نوسینی: کاوە جەلال

ڕەمەزان و سەفەر

دوێ شەو لە خەوما بە شێوەی بەشەر
ڕەمەزانم دی هامڕازی سەفەر
هەردوو جووت بە جووت گفتوگۆیان بوو
گلەیی و بناشت ئەمن و تۆیان بوو
دەمێک بوو سەفەر لێی داخ بە دڵ بوو
لێی هات بە چۆکا یەگجار بە کوڵ بوو
وتی ڕەمەزان داشم سوارە
دەمێکە جەرگم پڕ لە جەخارە
من بۆ چی وەها ناوم بەدناوە
بە شوومی و ئاشووب زەنگم زڕاوە
خۆ تۆ چوار ساڵە سی ڕۆژەی تەواو
بەربوویتە ئیسلام ئەیانکێشیشە داو
بانە و مەریوان حدوودی ئێران
لە ئاشووبدایە مانگی ڕەمەزان
ئەم خوێنڕێژییەی کردووتە بە خوو
بۆ لە تۆ زیاتر کەسی تر نەبوو
لە هەووەڵ شەوتا لە سلێمانی
تۆپێکیان تەقان ناشێ نەیزانی
دە دوازدە کەسی کردن بە سیپاڵ
گریان و شینی خستە ناو سەد ماڵ
با لە ڕووی ڕاستی بێینە گفتوگۆ
میراتەکەی من کەوتۆتە لای تۆ
کەچی گوێ ئەگرم هەر جێی سوپاسی
هەزار شەڕ بکەی هەر پیاوی خاسی
هەردوو دەسکاری یەک وەستایەکین
هەر بیناکردەی یەک بەننایەکین
تۆ کام لەشکرت بۆ ئاغا شکاند
منیش کام کەعبەم سەرتاپا ڕووخاند
ئەگەر ئەمانە ڕوو بدەن لە من
خۆم ئەشارمەوە قوژبن بە قوژبن

وەڵامی ڕەمەزان

وا دیارە سەفەر گێلی نازانی
ئاخر لەگەڵ من کەی تۆ هاوشانی
ڕوتبەی من و تۆ عەرز و ئاسمانە
سەپان کەی هاوشان میر و شاهانە
چاوێک هەڵبڕە هۆشێ بێنە سەر
ڕەحمەت لەو کەسەی ناوی نای سەفەر
تۆ کوێری مەگەر یا فامت نییە
کە وا نازانی شەئنی من چییە
لە مانگی مندا نازڵ بوو قورئان
بووم بە خاوەنی سەد نەجمە و نیشان
بۆیە موسوڵمان بۆم تێ ئەکۆشن
هەزار عەیبم بێ بۆم دائەپۆشن
ئەو ڕۆژەی کە وا دنیای بینانا
گەورە و بچووکی بۆ عالەم دانا
تۆ لە دوازدە مانگ بچووکترینی
بۆچ وا بەتەنیا گەرمەبرینی
هەزار ساڵ بڵێی خۆت ناپیاو ئەکەی
خەیاڵی پەرش و پووچ و خاو ئەکەی
لە خۆت گەورەتر نایەتە زمان
تۆ چیت لەم ناوا هاتوویە مەیدان
ئەگەر ئارەزووی ڕیسواییت نییە
چەناگەبازی تەنیاییت چییە
گەورە و بچووکی نەختێ بفامە
بزانە شوێن و ڕێگەی خۆت کامە
پێ ڕانەکێشی بەقەد بەڕەی خۆت
بە مشاری تیژ ئەیبڕنەوە بۆت
ئەگەر لە سیاسەت بدوێی لەمەو لا
سەرەوژێر ئەبی قەسەم بە مەولا
ئیتر ئۆباڵی خۆت بە ئەستۆی خۆت
ڕۆستەم و زۆراب من ناخوێنم بۆت [1]

موفتی پێنجوێنی
دیوانی موفتی پێنجوێنی 2

ناونیشانی پەڕتووک: دەقئاوێزانی کلتوری لە چیرۆکی (#لە خەوما# )ی (#جەمیا سائیب# )دا
ناوی نووسەر: سنوور قادر فەرەج
شوێنی چاپ: #سلێمانی#
چاپخانە: زانکۆی سلێمانی، کۆلێژی زمان
ساڵی چاپ: 2022
[1]

نووسینی: #جەمیل سائیب#
چیرۆکێکی کۆنی کوردییە لە دەوری شێخ مەحموود ئەدوێ
پێشکەشکردن و لێکۆڵینەوەی: #جەمال بابان#
دەزگای ئاراس - 2008 [1]

ئەمشەو کە بەختم هاتە سەر، شیرین جەماڵێ وەک قەمەر
فنجانی مەم، قەد نەیشەکەر، پرسی لە وەزعی من خەبەر
هات زوو بە زوو کردی سەلام، باڵا نەمامی خۆش کەلام
وتم، عەلەیکوم و سەلام، ئەی دولبەری شیرین سیەر
حۆریت وە یا جن و پەری؟ سەروی وە یا نەیشەکەری
هێندە ئەزانم دلبەری! باڵا بە چەشنی لیلوپەڕ
تۆ، سۆسەنی یا دەستەگوڵ؟ یا داری مێخەک و سمڵ؟
ڕێگەت غەڵەت کرد؟ یا بە دڵ، هاتیتە لای دێوانە سەر؟
چاکی چلۆنی گیانەکەم؟ شەوقی دڵی بوریانەکەم
باخی گوڵ و ڕێحانەکەم، چۆن بوو کە هاتیتە سەمەر؟
فەرمووی: غەریبی دڵ بە خەم، بێ ماڵ و مڵک و بێ درەم
گەر بێمە سەر باری کەرەم، بێ فەرقە خاک وە یا گوهەر
هەڵسام، لە بۆ ئیکرامی ئەو، بۆ ئافەتی ئینعامی ئەو
منیش کردم سەلامی ئەو، ڕوانیم لە پێی تا تەوقی سەر
دڵم بە ترس و شەرمەوە، دەروون بە ئاهی گەرمەوە
چاوم لە تەوقی سەرمەوە، پێم نا لە ئیشی پڕ خەتەر
کە دەستم خستە سەر ملی، گووشیم دوو لا ڕانی شلی
گەستم دوو چاوی پڕ کلی، وەخت بوو کە ڕۆحم بێتە دەر
بە نازەوە لێم هاتە دەنگ، مەکە و لاچۆ لێم کەوتە جەنگ
ڕوانیم کە ئەو گۆڕا لە ڕەنگ، وەک پادشاهی تاجوەر
فەرمووی: دە لا، ئەی بێ حەیا، نە شێخی شێخ بی یا مەلا
نە زاهدی، نە ئەشقیا، نە شاعیرێکی پڕ هونەر
نە ڕەندی، نە قەلەندەری، نە فارسی، نە بەربەری
کوردێکی پڕ دەردی سەری، بێ قیمەتی وەک تووری تەڕ
کۆنە فەقێی ماڵانگەڕی، لار و درێژ و بێ فەڕی
کەی هاودەمی سەوڵی تەڕی؟ هۆشت لە کوێیە بێ خەبەر؟
وتم: خانم لە ڕێی خوا، ڕەحمێ بفەرموو بۆ گەدا
تۆ پادشا من بێ نەوا، بەسیە ئیتر ناز و کەدەر
زانی کە من شێتی ئەوم، دانیشت لە سەر جێگەی شەوم
حەرامی کرد خورد و خەوم، من شەمع و ئەو چەشنی فەنەر
دامکەند شەواڵی گوڵزەڕی، دەرکەوت سورینی مەڕمەڕی
زاهیر بوو خەزنەی پڕ دوڕی، هەی هەی! چ گەنجێ کەوتە دەر؟
هەستایە پێ حەیتەی زەلام، لەو مەقسەدەی کردی سەلام
تێکەڵ بە یەکتر بوون تەمام، وەک خەنجەر و کالانی زەڕ
ئەو کوێرە مارەی سەگ دەمە، هێندە لە خۆی خاتر جەمە
ئەتوت بە مۆری مەحکەمە، بۆی نووسراوە بێ شۆڕ و شەڕ
وەک گورزی دەستی لەندەهوور، تاوێ لە دەر، تاوێ لە ژوور
دڕی پەردەی گوڵباخی سوور، کردی بە شیوەن و چەمەر
کاتێ کە هەستام لەم خەوە، ڕوانیم کە هێشتا هەر شەوە
کردم لە بۆی شین و کەوە، قوڕم پێوا تا تەوقی سەر
قانع تۆ تەنیا و پڕ خەمی، بێ عەشرەت و بێ هاودەمی
سەد کا زیاد بێ هەر کەمی، کۆتا کە باسی بێ سەمەر

پەرتووک: #گوڵاڵەی مەریوان#
هۆزانەوان: #قانع# [1]

نووستبووم، ژیرێک لە خەوما فەرمووی:
کێ بە خەو پشکووت غونچەی ئارەزووی؟
خەو برای مەرگە، تا زیندووی مەمرە،
کە مردی لە ژێر خاکا تێر ئەنووی![1]

#دیوانی گۆران#