دواڕۆژ، #ئاکۆ حەمەد ڕابی#
بەڕێوەبەری گەشتوگوزاری #سۆران# ڕایدەگەیەنێت، لەماوەی سێ ڕۆژی جەژندا 60 کۆمپانیا گەشتیاریان هێناوەتە سۆران و ئوتێل و موتێلەکانیش لە سۆران توانای لەخۆگرتنی زیاتر لە 4 هەزار گەشتیاریان هەیە.
بارزان محەمەد بەڕێوەبەری گەشتوگوزاری سۆران بەدواڕۆژی ڕاگەیاند، سەرجەم ناوچە گەشتیارییەکانی دەڤەری سۆران بە تایبەت هاوینەهەوارەکانی بێخاڵ، جوندیان، کانی ماران و گەلی عەلی بەگ جمەیان دێت لە گەشتیارو هەموو شوێنە گەشتیارییەکانی ئەو سنورە پڕبوونە لە گەشتیار.
وتیشی کردنەوەی ڕێگای کەرکووک – هەولێریش کاریگەریی زۆری دەبێت لەسەر بەرزبوونەوەی ئاستی هاتنی ڕێژەی گەشتیاران، جگە لەوەش 60کۆمپانیا گەشتیاریان لە باشورو ناوەراستی عێراق هێناوەتە دەڤەری سۆران.
بەڕێوەبەری گەشتوگوزاری سۆران ئاماژە بەوەش دەکات کە لەماوەی ئەو سێ ڕۆژەدا زیاتر لە 30 هەزار گەشتیارو سەردانیکەر ڕوویان کردۆتە دەڤەری سۆران ئەو ڕێژەیەش پێشبینی کراو بوو، چونکە زۆرترین شوێنە گەشتیارییەکانی پارێزگای هەولێر بە ڕێژەی 80% کەوتونەتە دەڤەری سۆران.
باسی لەوەشکرد، ئوتێل و موتێل و ناوچە گەشتیارییەکانی سۆران لە توانایاندایە جێگەی زیاتر لە 4کەس بکەنەوە بۆمەبەستی حەوانەوەو مانەوە لە شەودا.
وتیشی ئەو سێ شەوە هەموو ئوتێل و موتێل و خانوە گەشتیارییەکانی سۆران پڕ ببون لە گەشتیارو جێگەی مانەوە نەمابوو، ئەمەش بۆتە مایەی بوژاندنەوەی کەرتی گەشتیاری ئەو دەڤەرە.[1]
#18-06-2018#

ئاشی میری سۆران یەکێک لە ئاشە کۆنەکانی شاری #ڕواندز#ە کە مێژووەکەی بۆ نزیکەی 200 ساڵ دەگەڕێتەوە. ئەم ئاشە لە گەڕەکی پاشای گەورەی ڕواندز، بە فەرمانی میری سۆران لەلایەن وەستا برایمی مایلی درووستکراوە، تا ئێستا بناغەی ئاشەکە وەک شوێنەوارێکی مێژوویی ماوەتەوە. [1]

راماڵ قەسرەیی
لەسەرەتی‌ ئەمساڵەوە تا کۆتای‌ مانگی‌ حوزەیران، لە سنوری بەرێوەبەرایەتی بەرگریی شارستانی سۆران کە هەرچوار قەزای‌ سۆران ڕواندز مێرگەسور چۆمان لەخۆدەگرێت، بەهۆی ئاگرکەوتنەوە زیاترلە 500 ملیۆن دینار زیان بە هاووڵاتیان کەوتووه و بە بەراوردیش لەگەڵ ساڵی ڕابردوو ڕووداوی ئاگرکەوتنەوە زیادی کردووە.
عەقید عوسمان محەمەد، بەرێوەبەری بەرگری شارستانی سۆران بەخەندانی‌ ڕاگەیاند: لەسەرەتای‌ ئەمساڵەوە تا کۆتایی‌ مانگی‌ حوزەیران، تیمەکانی بەرگریی شارستانی لە سنوری بەرێوەبەرایەتیەکەیان 202 ئاگریان کۆنترۆڵ کردوە.
عەقید عوسمان محەمەد وتیشی‌: ڕووداوەکانیش بریتیبوون لە 54 سوتانی ماڵی هاووڵاتیان بەهۆی سۆپا و بوتڵی غاز و شۆرتی کارەبا، سوتانی 11 ئۆتومبێڵ بە هۆکاری فیت پەمپ، شەش ڕووداوی سوتانی دووکان و 36 ڕوداوی جۆراوجۆری محاویلەی کارەبا وپاشماوەی شارەوانی، لەگەڵ 83روودوای سوتانی پوش و پاوان و 12رووداوی سوتانی‌ ڕەز و باخ.
بەرێوەبەری بەرگری شارستانی سۆران وتیشی‌: هەر له و ماوەیەدا تەرمی چوار هاوڵاتیی خنکاو لەلایەن تیمەکانەوە لە دەرهێنراون و25ی دیکەش لەلایەن کارمەندەکانیان لە خنکان ڕزگارکراون.
وتیشی‌: کۆی‌ گشتی‌ زیانە ماددییەکانی‌ ئه و ماوەیەش بە زیاتر لە 500 ملیۆن دینار دەخەمڵێنرێت.
- 10-07-2014

لەساڵی 2019دا لەشارۆچکەی #سۆران# و دەوروبەری 3551 ڕووداو ڕوویانداوە و 850 تۆمەتباریش دەستگیرکراون، کە لە ناویاندا شەش کەس کوژراون و سێ کەس خۆیان کوشتوەو سێ کەسی دیکەش بەهەڵە کوژراون.
ئەمڕۆ پۆلیسی شارۆچکەی سۆرانی سەر بە پارێزگای #هەولێر#، لەکۆنگرەیەکی ڕۆژنامەنووسیدا ئاماری ڕووداوە جۆراو جۆرەکانی ساڵی 2019ی خستەڕوو.
لە کۆنگرەکەدا شەماڵ دێواری، وتەبێژی پۆلیسی سۆران، ڕایگەیاند لەئەمساڵدا 3551 ڕووداو لەشارۆچکەی سۆران و دەوروبەری ڕوویانداوە کە بەم شێوەیەی خوارەوە :

=KTML_Bold=وتەبێژی پۆلیسی سۆران وتیشی: لەماوەی ئەمساڵدا بەبڕیاری دادگا 850 تۆمەتبار دەستگیرکراون، لەو ڕێژەیەش 580 تۆمەتبار بەمافی دەستەبەری ئازادکراون=KTML_End=.[1]

دوارۆژ، ئاکۆ حەمەد ڕابی
ئەمڕۆ یەکشەممە 18ی ئەیلولی 2016، بەڕێوەبەرایەتی پۆلیس و بەرگری شارستانی و پۆلیسی هاتووچۆی سۆران ئاماری ڕووداوەکانی جەژنی قوربانیان لە سنووری سۆران، چۆمان، ڕەواندز و مێرگەسۆریان ڕاگەیاند.
سەرەتا بەیار باڵەکی، بەڕێوەبەری بەرگری شارستانی سۆران وتی "لە ڕۆژانی جەژن 29 ڕووداوی ئاگرکەوتنەوە تۆمارکراوە، کە جگە لە زیانی ماددی هیچ زیانێکی گیانی بەدواوە نەبووە".
ئاماژەی بەوەشدا، نزیکەی 33 دۆنم لە پوش و پاوان لە دەڤەری سۆران سوتاوە.
هەر لە کۆنگرە ڕۆژنامەنووسیەکەدا، هاوار ئەرگۆشی، بەڕێوەبەری ڕاگەیاندنی پۆلیسی سۆران ئاماژەی بەوەدا، لە جەژنی قوربان دوو کەس بەهۆی کێشەی کۆمەڵایەتیەوە بە گوللە برینداربوون و سێ حاڵەتی دزیکردنیش تۆمارکراون.
هەروەها ئیحسان چەلەبی، بەڕێوەبەری ڕاگەیاندنی هاتووچۆی سۆران باسی لەوەکرد، لە ڕۆژانی جەژندا 13 ڕووداوی هاتووچۆ ڕوویانداوە و بەهۆیەوە 5 هاوڵاتی برینداربوون.
بەڕێوەبەری ڕاگەیاندنی بەڕێوەبەرایەتییەکان جەختیان لەوە کردەوە، بەراورد بە جەژنی ڕەمەزان ڕووداوەکان کەمیانکردووە.18-09-2016

بەپێی ئەوئامارەی دەست ڕۆژنیوز کەوتووە لەماوەی چوارمانگی ڕابردوو لە سۆران (35) هاووڵاتی سوتاون کە لە نێوانیاندا (15)کەسیان منداڵن و(15) ژنن و (5) یان پیاون، بەرپرسی ڕاگەیاندنی تەندروستی سۆرانیش ڕایدەگەیەنێت حاڵەتەکانی سوتان لە سۆران جۆراوجۆرن. مینا تەها بەرپرسی ڕاگەیاندنی تەندروستی سۆران بەڕۆژنیوزی وت" لەسەرەتای ئەم ساڵەوە 35 کەس سوتاون کە 15 ژن و (15) منداڵ و (5) پیاون. وتیشی" زۆرینەی ڕووداوەکان بە ئاوی گەرم بووە تادەگاتە سوتان بەشێوەی ئاگر. لەبارەی سوتانی ئافرەتان چالاکوانانی سۆران هۆشداری دەدەن لە زیادبوونی ڕێژەی سوتان،کەساڵ بە ساڵ ڕووداوەکان ڕووی لە زیادبوونە. ڕۆژنیوز لە چەند ڕۆژی داهاتوودا بەدواداچوونی ورد بۆسەرجەم حاڵەتەکانی سوتان لە سۆران دەکات و هۆکارەکانی بۆ خوێنەرانی ئاشکرا دەکات.

ناو و ناسناو: ڤیان سۆران
ناوی ڕاستەقینە: ئامینە عەلی
ناوی باوک: ئیبراهیم
ناوی دایک: هاجەر
شوێنی و ڕۆژی شەهیدبوون: #سەرێ کانی# #11-10-2019# [1]

شوێن: #کوردستان#
ساڵ: 1399 بۆ 1835
وێنەکە: ئاڵای میرنشینی سۆران کەلۆس بەگ دامەزرێنەری بووە [1]

ناونیشانی بابەت: ئاڵای #میرنشینی سۆران#؛ هێمایەک بۆ پرسە و مەرگ و دروشمێک بۆ ئاشتی و ئارامی
ئامادەکردنی: #محەمەد هەسنانی#

وەک سەرچاوە مێژووییەکان ئاماژەی بۆ دەکەن، یەکەم ئاڵای فەڕمیی میرنشینی سۆران، لەنێوان ساڵانی (1816- 1835) ڕەنگی ڕەش و سپی بووە، ڕەنگی ڕەش هێمای پرسە و خەمباری و مەرگ، ڕەنگی سپی هێمایەک بۆ ئاشتی و ئارامی و خۆشگوزەرانی و ئاگربەست.
یاسین برایم #ڕواندز#ی، نووسەر و لێکۆڵەری مێژوویی، بە (باسکورد)ی ڕاگەیاند، بەپێی لێکۆڵینەوەکانم، لە سەردەمی میرنشینی سۆران، بەتایبەتی لە کاتی فەرمانڕەواییکردنی میر محەمەد پاشای گەورەی ڕواندز، ئاڵای تایبەتی بە میرنشینەکەی هەبووە، کە دوو ڕەنگی لەخۆ گرتبووە، ئەویش ڕەش و سپی بووە. ڕەنگدانەوەی ئایینی بەسەر ئاڵاکەوە هەیە، ئەو فەرمانڕەوایە لەسەر دەستی زانای گەورە ئیبنو ئادەم خوێندوویەتی و خۆیشی شارەزاییەکی باشی لە شەریعەت و ئاییندا هەبووە، لە حوکمکردنیشدا زۆربەی بناما شەرعییەکانی ئیسلامی پەیڕەو کردووە، ڕێزی زۆریشی لە زانا و مەلا و پیاوانی ئایینی گرتووە و زۆر جاریش خەڵاتی کردوون.
وتیشی: هەروەک دەبینین لەسەر تۆپەکانی #وەستا ڕەجەب#، ئایەتی قورئان هەیە، ڕەنگە بەکارهێنانی ئەم دوو ڕەنگەی ئاڵای میرنشینی سۆران بنامایەکی ئایینی هەبووبێت، ئەمەش مانای ئاشتی و شەڕ، یان خێر و شەڕ دەگەیەنێت، واتە شەڕکردن لەپێناو دابینکردنی ئاشتی و ئارامی. ئەمە پێویستی بە لێکۆڵینەوەی زیاتر هەیە، کە بۆچی ئەمە دوو ڕەنگەی بۆ ئاڵای میرنشینەکەی هەڵبژاردووە، لەگەڵ ئەوەشدا، لەوانەیە لەنێو هۆز و گەل و نەتەوەکان ئەم دوو ڕەنگەی ئاڵای میرنشینی سۆران بە مانا و شێوازی دیکە گوزارشتیان لێ بکرێت.“
ئاماژەی بەوەش کرد: جێگای شانازییە، کە بەر لە زیاتر لە دوو سەدە بۆ بەرگریکردن لە میرنشینەکەی، ئەو مرۆڤە ئاڵای تایبەت بە میرنشینەکەی بەرز کردووەتەوە و لە شەڕەکان بەکاریان هێناوە و تا ئێستاش ناوی بەزیندوویی ماوەتەوە.
بەپێی سەرچاوە مێژووییەکان، میرنشینی سۆران لە سەرەتاکانی سەدەی پازدەیەمی زایینییەوە لەلایەن میر عیسا کەلۆس، لە ناوچەی ڕواندز دامەزراوە، لەم میرنشینەدا نزیکەی 24 میر فەرمانڕەواییان کردووە، کە لەوانە یەکێکیان ئافرەت بووە، بە ناوی (خانزاد). ئەم میرنشینە بەهۆی بارودۆخی جیاجیا و سەربازییەوە، چەند پایتەختێکی لە کاتی جیاجیادا هەبووە، وەک (#هاودیان#، #دوین#، #هەولێر#، #شەقڵاوە#، #هەریر#، #خەلیفان#، بۆ دوواجار شاری ڕواندز دوا پایتەختی ئەم میرنشینە بووە).
لە میرە هەرە بەناوبانگەکانی ئەم میرنشینە، میر (محەمەد کوڕی مستەفا بەگ) بووە، کە ڕۆڵێکی گرنگ و کاریگەری هەبووە، بە میری گەورەی ڕواندز، یاخود بە پاشای گەورە، هەروەها بە #پاشای کۆرە# ناسراوە، کە لە ساڵی (1826ز) بووە بە میری میرنشینی سۆران و پایتەختەکەی ڕواندز بووە، کە تا سەردەمی ئەو میرە، پاشای وا بەهێزی بەخۆیەوە نەدیوە.[1]

شوێن: #ڕواندز#
ساڵی گیرانی وێنەکە: نەزانراو
وێنەکە: (#ئیچ قەڵا#ی #میرنشینی سۆران#، لە باکووری شاری ڕواندز، ئەم قەڵایە لە سەردەمی میر محەمەد (پاشای کۆرە) لەنێوان ساڵانی 1813-1838 بنیاتراوە)
ناوی وێنەگر: نەزانراو
لە ئەرشیڤی: وریا عوسمان بەگی ڕواندز
[1]