=KTML_Bold=Di salvegera êrişa li ser Kobanê de şerê topyekûnê yê li dijî herêmê didome-2=KTML_End=
#KOBANÊ# - CUMA MIHEMED
9 sal di ser êrişên çeteyên DAIŞ′ê yên li ser Kobanê re derbas dibin, lê rewşa heyî nîşan dide bi hemû rê û rêbazan êriş şerekî topyekûnê li ser herêmê tê meşandin. Armanc ji van êrişan têkbirina QSD û Rêveberiya Xweser e.
Îro (15′ê Îlonê) 9 sal di ser destpêkirina êrişên çeteyên DAIŞ′ê yên li ser Kobanê re derbas dibin. Em ê di vê dosyaya duyemîn de behsa palanên piştî rizgarkirina Kobanê yên li ser herêmê û berxwedana gel a li hemberî van planan bikin.
=KTML_Bold=BIDAWÎBÛNA DAIŞ′Ê=KTML_End=
Piştî ku gund û bajarokên derdora bajarê Kobanê bi temamî hatin rizgarkirin, avakirina Hêzên Sûriya Demokratîk (QSD) li Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê hat ragihandin. Di nav de Yekîneyên Parastina Gel (YPG) û Yekîneyên Parastina Jin (YPJ), teşkîleyên din ên leşkerî yên erebî û suryan di nava QSD′ê de cih digire an ku QSD′ê sîwana yekîne û meclisên leşkerî yên parastinê yên herêmê ye.
QSD′ê mîsyona rizgarkirina Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê girte ser xwe û di vê çarçoveyê de Minbic, Reqa, Tebqa û gundewarê Dêrazorê rizgar kirin. Di Adara 2019′an de bajarokê Baxozê yê rojhilatê Dêrazorê rizgar kir ku nuqteya dawîn di destê çeteyan de mabû.
Piştî derdora sal û nîvekê ji rizgarkirina Kobanê, rizgarkirina bajarê Minbicê di Tebaxa 2016′an de derbeyeke xurt ji bo DAIŞ′ê bû. Minbicê ji çeteyên biyanî yên ku ji derve dihatin Sûriyeyê re wekî paytext bû, lew ra bi rizgarkirina Minbicê re herêmên di bin dagirkeriya çeteyên DAIŞ′ê de ji sînorê Tirkiyeyê qut bû çeteyên DAIŞ′ê roj bi roj hilweşiya û ji avakara xwe (rejîma Tirk) dûr ket. Ruxmî vê yekî xetereya DAIŞ′ê bi dawî nebû. Şaneyên wê yên veşartî heta roja me ya îro gefan li jiyana şêniyan dixwe û êrişî gund û bajarokên herêmê dikin. Êrişa Çileya 2022′yan a li ser girîgeha Sînaa ya bajarê Hesekê û hewla revandina bi hezaran çeteyên girtî mînak e. Ne ji berxwedana QSD′ê bûye, dê çeteyên DAIŞ′ê careke din xwe birêxistin kiribana û li Sûriye û Iraqê belav bûbana.
=KTML_Bold=ŞER BERDEWAM E=KTML_End=
Êrişa çeteyên DAIŞ′ê ya li ser Şoreşa Rojava-Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê, xelek ji şerê topyekûnê yê li dijî herêmê û gelê wê yê berxwedêr e. Hemwextî têkoşîna têkbirina DAIŞ′ê rejîma Tirk kete wê ferqê ku şerê wê yê bi rêya DAIŞ′ê bi dawî dibe û DAIŞ têk diçe, lew ra bi xwe destwerdan kir û êrişên rasterast li dijî Rojava dan destpêkirin.
Rejîma Tirk di destpêka 2018′an de êrişên bejahî û asîmanî li dijî kantona Efrînê dan destpêkirin di 18′ê Adara heman salê de piştî berxwedana 58 rojan a QSD û şêniyan, kanton dagir kir.
Sal û nîvek piştî dagirkirina Efrînê, rejîma Tirk berî çeka xwe da Girê Spî û Serêkaniyê yên ji çeteyên DAIŞ û El Nusra hatibûn rizgarkirin û di Mijdara 2019′an de her du herêm dagir kirin.
Êdî aşkara bû ku Tirkiye li ser şopa DAIŞ′ê dimeşe û tişta ku DAIŞ′ê nedikarî pêk anîba kir, an ku tevahî xeta sînorê Sûriye-Tirkiye bi kurahiya 30 kîlometreyan dagir kir.
Dewleta Tirk a dagirker di 2016′an de bajarên Cerablus, Raî, Ezaz û Babê yên bakurê rojhilatê Helebê dagir kirin. Di 2018′an de Efrînê û di sala 2019′an de Girê Spî û Serêkaniyê dagir kirin. Niyetên wê yên dagirkirina herêmên din ên sînorê an ku herêma ewle wekî ku îdia dike, hene. Rejîma Tirk dixwaze Mîsaqî Millî pêk bîne ku li gorî xeta ji Heleb heta Musil û Kerkûkê milkê Osmaniyan dibîne. Ji bo pêkanîna vê armancê, li gel çeteyên DAIŞ′ê yên ku di şerê li hemberî QSD′ê berî dan Tirkiyeyê û herêmên dagirkir, êrişên xwe li ser Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê nesekinandine.
=KTML_Bold=VÎNA GELAN BI SER DIKEVE=KTML_End=
Ne rejîma Tirk tenê, di heman demê de hikumeta Şamê, Îran û Rûsyayê jî şerê Şoreşa Rojava û destkeftiyên wê (QSD û Rêveberiya Xweser) dikin û dixwwazin rewşa Sûriyeyê vegerînin mîna beriya sala 2011′an.
Rewşa heyî ya li ser erdê nîşan dide ku şerê li dijî herêmê ji tevahî aliyan e û di çarçoveya êrişên çekdarî de sînordar nine, lê belê bi hemû cûreyên şerê taybet êrişî herêmê dikin da ku QSD û Rêveberiya Xweser lawaz bikin û tecrûbeya rêveberiyê têk bibin.
Yek ji rêbazên şerê taybet ku hêzên navborî li ser herêmê dimeşînin, hewldanên derxistina fitneyan di navbera pêkhateyan de ye. Bi taybetî hewl didin şerekî di navbera Kurd û Ereban de derxin. Bûyerên vê dawiyê yên li Dêrazorê û hewldanê sorkirina eşîrên Ereb li dijî QSD′ê îsbata vê yekê.
Ji wê zêdetir, ji hemû aliyan ambargo li ser herêmê ferz kirin. Girtina deriyê sînor ê Til Koçerê li pêşiya derbaskirina aliyên cîhanê ji bo Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê xeleka herî mezin a vê ambaroyê ye, nemaze ku herêmên Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê bi hezaran koçber û penaberên Sûriye û Iraqê dihewîne.
Ji rêbazên din ên şerê taybet, qutkirina avê ye. Dewleta Tirk a dagirker para Sûriye û Iraqê ya ava çemê Firatê qut dike. Tê zanîn ku çemê Firatê ji bo Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê tamarê jiyanê ye û şêniyên Heleb, Reqa, Dêrazor, Kobanê, Tebqa û deverên ava vexwarinê ji çem digirin. Her wiha 3 bendav di bin kontrola Rêveberiya Xweseser de ku bi rêya va çem kehrebeyê derdixin. Ji vê zêdetir çemê Firatê bi sedhezaran hektar zeviyên çandiniyê avê dide û qutkirina avê bandoreke neyinî li çandinî û qadên din dike. Di heman demê de çeteyên dewleta Tirk ava stasyona Elok a li Serêkaniyê li ser milyon û nîv niştecihên li kantona Hesekê qut dike.
Rejîma Tirk û aliyên din ên dijberî Rêveberiya Xweser tevahî hewldanan dike da ku Rêveberiya Xweser ji civîn û nîqaşên navneteweyî yên bi armanca çareserkirina aloziya Sûriyeyê dûr bixin û komîteya destûrî mînak e. Dîsan jî rejîma Tirk û aliyên dijber şebekiyên ajan û sîxûran li herêmê belav kirin da ku tirs û tevliheviyan li herêmê belav bikin û baweriya gel bi Rêveberiya Xweser zîaf bikin. Di heman demê de hewl didin narkotîkê di nava civakê de belav bikin û di encamê de civakê têk bibin. Herî dawîn rejîmaTirk û hikumeta Şamê ji bo koçberkirina ciwanan û valakirina herêmê ji niştecihên wê propagandayan dikin û sînorê xwe li ber vê yekê vekirine.
Ev hewldan û geşedanên gelên herêmê li pêşberî du vebijêrkan dihêle, an berxwedan mîna ku dema şerê li Kobanê de hate raberkirin û pêkanîna serketinê an jî xwe radestkirin û binkeftin e.
Li vir divê em balê bikişînin ser vê xalê ku ji hêzên navneteweyî tê xwestin ku li hemberî hemû cûreyên êrişan destekê bidin herêmên Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê, nemaze ku gelên vê herêmê beriya 9 salan li şûna cîhanê û tevahî mirovahiyê şerê DAIŞ kir û xetereya wê li ser cîhanê bi dawî kir.
Lê îro gelên herêmê yên ku beriya çend salan cîhan rizgar kir li pêşberî şerekî hebûnê ye. Lew ra erkekî exlaqî û mirovî her kes destekê bide vî gelê.
Gelê herêmê li hemberî tevahî cûreyên şerê topyekûnê li ber xwe dide û îradeya gelan a li hemberî despoiya dimin bi ser ket.
[1]