دواڕۆژ، نوسینگەی هەولێر
سەرپەرشتیاری کارگێڕی و دارایی لیژنەی باڵای پەرەپێدانی ناوچە جیاجیاکانی کوردستان ڕایدەگەیێنێت بڕی 40 ملیۆن دۆلار لە لایەن کۆمپانیاکانی نەوت دراوەتە حکومەتی هەرێم بەمەبەستی ئەنجامدانی پڕۆژە بۆ قەزاکانی شەنگال و زومار و دەروبەریان.
د.نوری عوسمان سەرپەرشتیاری کارگێڕی و دارایی لیژنەی باڵای پەرەپێدانی ناوچە جیاجیاکانی کوردستان لە ڕوونکردنەوەیەکیدا کە بۆ دواڕۆژی ناردووە، ئاماژەبەوەدەکات ساڵی 2013 لە چوارچێوەی ئه و بوودجەیەی لە لایەن کۆمپانیا جیهانییەکانی بەرهەمهێنانی نەوت کە لە هەرێم کاردەکەن بۆ ناوچە جیاجیاکان تەرخانکرابوو، بڕی 40 ملیۆن دۆلار تەرخانکراوە بۆ ئەنجامدانی پڕۆژە بۆ قەزاکانی شەنگال و زومار و دەروبەریان.
سەبارەت بە خەرجکردن و مامەڵەکردنی ئه و بڕە پارەیەی لەلایەن کۆمپانیا نەوتیە بەهەمهێنەرکانی کوردستان دابینکراوه ‌ د.نووری عوسمان وتی "بڕە پارەی ئاماژەپێکراو لە حسابێکی تایبەت بە لیژنەی باڵای پەرەپێدانی ناوچە جیاجیاکانی هەرێمی کوردستان داندراوه ‌و، هەر ئەم لیژنەیەش بە هەماهەنگی لەگەڵ پارێزگای دهۆک هەڵساوە بە ئامادەکردن و دیراسەکردنی ئه و پڕۆژانەی کە پێویستە جێبەجێبکرێن بە پێی ئەولەویەت و پێویستی ناوچەکه و دانیشتوانەکانیان".
نوری عوسمان، لە بارەی جۆری پڕۆژەکانی ئاوادانکردنەوە لەو ناوچانە ئەوەی خستەڕوو، لیستی 69 پڕۆژە لە بوار و کەرتە جیاجیاکانی ئاو و کارەباو تەندروستی و پەروەرده و ڕێگاوبان و کشتوکاڵ ئامادەکراوە، بە پێ ی پێویستی ناوچەکە.
ناوبراو وتیشی "لە قۆناغی یەکەمدا 35 پڕۆژەی جۆراوجۆر بە شێوەی 100%تەواوکراون، هەروەها 34 پڕۆژەی تر کە هەندێکیان دەستبەجێبەجێکردنیان کرابوو و هەندێکیشیان لە قۆناغی تەندەریین و ئیحالەکردن بوون، بەڵام بە هۆی بارودۆخی ناوچەکه و داگیرکردنی شەنگال و زومارو دەوروبەری لە لایەن تیرۆریستانی داعشەوە، بەڵێندەرەکانیان داوای کۆتایی هێنان بە گرێبەستەکان و پێدانی شایستەکانیان دەکەن".
سەرپەرشتیاری کارگێڕی و دارایی لیژنەی باڵای پەرەپێدانی ناوچە جیاجیاکانی کوردستان، ڕونیشکردەوە، بڕی 6 ملیۆن و چوارسەد هەزار دۆلار بۆ دروستکردنی ئاوەڕۆی سندوقی لە قەزای شنگال لە هەمان بودجە خەرجکراوە، کە بەهۆی باران بارین و نەبوونی ئاوەڕۆ زیانی گیانی و ماددی بەر هاووڵاتیانی قەزاکە کەوتبوو.
نوری عوسمان، وتیشی"4 چوار ملیۆن دۆلار بۆ کڕینی کەل و پەل و ئامێری پزیشکی و پێداویستی تری تایبەت بۆ دام و دەزگاکانی دەڤەری شەنگال و زومار خەرجراوە لە هەمان بودجەدا".
- 12-12-2016

... [1]

شوێن: #شنگال#
ڕۆژ یان ساڵی گیرانی وێنەکە: 1920
کەسایەتییەکانی ناو وێنەکە: (ستی گوڵێ لەگەڵ کچەکەی خەریکی تەشی ڕستنە)
ناوی وێنەگر: (نەناسراو) [1]

ڕەشەبایەکی بەهێز ناوچەکەی گرتووەتەوە و بەوهۆیەوە تاوەکو ئێستا نەتوانراوە ئاگرەکە کۆنترۆڵبکرێت.
بەهۆی ئاگرەکەوە نزیکی 100 خێزان ئاوارەبوونە و ماڵیان چۆڵکردووە، ئاگرەکە تاوەکو ئێستا بەردەوامە و هۆکاری کەوتنەوەی دیارنییە.
ئاگرەکە ماوەی چوار کاژێرە بەردەوامە و نۆ گوند و سەنتەری قەزای #شنگال#ی گرتووەتەوە، خەڵکی شنگال و ئاگرکوژێنەوە هەوڵی کوژاندنەوەی دەدەن، بەڵام هێشتا ئاگرەکەیان بۆ کۆنترۆڵنەکراوە.
هاونیشتمانییەکی شنگالیش ئاماژە بەوە دەکات، بەهۆی ئاگرەکەوە سەدان دۆنم زەوی لە دەخل و دانی جووتیاران سووتاون.[1]
#28-06-2019#

ریبوار رمضان بارزانی [1]

رێکخراوی ئەمنستی ئینتەرناشناڵ دەڵێت، #داعش# لە #شنگال# زیانی گەورەی بە کەرتی کشتوکاڵی شنگال و دەوروبەری گەیاندووە، بەئەنقەست ناوچەکان وێرانکران بۆ ئەوەی کوردانی ئێزدی نەگەڕێنەوە ناوچەکانیان.
ریچارد پیرسهاوز، ڕاوێژکاری قەیرانە گەورەکان لە ڕێکخراوی ئەمنستی ئینتەرناشناڵ (لێبووردنی نێودەوڵەتی) ڕایگەیاند، لە لێکۆڵینەوەکاندا دەردەکەوێت داعش بەمەبەست وێرانکاری لە ناوچە کشتوکاڵییەکانی دەوروبەری شنگال ئەنجامداوە، زیانەکان بۆ ماوەیەکی درێژخایەن کاریگەرییان لەسەر کشتوکاڵ و ئاژەڵداری ئێزدییەکان دەمێنێتەوە.
بەپێی ڕاپۆرتەکەی ئەمنستی، هەزاران جووتیار و ئاژەڵدار ناتوانن بگەڕێنەوە سەر ماڵ و حاڵی خۆیان چونکە داعش ژێرخانی کشتوکاڵی ناوچەکانی تێکداون، بەجۆرێک ئەو کەلوپەلانەی بەسوودبوون بردوویانن بۆ خۆیان و ئەوانەشی نەبراون شکاندوویانن و لەکاریانخستوون.
لەماوەی ڕابردوودا تیمەکانی ئەمنستی ئینتەرناشناڵ چەند ناوچەیەکیان لە دەوروبەری شنگال بەسەرکردووەتەوە، چاوپێکەوتنیشیان لەگەڵ 69 کەس ئەنجامداوە کە 44 کەسیان پێشتر لە ناوچەکە جووتیار بوون. سەرجەمیان باسیان لەوەکردووە کە زەوییەکانیان چیدیکە بە کەڵکی کشتوکاڵ نایێن و کشتوکاڵ لە ناوچەکە بەشێوەیەکی بەرچاو پاشەکشەی کردووە.[1]
#13-12-2018#

دهوک/وشە. نەوزاد هلۆری-
لەو ڕۆژانەی کە هاووڵاتییەکانی شنگال ئاوارەی چیای شنگال بوون، ئافرەتێکی دوو گیان لە چیاکە منداڵێکی بە تەندروستییەکی باشەوە لە دایکبوو، ئێستاش دوای ڕزگارکردنی ئاوارەکانی چیاکە، منداڵەکە ناونراوە (چیا).
مەعاف حوسێن یەکێکە لە کەسوکاری ئەو خانەوادەیەی منداڵەکەیان لەچیای شنگال لە دایکبوو بە "وشە"ی ڕاگەیاند، ئەو منداڵە لە ڕۆژێکی زۆر ناخۆش و کارەساتبار لە دایک بوو، کە لەو کاتەدا ئێمە هیچ هیوایەکمان بە ژیان نەمابوو، بەڵام ئەو چاوەڕێی ژیان بوو، خۆشبەختانە ئێمەش هیوامان بە مانەوە لە ژیان دروست بوو، ئەویش بە ئومێدەوە چاوی بە دنیا هەڵهێنا.
هەروەها گوتی، دوای ڕزگاربوونمان و گەیشتنمان بە پەناگە ئارامەکان،منداڵەکەش تەندروستی زۆر باشە، بۆیە بڕیارماندا ناوی ئەو منداڵە بنێین (چیا)، بۆ ئەوەی هیچ کات ئەو ڕۆژە ڕەشانەمان لە بیر نەچێتەوە.

[1]

دەڤەردارێ شنگال راگەهاند: ژکارکەفتنا سایلۆیا شنگال زیان گەهاندییە جۆتیارێن ئێزدى و ب گیرۆبوونا مەهەکێ ژنوو بنگەهەک بۆ وەرگرتنا گەنمێ جۆتیارێن شنگال هاتە ڤەکرن.
فەهد حامد دەڤەردارێ شنگال (ئەڤرۆ سێشەمب 9 تەمووز 2019) بۆ دواڕۆژ دیارکر: پشتى شەڕێ رزگارکرنا شنگال زیانێن مەزن گەهشتینە وێ سایلۆیێ و ب گۆرەى رووپیڤان هەتا 50% ژ سایلۆى ب تەمامى هەڕفییە وهەتا نوکە ب پراکتیک کەسێ خۆ لێ نەکرییە خودان وکار بۆ نووژەنکرنا وێ نەهاتییەکرن و پێشتر رێکخراوەکێ جیهانى سەەردانا وێ کربوو و کۆمەکا داتایان کۆم کربوو ب مەرەما نووژەنکرنێ لێ ئه و بزاڤ نەبوو کریار.
دیارکر: چەندین بنگەهێن وەرگرتنا گەنمى ل بەعاج، ئەبو خەسەب، تەلەعفەر و رەبیعە ژلایێ وەزارەتا بازرگانییا ئیراقێ هاتنە ڤەکرن و پشتى بۆرینا مەهەکێ ژ ڤەکرنا وان ژنوو رەزامەندى سەر ڤەکرنا بنگەهەکى ل شنگال هاتەکرن لێ روودانێن ئاگرى گەلەک زیانێن خۆ هەبووینە.
عوید ئەلجحێشى، سەرۆکى لژنەیا چاندنێ ل جڤاتا پارێزگەها نەینەوا بۆ دواڕۆژ خویاکر: ب شێوەیەکێ گشتى ل سنۆرێ پارێزگەهێ و هەموو دەڤەرداریێن وێ 8 ملیۆن و 800 هزار دۆنەمێن ئەردى هاتینە چاندن و 27 بنگەهێن وەرگرتنا بەرهەمێن چاندنێ ب تایبەت گەنم و جەهى هاتینە دەستنیشانکرن.[1]

دواڕۆژ، ئاوارە حەمید
بەڕێوەبەری گشتی هەڵدانەوەی گۆڕە بە کۆمەڵەکان لە وەزارەتی کاروباری شەهیدان و ئەنفالکراوان دەڵێت، بارودۆخی ئەمنی ڕێگڕە لەبەردەم هەڵدانەوەی گۆڕە بەکۆمەڵەکان.
پەری نوری عەزیز، سەرپەرشتیاری گۆڕە بەکۆمەڵەکان لە وەزارەتی شەهیدان بە دواڕۆژی ڕاگەیاند بارودۆخی ئەمنی قەزای شنگال ڕێگرە لەبەردەم هەڵدانەوەی گۆڕە بەکۆمەڵەکان.
وەزارەتی کاروباری شەهیدان و ئەنفالکراون تاوەکو ئێستا 42 گۆڕی بە کۆمەڵی لە قەزای شنگال دەستنیشانکردووە.
ئه و بەڕێوەبەرە وتیشی بەهۆی ئەوەی هەڵدانەوەی گۆڕەکان پێویستی بە دۆکیومێنتکردنە، ئەویش بە وێنەگرتن و چەندین ڕێگەی تر، بۆیە لە دوایین سەردانمان بۆ ئه و قەزایە و سەردانی گۆڕە بە کۆمەڵەکان لە 29 تەموزی ئەمساڵ لەلایەن ئاسایشی ئه و قەزایە ئاگادارکراینەوە کە هەڵدانەوەی ئه و گۆڕانە لە ئێستا مەترسی بۆ سەر تیمەکانمان دروستدەبێت.
لە ناوەڕاستی تەموزی ئەمساڵ وتەبێژی وەزارەتی کاروباری شەهیدان و ئەنفالکراون بە دواڕۆژی ڕاگەیاندبوو، کە وەزارەتەکەیان کار لەسەر ئەوە دەکات پێش 3 ئاب ساڵڕۆژی کەوتنی شنگال دەست بە هەڵدانەوەی گۆڕەکان بکات.
لە 28 ئازاری2016 وەزارەتی کاروباری شەهیدان و ئەنفالکراوان خولێکی سێ ڕۆژەی بۆ تیمێکی تایبەتی وەزارەتەکەیان کردەوە بۆ چۆنیەتی هەڵدانەوەی گۆڕە بە کۆمەڵەکانی قەزای شنگال و ئه و ناوچانەی لەژێر دەسەڵاتی چەکدارانی داعشدا بووە.
پێشتر چەندین گۆڕی بە کۆمەڵ لە ناحیەکانی سەعدیە و جەلەولا هەڵدراونەوەتەوە و لەسەر ژمارەی گۆڕەکان و ئه و ڕوفاتانەی له و گۆڕانەدا بوون سەرپەرشتیاری گۆڕەبەکۆمەڵەکان دەی وت 12 گۆڕ هەڵدراونەتەوە و 54 ڕوفات هەبوو کە پێشمەرگەبوون لەگەڵ ئه و عەرەبانەی کە داعش بە چەندین بیانوی دەستگیریکردبوون و کوشتبوونی.
08-08-2017