لەدوای ڕووداوەکانی 31ی ئابی ساڵی 1996، تورکیا هێزەکانی خۆی لەسەر خاکی هەرێمی کوردستان جێگیرکردووە، لەو کاتەشەوە ئەو وڵاتە چەند سەربازگەیەکی لەناوچەی بادینان دروستکردووەو لەئێستاشدا ژمارەی هێزەکانی ئەو وڵاتە لەناو خاکی هەرێم، بە زیاتر لە (3200) سەرباز مەزەندە دەکرێت، کە دەیان ئەفسەری پلە بەرزیشیان تێدایە، لەگەڵ ژمارەیەکی زۆر چەکی قورس.
یەکێتی و گۆڕان لەگەڵ دەرکردنی بنکە سەربازییەکانی سوپای تورکیان و پارتی دیموکراتیش بوونی پەکەکەو سوپای تورکیا لەهەرێم لەئاستێکدا دەبینێت و بەپێشێلکردنی سەروەریی خاکی کوردستانی دەزانێت.
ماوەی زیاتر لە 18 ساڵە بنکە سەربازییەکانی سوپای تورکیا لەهەرێمی کوردستاندا بوونیان هەیە، هەرچەندە لەساڵی 2003وە بڕیارێک لەپەرلەمانی کوردستانەوە دەرچووە بۆ دەرکردنی ئەو بنکە سەربازییانە، بەڵام تائێستا هێزەکانی تورکیا لەسەرخاکی هەرێمی کوردستان ماون کە ژمارەیان بەهەزاران چەکدار دەبێت.
گۆران ئازاد پەرلەمانتاری فراکسیۆنی یەکێتی لەپەرلەمانی کودستان بەSNNی ڕاگەیاند، لەبارەی هاوکاریکردنی کورد لەجەنگی دژی داعش، تورکیا لەناو هەموو وڵاتاندا بێ هەڵوێستترین وڵاتی دونیا بوو، بۆیە ئەم بێهەڵوێستییەی تورکیا لەئایندەدا کاریگەریی دەبێت لەسەر پەیوەندییەکانی هەرێم لەگەڵ ئەو وڵاتەدا.
وتیشی:"هیچ ماناو بەهایەکی نییە کە سەربازگەی وڵاتی تورکیا لەهەرێمی کوردستاندا هەبێت و دەرکردنی ئەو سەربازگانەش بووە بەواقیع و پەشیمانبوونەوە لێی، عەیبەیەکی ئەخلاقیی و یاساییە".
بێستوون فایەق پەرلەمانتاری فراکسیۆنی گۆڕان لەپەرلەمانی کوردستان بەSNNی ڕاگەیاند، بوونی سەربازگەی تورک لەهەرێمی کوردستان زۆر بێمانایەو جگە لەمەترسیی و داگیرکردنی کوردستان و زاڵکردنی هەیمەنەی تورکیا بەسەر هەرێمدا، هیچ مانایەکی تری نییە.
وتیشی:"دەبوایە لەگەڵ هاتنی داعش بۆسەر سنووری هەرێمی کوردستان، یەکەم وڵات تورکیا بەرگری لەخاکی کوردستان بکردایە، ئەگەر هاوکاریی کورد ناکات، کەواتە بوونی ئەم سەربازگانە چ سوودێکی دەبێت ئەگەر مەترسیی نەبێت بۆسەر هەرێمی کوردستان.
ئەو پەرلەمانتارەی گۆڕان ئەوەشی وت، جێی داخە تائێستا بڕیارێک نەدراوە چ لە پەرلەمان و چ لەلایەن حکومەتی هەرێمەوە بۆ دەرکردنی سەربازگەو هێە سەربازییەکانی تورکیا لەسەر خاکی هەرێمی کوردستان، لەبەر ئەوەی هیچ بیانوویەک نییە بۆ بوونی ئەو سەربازگانە لە هەرێمی کوردستاندا.
ئاماژەشی بۆ ئەوەکرد: ڕاستە تورکیا یەکێکە لەو وڵاتانەی کە لەڕووی ئابوورییەوە سوودی بۆ هەرێمی کوردستان هەیە، بەڵام پێویستە تا ئەوکاتە ئێمە تورکیامان بوێت کە تورکیاش ئێمەی دەوێت و زۆر گرنگە وەکو خۆی بیناسین، چونکە ئەو وڵاتە دەیان ساڵە کورد دەکوژێت.
هەر لەوبارەیەوە د. فرسەت سۆفی پەرلەمانتاری فراکسیۆنی پارتی لە پەرلەمانی کوردستان بە SNNی ڕاگەیاند: بوونی بنکە سەربازییەکانی سوپای تورکیا لەسەر خاکی هەرێمی کوردستان، نایاساییەو مەترسیشە بۆ سەر هەرێمی کوردستان، مانەوەشیان بابەتێکی سیاسییە، بۆیە لەهەر کاتێکدا کە بگونجێت پێویستە دەربکرێن.
وتیشی:"من بەبۆچوونی شەخسیی خۆم پشتیوانی هەر هەوڵێک دەکەم بۆ دەرکردنی بارەگاو بنکەی سەربازیی هەر وڵاتێکی بێگانە لەهەرێمی کوردستاندا".
بەبڕوای د. فرسەت وتی، ئەگەر بەهانە هەبێت بۆ دەرکردنی بنکە سەربازییەکانی سوپای تورکیا، دەبێت بەهانەش بۆ مانەوەی گەریلاکانی پەکەکە هەبێت، چونکە وەکو د. فرسەت دەڵێت:"ئەگەر شەرعییەت بدەیتە پەکەکە دەبێت شەرعییەت بدەیت بەهێزێکی تریش، بەپاساوی بوونی پەکەکە، چونکە مەبەستەکە پاراستنی سەروەریی خاکی هەرێمی کوردستانە".
لەڕۆژی 15ی تەمموزی ساڵی 2008یشدا، ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق لەبەیاننامەیەکدا داوایکرد، هەرچی زووە ئەو بنکە سەربازیانەی تورکیا لەخاکی عیراق (هەرێمی کوردستان)دا بچنە دەرەوە.
بەیاننامەکە کە لەلایەن لیژنەی (بەدواداچوونی ڕاستیەکان)ی ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراقەوە بڵاوکرایەوە، داوای ئەوەشی کردبوو، پەرلەمانی عیراق هەوڵەکانی بخاتەگەڕ بۆ ئەوەی بنکە سەربازیەکانی تورکیا بکرێنە دەرەوەی هەرێمی کوردستان، چونکە ئەوکات لەبەیاننامەکەدا هاتبوو:"ئەو بنکانە لەقوڵایی سنوری هەرێمی کوردستانن و کاری سەربازیی و سیخوڕی بۆ تورکیا دەکەن".

قەبارەی هێزەکانی تورکیا لە خاکی هەرێمی کوردستان:

لەناو خاکی هەرێمی کوردستاندا (3235) ئەفسەرو سەربازو ژەندرمەی تورک بوونیان هەیە، لەگەڵ چەندین جۆر چەک و تەقەمەنی، لەوانە: (58) تانک، (27) زرێپۆش، (31) تۆپ و (26) هاوەن، (17) ئاڕبیجی و (10) دۆشکە، (40) ئۆتۆمبێلی سەربازیی، (13) بیکەیسی، (2) نازووری شەوانەو (3) نازووری قاعیدە، (10) قەناس و (1) بۆمبی ئەتارو (4) مۆبایلی سورەیا، لەگەڵ (2) جیهازی ڕاکاڵ و یەک ڕەسەدو (2) ڕافیعەو جیهازێکی پێشکەوتووی دەنگ هەڵگر (انێات)یان لەبەردەستدایە.
هێزە سەربازییەکانی سوپای تورکیا لەناو خاکی هەرێمی کوردستان بەسەر (13) بنکەو بارەگای سەربازیدا لەناوچە سنورییەکانی پارێزگای دهۆک جێگیرکراون.

لەناو ئەو هەموو بنکەو بارەگا سەربازیانەشدا جگە لەوەی بەشی هەواڵگری بوونی هەیە، سریەیەکی تایبەتی هەواڵگری تورک لەسەربازگەی (باتوفا) بوونی هەیە، کە لە (20) کەس پێکهاتووەو ئەفسەرێکیش سەرپەرشتی دەکات بەناوی (فاروق بەگ) کە پلەکەی عەقیدە لەسوپاداو جێگرەکەشی موقەدەمێکە بەناوی (عومەر).

بەگوێرەی زانیارییە تایبەتەکان، گەورەترین بنکەو بارەگای سەربازی تورکیا لەڕووی ژمارەی سەربازەوە، لەناحیەی (کانی ماسی)یە کە دەکەوێتە قەزای زاخۆی سەر بەپارێزگای دهۆک، لەو بنکەیەدا (580) سەربازو (91) ئەفسەرو (240) ژەندرمەو (340) هێزی لێدان هەیە.
لەزانیارییەکاندا باس لەوەدەکرێت، گەورەترین بنکەی سەربازی تورکیا لەهەرێمی کوردستان لەڕووی لۆجستییەوە، سەربازگەی (بامەڕنی)ە کە دەکەوێتە بەرامبەر ناحیەی بامەڕنی لەپارێزگای دهۆک.
لەو سەربازگەیەدا (30) تانک و (8) زرێپۆش و (6) هاوەن و (6) ئۆتۆمبێلی سەربازی تێدایە، جگە لەبوونی ئامێرێکی پێشکەوتووی دەنگگرتن کە بۆ کاری سیخوڕی بەکاریدەهێنن، لەناو ئەو بنکە سەربازییەشدا گەورەترین یەکەی هەواڵگری سەر بە سوپا لەناو خاکی هەرێمی کوردستان بوونی هەیە، بەدوای ئەمیشدا بنکەی سەربازی (کریبی) دێت کە دەکەوێتە قەزای زاخۆ.
لەو بنکە سەربازیەشدا (414) سەربازو (6) تانک و (15) ئاڕبیجی و (2) دۆشکەو (6) زرێپۆش و (11) تۆپ و (14) ئۆتۆمبێلی سەربازی و (10) قەناس و (12) بیکەیسی و (1) بۆمبی ئەتارو یەک ڕەسەدو (2) نازورو (2) مۆبایلی سورەیاو جیهازێکی ڕاکالڕ هەیە.
بەدوای ئەویشدا بنکەی سەربازی ناحیەی باتوفە دێت کە دەکەوێتە سنوری ئیداریی قەزای زاخۆوە، (400) سەربازو (6) تانک و (21) زرێپۆش و (14) ئۆتۆمبێلی سەربازیی و سێ نازووری تێدایە.
هەروەها بنکەی (سینکی) هەیە، کە لەو شوێنەش (80) سەربازی تورک بوونیان هەیەو تۆپێکی (120) ملمیشیان پێیە.
لەسەربازگەی (سیریی)ش کە دەکەوێتە سنووری قەزای ئامێدییەوە، تورکیا (75) سەربازی وڵاتەکەی تێدا جێگیرکردووە، بە (6) تانک و سێ دۆشکاو (6) هاوەن و (4) زرێپۆشەوە.
لەلایەکی تریشەوە هەر لەسنووری قەزای ئامێدی لەسەربازگەی (کوبکی)، تورکیا (130) سەربازی جێگیرکردووە لەگەڵ دوو تانک.
هەروەها لەهەریەک لەسەربازگەکانی (کمری، کوخی سپی و دەرەی داواتیا) لەناوچەی بادینان، هەریەکەیان (70) سەربازی تێدا جێگیرکراوە، لەگەڵ ژمارەیەک کەرەستەو کەلوپەلی سەربازی.
لەسەربازگەی (سەری زیری) دیسانەوە هەر لەسنووری بادینان، تورکیا (60) سەربازی جێگیرکردووە، لەسەربازگەی (گەلی زاخۆ)، (34) سەربازو لەسەربازگەی ئامێدیش (45) سەربازی تورک بە تەواوی چەک و تفاقی سەربازییەوە بوونیان هەیە.

ئامادەکردن : ئاری مەحمود، هێرش شۆڕش