13% تێپەڕ ناکات.
بەپێی ئاماری وەزارەتی کار، ساڵی ڕابردوو 6000 کەس ناوی خۆیان بۆ دەستکەوتنی کار تۆمار کردووە، بەڵام تەنیا 20 کەس بەو هەلی کارانە ڕازی بوون کە لەلایەن وەزارەتی کارەوە بۆیان دۆزراونەتەوە. د.عارف دەڵێت: خەڵک فێری کاری ئاسان و وەرگرتنی پارەی زۆر بووە، بۆیە ئامادەنین هەموو جۆرە کارێک بکەن.
بەپێی ئاماری وەزارەتی کار، 44 هەزار کرێکاری بیانی لە کوردستان هەن کە 25 هەزار و 878 کەسیان لە دوای سەرهەڵدانی قەیرانی دارایی هاتوونەتە کوردستان.
د.عارف حیتۆ دەڵێت: مۆڵەتی هێنانی کرێکاری بیانیمان زۆر کەمکردووەتەوە، نزیکەی 50%ی ئەو کرێکارانەشی هاتوونەتە کوردستان، بۆ خزمەتکاری نێو ماڵان هاتوون کە خەڵکی ئێمە ئەو کارانە ناکەن.
بەهۆی ئەو گۆڕانکارییە خێرایانەی لەهێزی کار و بێکاری و کارکردنی نێوەچڵی لە هەرێمی کوردستان ڕوودەدەن، دەستەی ئاماری هەرێمی کوردستان بە نیازە لە کۆتایی ئەمساڵ ڕووپێوێک بکات. سیروان محەممەد دەڵێت: ئامانجمان لەو ڕووپێوە دەستکەوتنی داتای نوێیە لەسەر بەشداریی هێزی کار و ڕێژەی بێکاری و دیاریکردنی داهاتی ساڵانەی تاک.
ئیدریس ڕەمەزان، مامۆستا لە بەشی دارایی و بانک لە کۆلێژی بەڕێوەبردن و ئابووریی زانکۆی سەڵاحەددین، پێیوایە ڕێژەی بێکاری لە هەرێمی کوردستان زیاترە لەو ڕێژەیەی دەستەی ئامار بڵاوی کردووەتەوە، دەڵێت بەهۆی قەیرانی دارایی و وەستانی کار لە زۆربەی سێکتەرەکاندا، دەرفەتی کار زۆر کەمبووەتەوە، بۆیە پێشبینی دەکەم ڕێژەی بێکاری لەنێوان 16% بۆ 17% بێت.
بۆ کەمکردنەوەی ڕێژەی بێکاری و دابینکردنی ئاسایشی خۆراک، ئیدریس ڕەمەزان بە پێویستی دەزانێ حکومەتی هەرێم گرنگیی زیاتر بە کەرتی کشتوکاڵ بدات و هانی کۆمپانیاکانی کەرتی تایبەت بدات وەبەرهێنان لەم کەرتە بکەن، چونکە وەک ئەو دەڵێت لەڕٍێگەی ئەو کەرتەوە دەتوانرێت ئاسایشی خۆراک دابین بکرێت و دەرفەتی کاریش بۆ سەدان بێکار بدۆزرێتەوە، پارەش بۆ سەوزە و میوە و دانەوێڵە نەچێتە دەرەوە.[1]
11-10-2017

249 هەزار پەنابەری پارچەکانی دیکەی کوردستان لە هەرێمی کوردستان دەژین کە زیاتر لە 85%یان خەڵکی ڕۆژئاوا کوردستانن.
لە ساڵی 2004ەوە و بە هۆکاری جیاواز و چەند قۆناخێک، کوردی ڕۆژئاوای کوردستان ڕوویان لە هەرێمی کوردستان کرد. زۆرترین خەڵکی ئاوارەی ڕۆژئاوای کوردستان بۆ هەرێمی کوردستان لە دوای ساڵی 2011 و دەستپێکردنی شەڕی ناوخۆی ئەو وڵاتە بوو.
حکومەتی هەرێمی کوردستان شوێنی مانەوەی بۆ ئاوارەکانی ڕۆژئاوای کوردستان خزمەتگوزارییەکان بۆ دابینکردن، لەوانەش ڕەخساندنی خوێندن لە قوتابخانە و زانکۆکانی هەرێمی کوردستاندا.
هۆشەنگ محەممەد، بەڕێوەبەری گشتی ناوەندی هاوبەشی هەماهەنگی قەیرانەکان ڕایگەیاند: لە ساڵی 2018دا چوار هەزار و 380 پەنابەری سووریا، هەرێمی کوردستانیان بەجێهێشتووە، بەهۆی نەبوونی سەقامگیری و بەردەوامبوونی کردەی تیرۆریستی و شەڕ و ئاڵۆزی لە سووریا، 249 هەزار و 639 کەس لە خەڵکی سووریا لە هەرێمی کوردستان ماون.
ئێستا 160 ڕێکخراوی مرۆیی بۆ یارمەتیدانی ئاواره و پەنابەران لە هەرێمی کوردستاندا هەن که 43 ڕێکخراویان ناوخۆیین و 103 ڕێکخراویان نێودەوڵەتیین.
ئەحمە محەممەد ئەمین، بەرپرسی یەکێتی خوێندڤان و خوانکارێن دیموکراتیرۆژئاوای کوردستان بە تۆڕی میدیایی ڕووداوی ڕاگەیاند: لە هەرێمی کورستاندا 600 قوتابی خەڵکی ڕۆژئاوای کوردستان لە زانکۆکان دەخوێنن، لەوانە 300 قوتابیان لە #هەولێر#، 150 قوتابیان لە #دهۆک# و 150 قوتابیش لە #سلێمانی# دەخوێنن.
بەرپرسی یەکێتی خوێندڤان و خوانکارێن دیموکراتیرۆژئاوای کوردستان دەڵێت: ئامارێکی تەواو دەربارەی ژمارەی قوتابیانی قۆناخەکانی بنەڕەتی و ئامادەیی لەبەردەست نییە. ئەوان لەکامپەکان و دەرەوەی کەمپەکان دەخوێنن. ئەو قوتابیانەی ڕۆژئاوای کوردستان کە زانکۆ تەواودەکەن تاڕادەیەک لە کەرتی تایبەت دەرفەتی کارکردنیان هەیە.
ئەحمەد محەممەد دەشڵێت: دەرچووانی زانکۆ و پەیمانگەکان لە ڕێکخراوە نێودەوڵەتییەکان و کۆمپانیاکانی نەوت دەرفەتی کارکردنیان نییە، چونکە مەرجە ئەوەی لای ئەوان کاردەکات هەڵگری وڵاتینامەی عێراقی بێت.
بەپێی ئاماری بەڕێوەبەرایەتی گشتی ناوەندی هاوبەشی هەماهەنگی قەیرانەکان، جگه لە 249 هەزار و 639 ئاوارە و پەنابەری سووریا، 20 هەزار و 575 پەنابەری تورکیا، 13 هەزار و 162 پەنابەری ئێران و 756 پەنابەری فەلەستینی لە هەرێمی کوردستان نیشتەجێن.[1]
#17-02-2019#