پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
دیاسپۆرا و نیشتمان
15-10-2024
زریان سەرچناری
ژیاننامە
ئازاد عەبدوڵڵا ئیسماعیل عەبدوڵڵا
13-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
باقی تۆفیق محەمەد شەریف
13-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
محەمەد عەبدولڕەحمان سۆفی عەلی
13-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
عەبدولقادر عەبدولڕەحمان سۆفی عەلی
13-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
هەوارە نەوزاد کەریم
13-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
شەهلا عەلی
13-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
چنور حەمە سەعید
13-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
قەیس عەبدولقادر
13-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
هەردی سەرکەوت ساڵح
13-10-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  535,633
وێنە
  110,352
پەرتووک PDF
  20,301
فایلی پەیوەندیدار
  104,345
ڤیدیۆ
  1,566
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
302,345
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,296
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,078
عربي - Arabic 
31,071
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,571
فارسی - Farsi 
10,092
English - English 
7,613
Türkçe - Turkish 
3,671
Deutsch - German 
1,746
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
124,081
ژیاننامە 
25,966
پەرتووکخانە 
25,704
کورتەباس 
18,425
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,824
پەند و ئیدیۆم 
13,671
شوێنەکان 
12,000
شەهیدان 
11,910
کۆمەڵکوژی 
10,911
هۆنراوە 
10,396
بەڵگەنامەکان 
8,349
وێنە و پێناس 
7,365
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,404
ڤیدیۆ 
1,463
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,460
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
822
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
762
شوێنەوار و کۆنینە 
637
گیانلەبەرانی کوردستان 
277
فەرمانگەکان  
276
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
27
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
323
PDF 
31,469
MP4 
2,567
IMG 
202,024
∑   تێکڕا 
236,383
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
مەلای گەورەی کۆیە
ژیاننامە
سامی هادی
ژیاننامە
ئەسعەد عەلی نەبی ئەحمەد - ف...
ژیاننامە
عەلی ئاشق - عەلی عاشق
ژیاننامە
نەسرین فەخری
Ahmed Arif’i şehrinde konuşmak
وێنە مێژووییەکان موڵکی نەتەوەییمانە! تکایە بە لۆگۆ و تێکستەکانتان و ڕەنگکردنیان بەهاکانیان مەشکێنن!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: Türkçe - Turkish
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish1
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

Ahmed Arif’i şehrinde konuşmak

Ahmed Arif’i şehrinde konuşmak
#Ahmed Arif# ’i şehrinde konuşmak
Yazma ve Hazırlık: ŞEYHMUS DİKEN

Ahmed Arif… Bir kitapta toplanmış şiirleriyle resmettiği memleket gerçeğini mıh gibi aklımıza çakmış büyük şair… Üzerinden yıllar geçmiş olsa da yazdığı şiirlerde bugünü de görüyor olmamız onun ‘dönem şairi’, yazdıklarının da ‘dönem şiiri’ olmadığını gösteriyor. Ahmed Arif şiirindeki ‘Kürdî’ özün harcında Diyarbakır’ın özel bir yeri var. 25-26 Mart 2022’de Diyarbakır’da yapılan 1. Mezopotamya Dişhekimliği Günleri kapsamında düzenlenen ve moderatörlüğünü Gevhar Can’ın yaptığı etkinlikte, ‘Ahmed Arif, Abisi Olmak Halkının’ isimli kitabın yazarı Şeyhmus Diken, Ahmed Arif şiirini, yaşayan özünü ve harcındaki Diyarbekir’i anlattı. Diken’in sunumundan derlediklerimizi özet haliyle de olsa yayınlamayı yararlı buluyoruz.
(Moderatör: Gevhar Can, Deşifrasyon: Dilan Temiz)
$Ahmed Arif’in şairliği ve şiiri hakkında genel bir değerlendirmeyle başlayalım$
Ahmed Arif Türkiye topraklarında üvey evlat muamelesi gören bir şairdir. Daha çok doğum ve ölüm yıldönümlerinde anılmakla yetinilir. Elbette şairleri yarıştıracak, kapıştıracak bir yazar değilim ama şu vurguyu da yapmadan geçemeyeceğim. Bu ülkede Nazım Hikmet çok anlatılır, hak eden bir insandır Nazım. Nitekim Ahmed Arif ve Nazım Hikmet kıyaslandığında Ahmed Arif, “Hidrojen bombasına karşı Kürt hançeri ne yapabilir?” der. Nazım’ı ‘hidrojen bombası’na, kendisini de ‘Kürt hançeri’ne benzetir yani. Ahmed Arif de ötelenecek biri değildir ama. Hançerin de zaman zaman küçümsenmez bir silah olduğunu unutmayıp yadettiğimiz Ahmed Arif’i konuşmak başlı başına bir heyecandır.
Ahmed Arif, 1968’de yayınlanan19 şiirli ‘Hasretinden Prangalar Eskittim’ kitabıyla bilinir. Ama kitap yayınlanmadan önce, 1949’dan 1957’ye, Leyla Erbil’e yazılan mektupların olduğu döneme kadar şiirleri elden ele dolaşan, Türkçe yazan bir edebiyatçı/şair. Kendisinin bilgisi dışında Kürtçe ve Zazaki’ye çevrilip elden ele dolaşmış şiirler… Ve ne tuhaftır, kaderin ne acı cilvesidir ki daha kitabı yayınlanmadan önce, şiirlerinin teksir makinelerinde çoğaltılmış kopyalarının yakalanması sonucu gözaltına alınmış, başına bir sürü iş gelmiş bir şair… Dolayısıyla öyle yabana atılacak bir şair değil. Bugün edebiyatla uğraşmak çok kolaydır. Olanaklar o kadar genişledi ki. Kitaplarınızı da yaygın olarak bastırabiliyorsunuz. O zamanın koşulları ise çok zor; o koşullar içerisinde şiir yazacaksınız, yazdığınız şiirler edebiyat mahfillerince kabul görecek… Mesela Ahmed Arif’in ‘Rüstemo’ şiiri vardır. Attilâ İlhan’ın başında olduğu dergide yayınlayabilmek için ‘Rüstemo’nun sonundaki ‘o’ harfi atılmış, öyle yayınlanmıştır. Gerekçe, ‘Rüstemo’ isminin Kürtçe’yi çağrıştırıyor oluşudur! Böylesi bir dönemden bahsediyoruz.
Ahmed Arif Diyarbakır doğumlu, evet, ama babasının memuriyetinden dolayı Diyarbakır’da çok fazla vakit geçirememiş. Böyleyken, Ahmed Arif için Diyarbakır ya da Diyarbakır için Ahmed Arif ne ifade ediyor?
Ahmed Arif, 1991 yılında 64 yaşında öte yakaya göçmüş bir büyüğümüz. Hayatının aşağı yukarı 10 yılı Diyarbakır’da geçmiş. Şimdi eski postane binası olarak bilinen, bir zamanların Alyanak Çarşısı, sonra koza merkezi, daha sonra da sübyan mektebine dönüştürülen okulda ilkokul öncesi eğitimini alıyor Ahmed Arif. Zaten evleri de yüz metre aşağıda, Paşa Hamamı’na indikten sonra, sol tarafta eski adı Yağcı Sokak olup da 2014’te (Abdullah Demirbaş’ın Sur Belediye Başkanı olduğu dönemde) belediye meclis kararıyla adı Ahmed Arif Sokağı’na dönüştürülen sokağın 7 ve 9 numaralı ev. O evde doğuyor. 6 yaşından sonra, babasının Siverek’te maliye müdürlüğü yapması nedeniyle oraya göçüyor aile. İlkokulu Siverek’te okuyor. Sonra öğretmenlik yapan abisinin yanına gönderiliyor, okusun diye.
Hayatının sonraki yıllarında, hapisten çıktıktan sonra Urfa ve Diyarbakır’da geçen iki yıldan fazla süren sürgünlük dönemini ve arada bir kaçamak seyahatleri de katarsak, 64 yıllık ömrünün altı yılı çocukluk olmak üzere en fazla 10 yılı Diyarbakır’da geçiyor. 10 yıllık bu zamanın ancak 3-4 yılını yetişkin olarak Diyarbakır’da geçirmiş bir insanın külliyatını okuduğunuzda, zannediyorsunuz ki bu adam sanki hiç Diyarbakır’ın Hançepek mahallesinden ayrılmamış. Hayatı boyunca Gazi Caddesinde piyasa yapmış, buranın meyhanesinde, kahvesinde, ocağında, evinde, surunda, Dicle kıyısında, Hevsel Bahçesinde, On Gözlü Köprüsünde, Kırklar Dağında… devamlı Diyarbakır’da yaşamış, burayı solumuş bir adam gibi düşünüyorsunuz.
Ahmed Arif’in ikinci şehri sayılır bir anlamda Ankara. ‘Hasretin nazlıdır Ankara’ demiş. Bulvar’dan, Altındağ’dan, İncesu deresinden falan söz ederken Ankara’yı da (Diyarbakır kadar olmasa da) anlatan bir şair. Diyarbakır onun ruhuna nüfuz etmiş, Diyarbakır’la hem yaşamış hem hemhal olmuş. Diyarbakır’ın kullandığı Türkçeyi de hiç deforme etmemiş. Diyarbakır Türkçesini özümseyerek konuşmuş. Kimi edebiyat mahfilleri Ahmed Arif’i konuşup tartışırken, sanki yerel bir ağız kullanıyormuş gibi de değerlendirmişlerdir zaman zaman. Ahmed Arif ise buna şiddetle karşı çıkmış.
Biraz önce dediniz ya, Ahmed Arif şiirleri daha basılmadan önce halk arasında yayılmaya başlamıştı diye. Bir mısra için 17 yıl bekleyen bir şair. Şiirlerine baktığımızda çok ince eleyip sık dokuyan biri. Yazılı olmayan şiirler sözlü olarak yayıldığında ister istemez küçük de olsa bazı değişikliklere konu olmuştur. Ahmed Arif şiirinin durumu nasıldır bu bakımdan?
Zaten kendisi de bunu ısrarla ve her fırsatta dile getiriyor. Biraz da onların yaşadığı dönemi, kuşağı iyi irdelemek gerekir. 1950’lerin Türkiye’si çok zor yıllar. Entelektüel kimliğin, hele hele biraz da solla haşır neşir ise çok zulme uğradığı yıllar. Bir de muhalif kimlikli entelektüel sayıları hayli az. Türkiye genelinde kaç kişi varsa, hepsi birbirini tanıyor. Böyle bir dönem. Dolayısıyla o dönemde edebiyat yapanların çoğu birbirini ve kapasitelerini de biliyor zaten. O nedenle edebiyat dergilerinde şiirler yayınlandığı vakit, şairlerin bütün geçmiş külliyatları incelendiğinde kimi dizelerin, vurguların değişikliğe uğradığı vakidir. Ahmed Arif de zaman içerisinde bundan muaf değildir ve ifrata kaçmaksızın çok ölçülü değişiklikler yapabilmiştir. Kitabının ilk baskılarını okuduğunuzda ya da kitaptan önce Cemal Süreyya’nın, Attilâ İlhan’ın yönetimindeki dergilerde yayınlanan şiirlerinin ilk örneklerine baktığınızda, bazı şiirlerdeki değişiklikleri fark ediyorsunuz. Ama bunlar şiirin özünü değiştiren, şiirin ruhunu başkalaştıran değişiklikler değil. Aksine, o özü daha da güçlü kılan dokunuşlar durumundadır.
$Bu vesileyle hayattayken yayınlanan ilk ve tek şiir kitabı olan ‘Hasretinden Prangalar Eskittim’in yayınlanma serüveninden de bahseder misiniz?$
Şiirleri ile Hasretinden Prangalar Eskittim kitabının 1968’deki ilk baskısı arasında epey zaman var. Kitapta yer alan şiirleri 1948-1949 ile 1957-1958 yılları arasında yazılmış. Yani 30-32 yaşına gelinceye kadar yazdıklarıdır. Gençlik dönemlerinin eserleri diyebileceğimiz şiirler. Bunlar epey zaman bekliyor tabi ama Ahmed Arif ismi 1968’de kitap yayınlanmadan önce belli bir tanınmışlığa ulaşmış. Edebiyat çevreleri Ahmed Arif adını yazdıklarından, şiirlerinden çok iyi biliyorlar ve çok da zorluyorlar bu kitap bir an önce basılsın diye. Kitabın yayınlandığı dönem, malum, dünya ve Türkiye için önemli bir dönem. Gençlik hareketleri Fransa’da başlıyor, sonra Türkiye’deki hareket… Ahmed Arif’in kitabı böyle bir dönemde çıkıyor.
Kitap, bir yayıncı tarafından uzun süreli bir sözleşmeyle Ahmed Arif’ten alınıyor. Şunu diyor Ahmed Arif: “Bu kitabın kaç tane basıldığını, ne kadar satıldığını hiç bilemedim. Bir miktar telif ödendi bana. Kolilerle Türkiye’nin her tarafına Van’a, Erzurum’a, Ağrı’ya, batının kimi şehirlerine gönderiliyor ama kitabın ne kadar satıldığını kaç kişi tarafından okunduğunu bilmiyorum. Bir de sözleşme yapmışım, itiraz etme hakkım yok.”
Şiir kitabı çok okunuyor ve zaman içerisinde korsan baskıları yapılıyor. Değişik yayınevleri tarafından 100’ü geçiyor baskı sayısı. Bugün de Ahmed Arif’in tek şiir kitabı, çok ses getiren güçlü bir çığlık gibi bize seslenmeye devam ediyor. Ahmed Arif belki o dönemde, o dönemin koşulları altında diyelim ki bir ‘33 Kurşun’u, diyelim ki ‘Diyarbekir Kalesinden Notlar’ ve ‘Adiloş Bebenin Ninnisi’ni, diyelim ki ‘Ay Karanlık’ı yazmış. Bu şiirler kimi şairlerin şiirleri gibi ‘dönemsel’ kalmadı. Örneğin bir ‘33 Kurşun’u okuduğunuzda sanki bugüne de sesleniyor. Ya da ‘Diyarbekir Kalesinden Notlar’ı okuduğunuzda yüreğiniz eziliyor, Diyarbekir’in yıkılan mahallelerini düşünüyorsunuz, hüzün basıyor, öfkeleniyorsunuz.
Ahmed Arif size öyle bir yerden sesleniyor ki bir hafıza oluşturuyor. Hikâyeyi kaldığı noktadan yeniden anlatıyor size; buradan bak diyor, buradan bak, buradan sürdür, buradan devam et diyor. Öyle bir noktadan bakıyor ki işi kolaylaştıran bir tarafı da var. Kitabıma neden ‘Ahmed Arif, Abisi Olmak Halkının’ adını koydum? Bir abi gibi davranıyor çünkü size. Cinsiyetçi bakış açısından azade bir ifade kullanmak istiyorum, bir abi, bir abla gibi davranıyor ve size şunu anlatıyor: İdeolojik ya da slogancı şiir değil benim yazdığım. Burda derin bir aşk var. Bu aşk iki şekilde değerlendirilecek bir aşk. Bir tarafta bir sevgiliye serenad var, Leyla Erbil’e bir aşk var ama o aşkın farkında değil hiç kimse. Ahmed Arif sol eğilimli, halkına aşık bir şair ama arka planda bir de bir kadın var, ona da sevdalı. Biz bunu ne zaman anlıyoruz? Leyla Erbil çıkıp da evet bu mektuplar yayınlanabilir dediğinde, Ahmed Arif’in okurları olarak işin arka planında bir kadın olduğunu na anlıyoruz. Bu aşk öyle sanıldığı gibi platonik de değil.
Ahmed Arif’in hayatına, ondan kalan fotoğraflarına baktığınızda karşınıza çok ciddi bir detay çıkar. 1989 yılında, ölümünden bir sene önce Cumhuriyet Kitap Kulübü Ahmed Arif’i Ankara’dan İstanbul’a davet ediyor, bir imza etkinliği düzenlemek üzere. Etkinlikten sonra akşam meyhaneye gidiyorlar. Meyhane Arif Keskiner’in Çiçek Bar’ı. Orada oturuyorlar Yaşar Kemal de masada, Rahmi Saltuk da orada. Bayağı kalabalık bir masa fotoğrafı, 10-12 kişilik. Leyla Erbil de var. İmza standında da Ahmed Arif kitap imzalıyor, sağ tarafında Leyla Erbil var.
Bir şey daha; 1959’da Leyla Erbil’e en son mektubu yazıyor, sonra araya zaman giriyor, 17 yıl sonra bir mektup daha yazıyor kendisine, İsmail Beşikçi’nin bir kitabını imzalatıyor onun için. ‘Sana sosyolog İsmail Beşikçi’nin bir kitabını gönderiyorum’ diyor. İlişki bitmiyor. Ahmed Arif evli biri, ailesine de çok bağlı ama o aşk bir yerinde duruyor. Ölünceye kadar o ilişkisine de evliliğine de sadık kalıyor. Bu açıdan Ahmed Arif’in eşi ve çocukları da mektupların yayınlanması için rıza gösteriyorlar. Artık edebiyat çevrelerine mal olmuş bir tarafı var. Edebiyat eleştirmenlerinin ve okurlarının bu ilişkinin detaylarını da bilmeye hakkı var. Keşke karşılığı da olabilseydi ona mektuplar da olabilseydi. Leyla Erbil’in sadece ‘Eski Sevgili‘ diye bir kitabı var, orda satır aralarında bu var ama onun dışında çok bir şeyi yok.
‘33 Kurşun’dan bahsettiniz. Evet Ahmed Arif aslında tek bir şiir kitabı yazdı ama ‘dönem şairi’ diyemeyiz onun için. Mesela, o dönem Van’daki katliam için yazılmış ‘33 Kurşun’u bugünün Roboski’sine de yazılabilecek bir şiir. Bu konuda tek bir şiir yazdı diye değerlendirmemek gerekiyor herhalde.
Doğru. Zaten biraz önceki konuşmamda da kısmen buna değindim. Yani yazdığı şiirleri bugünün okumaları üzerinden de değerlendirmek mümkün. Şair ya da edebiyatçı edebiyatını güncel olana dair yaparsa sadece o an için değerlendirilir, okunur, ilgi de görür ama bir süre sonra kitaplığın bir tarafında kalır. Ahmed Arif’in şiirlerinin hiçbirinde ‘safra’ diyebileceğimiz bir atık malzeme yok. Zaten Ahmed Arif 1950’li yıllarda, Abidin Dino’nun evinde ‘herkes haddini bilecek’ mealinde bir laf ediyor. “Ben esnaf için şiir yazmam” diyor. Bu esnafı küçümsemek için değil. Esnaflık pazarlama üzerinden yürüyen bir iştir ya, şiiri için başka bir şey anlatıyor Ahmed Arif.
Ahmed Arif şiiri hep kafasında yazardı, yani son sözcüğü tamamlamadan kağıda dökmezdi denir. Ahmet Oktay, Ahmed Arif için şunu söyler: “Şiiri ezberinden kurup mırıldana mırıldana zihninde bitirip kağıda geçirmeyi Ahmed Arif’ten öğrendim.” Ahmed Arif’in 1991’in Haziran ayındaki ani ölümünü düşününce, okurla buluşmamış onlarca kayıp şiir olasılığından da bahsedebilir miyiz?
Kesinlikle. Çünkü Ahmed Arif, Yaşar Kemal’in kıymetli edebiyatçılar için kullandığı ifadeyle, ‘büyük kapılardan geçmiş’ bir insandır. Böyle bir edebiyatçının hayal gücünün, edebi kapasitesinin sadece 19 şiir ile sınırlandığını düşünmek, bir daha bu kudrette şiir yazamazdı demek kimsenin haddine değildir sanırım.
[1]

کوردیپێدیا بەرپرس نییە لە ناوەڕۆکی ئەم تۆمارە و خاوەنەکەی لێی بەرپرسیارە. کوردیپێدیا بە مەبەستی ئەرشیڤکردن تۆماری کردووە.
ئەم بابەتە بەزمانی (Türkçe) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
Bu makale (Türkçe) dilinde yazılmıştır, makaleleri orijinal dilinde açmak için sembolüne tıklayın!
ئەم بابەتە 238 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | Türkçe | https://kovaradilop.net/ 13-04-2024
فایلی پەیوەندیدار: 1
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 3
1. ژیاننامە Ahmed Arîf
1. ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 13-08-2022
1. پەرتووکخانە 33 GULE
زمانی بابەت: Türkçe
ڕۆژی دەرچوون: 13-08-2022 (2 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: ئەدەبی / ڕەخنەی ئەدەبی
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
شار و شارۆچکەکان: وان
وڵات - هەرێم: باکووری کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ڕاپەر عوسمان عوزێری )ەوە لە: 13-04-2024 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( سارا ک )ەوە لە: 13-04-2024 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( سارا ک )ەوە لە: 13-04-2024 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 238 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
ئازاد عەبدوڵڵا ئیسماعیل عەبدوڵڵا
ژیاننامە
شۆخان تاریق بڵباس
وێنە و پێناس
دوو خوێندکاری شاری سلێمانی لە ڕۆمانیا ساڵانی حەفتاکانی سەدەی بیستەم
ژیاننامە
عەبدولقادر عەبدولڕەحمان سۆفی عەلی
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
ژیاننامە
قەیس عەبدولقادر
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
وێنە و پێناس
چەند کەسایەتییەکی کورد لە کۆلێژی یاسا لە بەغدا ساڵی 1973
پەرتووکخانە
شیعری بۆنە لە ئەدەبی کوردیدا (کرمانجی ناوەڕاست ) (1914-1945ز)
پەرتووکخانە
دیاسپۆرا و نیشتمان
پەرتووکخانە
تەنز لەڕۆژنامەنووسیی باشووری کوردستاندا ( 1920-1950)
وێنە و پێناس
خولی بەخێوکردنی هەنگ ساڵی 2001 ڕێنمایی کشتوکاڵی شارباژێڕ
پەرتووکخانە
یاخیبوون لەشیعری کوردیدا (1970-1991) کرمانجی ناوەڕاست
ژیاننامە
محەمەد عەبدولڕەحمان سۆفی عەلی
کورتەباس
بەبەرهەمیی ژمارە لە ڕوانگەی واتای سیمانتیکی و پراگماتیکییەوە
وێنە و پێناس
ژووری بلیت فرۆشی سینەما ڕەشید، ساڵی 1965
کورتەباس
ناونامە و وشەنامەی ناڵەی جودایی
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
ژیاننامە
باقی تۆفیق محەمەد شەریف
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
ژیاننامە
شەهلا عەلی
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
کورتەباس
ڕێگاکانی دەربڕینی چەمکی کات لە زمانی کوردیدا
کورتەباس
بەراوردی پڕۆسە مۆڕفۆلۆژییەکان لەنێوان زمانی کوردی و فارسیدا (لە ڕوانگەی تیۆری مۆڕفۆلۆژیی مۆڕفیمبناغە)وە
پەرتووکخانە
سەنگ و بەهای بیر لە یەکگرتنی ناولێنراو بە ناولێنەرەوە لەزمانی کوردیدا
ژیاننامە
ئاواز ساڵح محەمەد
ژیاننامە
چنور حەمە سەعید
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 2
ژیاننامە
هەوارە نەوزاد کەریم
وێنە و پێناس
وێنەی خانووەکانی دەوروبەری قەڵای هەولێر
کورتەباس
ڕەگەز لە ڕوانگەی زانستی زمانی کۆمەڵایەتییەوە

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
مەلای گەورەی کۆیە
01-02-2010
هاوڕێ باخەوان
مەلای گەورەی کۆیە
ژیاننامە
سامی هادی
25-01-2013
بەناز جۆڵا
سامی هادی
ژیاننامە
ئەسعەد عەلی نەبی ئەحمەد - فەتحی تۆپچی
27-06-2013
هاوڕێ باخەوان
ئەسعەد عەلی نەبی ئەحمەد - فەتحی تۆپچی
ژیاننامە
عەلی ئاشق - عەلی عاشق
22-04-2020
هاوڕێ باخەوان
عەلی ئاشق - عەلی عاشق
ژیاننامە
نەسرین فەخری
26-08-2022
زریان سەرچناری
نەسرین فەخری
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
دیاسپۆرا و نیشتمان
15-10-2024
زریان سەرچناری
ژیاننامە
ئازاد عەبدوڵڵا ئیسماعیل عەبدوڵڵا
13-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
باقی تۆفیق محەمەد شەریف
13-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
محەمەد عەبدولڕەحمان سۆفی عەلی
13-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
عەبدولقادر عەبدولڕەحمان سۆفی عەلی
13-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
هەوارە نەوزاد کەریم
13-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
شەهلا عەلی
13-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
چنور حەمە سەعید
13-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
قەیس عەبدولقادر
13-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
هەردی سەرکەوت ساڵح
13-10-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  535,633
وێنە
  110,352
پەرتووک PDF
  20,301
فایلی پەیوەندیدار
  104,345
ڤیدیۆ
  1,566
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
302,345
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,296
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,078
عربي - Arabic 
31,071
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,571
فارسی - Farsi 
10,092
English - English 
7,613
Türkçe - Turkish 
3,671
Deutsch - German 
1,746
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
124,081
ژیاننامە 
25,966
پەرتووکخانە 
25,704
کورتەباس 
18,425
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,824
پەند و ئیدیۆم 
13,671
شوێنەکان 
12,000
شەهیدان 
11,910
کۆمەڵکوژی 
10,911
هۆنراوە 
10,396
بەڵگەنامەکان 
8,349
وێنە و پێناس 
7,365
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,404
ڤیدیۆ 
1,463
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,460
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
822
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
762
شوێنەوار و کۆنینە 
637
گیانلەبەرانی کوردستان 
277
فەرمانگەکان  
276
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
27
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
323
PDF 
31,469
MP4 
2,567
IMG 
202,024
∑   تێکڕا 
236,383
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
ئازاد عەبدوڵڵا ئیسماعیل عەبدوڵڵا
ژیاننامە
شۆخان تاریق بڵباس
وێنە و پێناس
دوو خوێندکاری شاری سلێمانی لە ڕۆمانیا ساڵانی حەفتاکانی سەدەی بیستەم
ژیاننامە
عەبدولقادر عەبدولڕەحمان سۆفی عەلی
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
ژیاننامە
قەیس عەبدولقادر
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
وێنە و پێناس
چەند کەسایەتییەکی کورد لە کۆلێژی یاسا لە بەغدا ساڵی 1973
پەرتووکخانە
شیعری بۆنە لە ئەدەبی کوردیدا (کرمانجی ناوەڕاست ) (1914-1945ز)
پەرتووکخانە
دیاسپۆرا و نیشتمان
پەرتووکخانە
تەنز لەڕۆژنامەنووسیی باشووری کوردستاندا ( 1920-1950)
وێنە و پێناس
خولی بەخێوکردنی هەنگ ساڵی 2001 ڕێنمایی کشتوکاڵی شارباژێڕ
پەرتووکخانە
یاخیبوون لەشیعری کوردیدا (1970-1991) کرمانجی ناوەڕاست
ژیاننامە
محەمەد عەبدولڕەحمان سۆفی عەلی
کورتەباس
بەبەرهەمیی ژمارە لە ڕوانگەی واتای سیمانتیکی و پراگماتیکییەوە
وێنە و پێناس
ژووری بلیت فرۆشی سینەما ڕەشید، ساڵی 1965
کورتەباس
ناونامە و وشەنامەی ناڵەی جودایی
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
ژیاننامە
باقی تۆفیق محەمەد شەریف
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
ژیاننامە
شەهلا عەلی
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
کورتەباس
ڕێگاکانی دەربڕینی چەمکی کات لە زمانی کوردیدا
کورتەباس
بەراوردی پڕۆسە مۆڕفۆلۆژییەکان لەنێوان زمانی کوردی و فارسیدا (لە ڕوانگەی تیۆری مۆڕفۆلۆژیی مۆڕفیمبناغە)وە
پەرتووکخانە
سەنگ و بەهای بیر لە یەکگرتنی ناولێنراو بە ناولێنەرەوە لەزمانی کوردیدا
ژیاننامە
ئاواز ساڵح محەمەد
ژیاننامە
چنور حەمە سەعید
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 2
ژیاننامە
هەوارە نەوزاد کەریم
وێنە و پێناس
وێنەی خانووەکانی دەوروبەری قەڵای هەولێر
کورتەباس
ڕەگەز لە ڕوانگەی زانستی زمانی کۆمەڵایەتییەوە

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.92
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.485 چرکە!