بووە بە مەیدانی نێرەکەری حاجیاوا
لە دەشتی بیتوێنێ شارەدێی(حاجیاوا) تاوەکو سەرەتایی سەدەی بیست و یەک مەیدانێکی گەورەی فرۆشتن و خستنەڕووی وڵاغە بەرزە و بارەبەری هەبوو، هەموو ناوچەکانی بیتوێن و پشدەر و مەنگوڕایەتی و خۆشناوەتی و بناری کۆسرەت و کۆیە و...تاد کەر و ئێستر و ئەسپ و وڵاغەکانیان بۆ ساغکردنەوە و فرۆشتن بردووە بۆ ئه و مەیدانە، هەڵبەت مەیدانێک زۆرترین نێرەکەر و ماکەری لێ کۆبکرێتەوە شیڕە و زەڕە و زەڕینی نێرەکەر دەچێتە کەشکەلانی فەلەک لەگەڵ هات و هاوار و دەنگی دەڵاڵان تێکەڵ دەبوو، کورد وتەنی: سەگ ساحێبی خۆی ناناسیەوە، ئه و حاڵەتە بووە بە ئیدیۆم و لە وراتی کۆیە، ئەگەر ماڵێک کچە عازەبیان هەبێت و گەنج و تواری ئه و ئاواییە ڕوویان تێ بکەن و ماڵیان بەردەوام پڕبێت لە کۆرەبژ و جحێڵان بەتەوسەوە پێیان دەوترێت: بووە بە مەیدانی نێرەکەی حاجیاوا.[1]

بەلاتینی Hajiawa، گەورەترین شارەدێی #باشووری کوردستان# بووە، لەڕێکەوتی #22-05-2022# بووە شارۆچکە و سەربە ئیدارەی ڕاپەڕینە.، شارەدێی حاجیاوا بەپێی هەرێمی کوردستان سەر بە پارێزگای #سلێمانی# و دەکەوێتە باکووری ڕۆژئاوای پارێزگای سلێمانی، لەڕووی سنوورەوە حاجیاوا لەگەڵ چەند ناوچەیەکدا هاوبەشە، لە بەشی باکووری هاوسنوورە لەگەڵ هەریەک لە قەزاکانی سۆران و #شەقڵاوە# کە سەربە پارێزگای #هەولێر#ن، لە بەشی باشوور و باشووری ڕۆژهەڵات زێی بچووک و قەزای #دووکان#ە وە لەبەشی ڕۆژهەڵاتی قەزای پشدەر و بەشی خۆرئاوا و باشووری خۆرئاوای قەزای #کۆیە#، وە لەسەرئاستی هەرێمی کوردستان ناوچەی لێکۆڵینەوەدەکەوێتە بەشی باکوری ڕۆژهەڵات.
شارەدێی حاجیاوا (129 کم) لە پارێزگای سلێمانیەوە دوورە.
حاجیاوا لە 21ی تەمموزی 1999 بە واژۆی سەرۆکی حکوومەتی پێشوو، #کۆسرەت ڕەسوڵ عەلی# بوو بە ناحیە. لە 6/11/1999 یەکەم بەرێوەبەری ناحیە بەرێز (محمد ابراهیم) دەست بەکاربووە. لە 17/5/2004 دووەم بەریوەبەری ناحیە بەرێز (رەمک ڕەمەزان قادر) دەست بەکار بووە. لە 8/12/2010 سێیەم بەرێوەبەری ناحیە (نەهرۆ سەردار محمد) دەست بەکار بووە و ئیستا بەردەوامە لە کارەکانی. لە ساڵی 2004دا خاوەن هەشت فەرمانگە بووە، ئێستا حاجیاوا خاوەنی (31) سی و یەک فەرمانگەیە کە ئەمانەن:
پێرست
1-فەرمانگەکانی حاجیاوا
2-ئاژەڵداری
3-پیشەسازی
4-پەروەردە
5-دانیشتووان
6-ئایین
7-بەڕێوەبەرایەتی
8-شوێنەوار
9-ڕیگا و بان
فەرمانگەکانی حاجیاوا:
بەڕێوە بەرایەتی ناحیە
یاریدەدەرێتی ئاسایشی حاجیاوا
ب.پۆلیسی حاجیاوا
ب.پۆلیسی هاتووچۆ
ب.پۆلیسی بەرگری و فریاکەوتن
ب.پۆلیسی بەرگری و فریاکەوتن
ب.پۆلیسی دارستان
ب.پۆلیسی بەرگری شارستانی
رەگەزنامە و باری شارستانی
.سەرۆکایەتی شارەوانی
کارەبا
دادنووس
پۆستەو گەیاندن
بەشی خۆراک
نوسینگەی گواستنەوە
فەرمانگەی ئاوی حاجیاوا
کتێبخانەی گشتی حاجیاوا
دارایی حاجیاوا
هۆبەی بەیتەرەی حاجیاوا
فەرمانگەی تاپۆ
خوێندنگەی ناوەندی ئاینی
بەرێوەبەرایەتی جێبەجێکردن
نەخۆشخانەی گشتی حاجیاوا
مەڵبەندی ت. شەهید حسێن بەستەستێنی
بنکەی تەندروستی کانی ماران
بنکەی تەندروستی خواروو
بنکەی تەندروستی کفرەدۆڵ
نوسینگەی زانیاری
فەرهەنگخانەی حاجیاوا
مەڵبەندی کێش کردنی حاجیاوا
بنکەی دابەشکردنی پەرتووک
ئاژەڵداری
ناحیەی حاجیاوا خاوەنی مەیدانی ئاژەڵە , کە بۆتە هۆی سەرچاوەی ژیانی زۆر لە دانیشتووانی ناحیەکە و زۆر لە شارو شارۆچکەکانی دەورو بەری ناحیەکە , کە ڕۆژانە بەردەوام بازرگانی ئاژەڵداری باشی تێدا ئەنجام دەدرێت. حاجیاوا ژمارەی ئاژەڵەکانی بە پێی جۆرەکانیان بەم شێوەیە دابەش دەکرێن:
(1283) ڕەشە ووڵاخ.
(4700)سەر مەڕ.
(2300)سەر بزن.
(2)دانە دەواجن.
- بۆ گرنگی دانی زیاتری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە بواری ئاژەڵداری لە 2/12/2009 هۆبەی بەیتەرەی حاجیاوا کراوەتەوە کە سنوورێکی فراوانی بە دەستەوەیە بۆ خزمەتکردن بە بواری ڤێتێرنەری و بواری ئاژەڵداری.
پیشەسازی
حاجیاوا بە شێوەیەکی گشتی پیشەسازی ئەلەمنیۆم و پلاستیک و پەڕە کردن و هەروەها خاوەنی ناوچەیەکی گرنگە کە پیشەسازی بەرهەم هێنانی بلۆک چەندین غەسالە و ئاسنگەری یەو پیشەسازی هەمە جۆری تێدا ئەنجام دەدرێت.
پەروەردە
لە ڕووی پەروەردەیییەوە سەرجەم قوتابخانە و خوێندنگاکانی ناحیەی حاجیاوا سەر بە بەرێوەبەرێتی پەروەدەی ڕانیەیە. حاجیاوا خاوەنی 4 خوێندنگەی ئامادەیی، 20 قوتابخانەی بنەڕەتی، 3 باخچەی ساوایان و 1 خوێندنگەی ناوەندی ئاینییە.
دانیشتووان
ژمارەی دانیشتووان: ژمارەی دانیشووانی سەنتەری حاجیاوا زیاتر لە 62000 هەزار کەسە. کۆی گشتی دانیشووانی ناحیەکە بە گوندەکانییەوە 73000 هەزار کەسە.
ئایین
سەرجەم دانیشتووانی ناحیەی حاجیاوا موسلمانن و لە ڕووی ئیدارییەوە سەربە بەرێوەبەرایەتی ئەوقافی ڕاپەرینە. لە حاجیاوادا 61 مزگەوت هەیە.
بەڕێوەبەرایەتی
حاجیاوا ناوەندی بەڕێوەبەرایەتی 24 گوندە کە لەرووی جوگرافی یەوە دابەش بوون بەسەر باکورو باشوور و ڕۆژئاوای حاجیاوا. لەرووی دانیشتووانەوە 62500 کەسە. (14)گوند ئاوەدانە. (10)گوند چۆڵە.
شوێنەوار
حاجیاوا لە ڕووی شوێنەوارەوە چەند شوێنێکی مێژوویی گرنگی هەیە
(گردی تلێ) لە گوندی گردی تلێ.
(گردی نەمرود) لەنزیک گەرەکی ماکۆک.
ڕیگا و بان
دووری نێوان حاجیاوا و سلێمانی بە ئوتومبێل 129کم. دووری نێوان حاجیاوا و هەولێر بە ئوتومبێل بە ڕێگای شەقڵاوە 113کم، دووری نێوان حاجیاوا و هەولێر بە ئوتومبێل بە ڕێگای کۆیە 122کم، دووری نێوان حاجیاوا و دهۆک بە ئوتومبێل 240 کم.
[1]

گوندێکە، کەوتووەتە گوندەواری باوەڕەشانی، ناوچەی چەنگ ئەڵماس، شارستانی بیجاڕ، پارێزگای #سنە#، ڕۆژهەڵاتی کوردستان.[1]

حاجیاوا هاوسنوورە لەگەڵ ئەم گوندانە:
لە باکوورەوە لەگەڵ گوندی چەشمە خەلیل.
لە باشوورەوە لەگەڵ گوندی جافیر.
لە ڕۆژهەڵاتەوە لەگەڵ گوندی دووسەر.
لە ڕۆژاواوە لەگەڵ گوندی خەسراوا.

گوندێکە، کەوتووەتە گوندستانی مەحمودچغ، ناوچەی ناوەندی شارستانی ساینقەڵا، شارستانی ساینقەڵا، پارێزگای ئازەربایجانی ڕۆژاوا، ڕۆژھەڵاتی کوردستان.[1]

حاجیاوا لە باکوور ھاوسنوورە لەگەڵ گوندی ئاغچەلی و لە باشوور لەگەڵ گوندی بێبێ کەند و لە ڕۆژھەڵات لەگەڵ گوندی یەنگرخ لە ڕۆژاوا لەگەڵ گوندی کانی قەڵا.

یەک لە گوندەکانی شارەدێی #حاجیاوا#ی سەربە شارۆچکەی #ڕانیە#ی پارێزگای #سلێمانی#یە.

شوێن: حاجیاوا
رۆژ یان ساڵی گیرانی وێنەکە: 1998ی زایینی
کەسایەتییەکانی ناو وێنەکە: لەڕاستەوە: #ئارێز عەبدوڵڵا#، محسین بایز، #سەعدی ئەحمەد پیرە#، ئاسۆ عەلی، ئەبوبەکر خۆشناو.
وەرگیراوە لە: ئەکاونتی دیدار ئەبوبەکر خۆشناو[1]

شارۆچکەی #حاجیاوا#[1]
یەکێک بوو لەناحیەکانی قەزای #ڕانیە#، کە ئەمڕۆ وەک قەزایەک سەر بەپارێزگای #سلێمانی# دەنگی بەدەستهێنا، کەوتووەتە ئەوپەڕی باکوری ڕۆژئاوای پارێزگای سلێمانی، دوری نێوان (حاجیاوا بۆ سەنتەری شاری ڕانیە) تەنها (12.8 کم، و بۆ سلێمانی (127.6) کم و بۆ #هەولێر# (96.8)کم.
لەڕووی ئەسترۆنۆمییەوە، سنوری قەزاکە دەکەوێتە نێوان هێڵی درێژی (44° 41' 27.3) بۆ (44° 49' 18.84) خۆرهەڵاتی گۆی زەوی و نێوان بازنەکانی پانی (36° 10' 42.92) بۆ (36° 17' 27.42) باکوری گۆی زەوی.
بەرزترین خاڵی قەزاکە، بریتیە لە (1208) مەتر لەئاستی ڕووی دەریا، و نزمترین خاڵیش بریتیەلە (502) مەتر بەرز لە ئاستی ڕوی دەریا. واتە ناوەندی بەرزی لە ئاستی ڕووی دەریا لەقەزاکە بریتیە لە (855) مەتر.
هەر بەسەیرکردنی نەخشەی لێژی و بەرزی و نزمی قەزاکە، دەبینین کە تاوەکو لەباکور بەره و باشوری قەزاکە بڕۆین بەرزی و نزمی کەمتر دەبێتەوە، دەبینین کە چیای #ماکۆ#ک کەوتووەتە باکوری خۆرهەڵاتی قەزاکە. کە ناوچەیەکی گەشتیاری یە لەوەرزی بەهاردا، وە لەوەرزی زستانیش دا دەبێتە ناوچەیەکی ڕاکێشانی گەشتیاران بۆ گەشتوگوزاری زستانەیی، بەتایبەت پێشبڕکێ و نمایشی ئۆتۆمبیل و بڕینی بەفری چیاکە.
زانیاری زۆر وردترو بەسود تر هەیە، کە دەکرێت هەلێک بێت بۆ بەرپرسان و ئیدارەدەرانی ئەم شارە، کە بیقۆزنەوه و سودگەیەن بێت بۆ بەره و پێش بردنی شارەکە هاوکات لەگەل بەقەزابوونی ناوچەکە.
تێبینی: لەکۆمەڵێک سەرچاوەی ڕاگەیاندنی باڵا، وشەی شارۆچکە بەکاردەهێنن بۆ کۆمەڵێک شار، لە یاسای شارەوانیەکانی عیراقی، هەر شوێنێک شارەوانی هەبێت ئەوا ئه و شوێنە شارە، لەڕووی کارگێرییەوە (گوند – شار) هەیە، وە لەڕووی پلەبەندییەوە (گوند – سەنتەری ناحیە - سەنتەری قەزا – سەنتەری پارێزگا – پایتەخت)بوونی هەیە. ئیتر ئەوەی
تر هەمووی وشەی لۆکاڵی ناوچەکەیە.

نووسینی: محەمەد وتمان محەمەد
29-06-2021

بە نووسراوی ژمارە (1280)، پاڵپشت بە فەرمانی هەرێمی ژمارە (113) لە ڕێکەوتی #22-04-2022#، حکومەتی هەرێمی کوردستان بڕیاردا:
1- هێنانەکایەی شارۆچکەی #حاجیاوا# لە سنووری ئیدارەی ڕاپەڕین.
2- فەرمانەکە لە ڕۆژی دەرچوونییەوە جێبەجێ دەکرێت.
[1]

یەک لە گوندەکانی شارەدێی #حاجیاوا#ی شارۆچکەی #ڕانیە#ی پارێزگای #سلێمانی#یە لە #باشووری کوردستان#.

لە شارەدێی #حاجیاوا#، ژنێک، کە بە میوانیی چووبووە ماڵی دایکی هاوسەرەکەی، لەلایەن هاوسەرەکەیەوە کوژرا.
پێش نیوەڕۆی ئەمڕۆ، لە گەڕەکی دابان-ی شارەدێی حاجیاوای سەر بە شارۆچکەی #ڕانیە#-ی ناوەندی ئیدارەی ڕاپەڕین ژنێک کوژرا.
لەبارەی ڕووداوەکەوە، شۆڕش ئیسماعیل، وتەبێژی پۆلیسی ڕاپەڕین بە ڕۆژنیوزی ڕاگەیاند:بە وتەی هاوسەری ژنەکە، لەکاتی خاوێنکردنەوەی چەکی جۆری کڵاشینکۆف، فیشەک لەدەستی دەرچووە و بەر سەری هاوسەرەکەی کەتووە و بەوهۆیەوە گیانی لەدەستداوە.
وتەبێژی پۆلیسی ڕاپەڕین، ڕاشیگەیاند:ئەم خێزانە دایک و باوکی (4) منداڵن وە دانیشتووی شاری هەولێر-ن، بە سەردان هاتبوون بۆ ماڵی دایکی پیاوەکە لە حاجیاوا.
شۆڕش ئیسماعیل، وتیشی:دوای ئەوەی هێزەکانمان گەیشتوونەتە شوێنی ڕوداوەکە، پیاوەکە خۆی ڕادەستی پۆلیس کردووە.
سەبارەت بە ناسنامەی کوژراوەکە، ناوبراو، وتی:تەمەنی 30 ساڵە و ناوی (ق. ڕ. ج)ە.
شۆڕش ئیسماعیل، وتیشی:دۆسیەی لێکۆڵینەوە بۆ ڕووداوەکە کراوەتە و لێکۆڵینەوە بەردەوامە.
جێگای ئاماژەیە، ڕووداوەکانی کوشتن و خۆکوشتن و خۆسوتاندن لە دەڤەری ڕاپەڕین بە ڕێژەیەکی زۆر زیادی کردووە و لە ڕۆژی 28ی مانگی ڕابردوو دووژنی گەنج، یەکێکیان لە شارەدێی سەروچاوە و ئەوی دیکەشیان لە شارەدێی چوارقوڕنە خۆیان سوتاند و هەر ئەو ڕۆژە یەکێکیان گیانی لەدەستدا و ئەوی دیکەشیان ڕۆژی دواتر گیانی لەدەستدا.
هەروەها، ڕۆژی 5ی ئەم مانگەش، ژنێکی گەنجی تەمەن 18 ساڵ لە شارەدێی حاجیاوا لە ماڵەکەی خۆیاندا بە سێ فیشەک کوژرا.[1]
#09-12-2017#