پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
لانە ڕزگار کەمال
07-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
بازیان یونس محێدین
07-10-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
تەنز لەڕۆژنامەنووسیی باشووری کوردستاندا ( 1920-1950)
07-10-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
شیعری بۆنە لە ئەدەبی کوردیدا (کرمانجی ناوەڕاست ) (1914-1945ز)
07-10-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
سەنگ و بەهای بیر لە یەکگرتنی ناولێنراو بە ناولێنەرەوە لەزمانی کوردیدا
07-10-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
یاخیبوون لەشیعری کوردیدا (1970-1991) کرمانجی ناوەڕاست
07-10-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ڕووناکیە زۆر ڕووناکەکە
06-10-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
شوێنەکان
مەلا زیاد
06-10-2024
سەریاس ئەحمەد
وێنە و پێناس
دوو خوێندکاری شاری سلێمانی لە ڕۆمانیا ساڵانی حەفتاکانی سەدەی بیستەم
06-10-2024
کشمیر کەریم
وێنە و پێناس
چەند کەسایەتییەکی کورد لە کۆلێژی یاسا لە بەغدا ساڵی 1973
06-10-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  537,827
وێنە
  110,220
پەرتووک PDF
  20,288
فایلی پەیوەندیدار
  104,177
ڤیدیۆ
  1,560
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
305,507
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,069
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,047
عربي - Arabic 
30,893
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,382
فارسی - Farsi 
9,947
English - English 
7,582
Türkçe - Turkish 
3,669
Deutsch - German 
1,723
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
127,582
ژیاننامە 
25,784
پەرتووکخانە 
25,697
کورتەباس 
18,365
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,819
پەند و ئیدیۆم 
13,645
شوێنەکان 
12,000
شەهیدان 
11,893
کۆمەڵکوژی 
10,907
هۆنراوە 
10,387
بەڵگەنامەکان 
8,348
وێنە و پێناس 
7,363
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,387
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,461
ڤیدیۆ 
1,456
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
822
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
762
شوێنەوار و کۆنینە 
637
فەرمانگەکان  
276
گیانلەبەرانی کوردستان 
274
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
27
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
323
PDF 
31,417
MP4 
2,558
IMG 
201,761
∑   تێکڕا 
236,059
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
ژیلا حسێنی
ژیاننامە
سەرکەوت ڕەشید
ژیاننامە
عەزیز ئۆمەر وەسمان
پەرتووکخانە
ڕۆستەم و زۆراب؛ بە ڕێنووسی ...
کورتەباس
سوپای ئیسرائیل: ژنێکی ئێزدی...
Die Anfal-Operation gegen die Kurden im Irak (1988-1989)
زانیارییەکانی کوردیپێدیا لە هەموو کات و شوێنێکەوەیە و بۆ هەموو کات و شوێنێکیشە!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: Deutsch - German
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

Exhumierte Schuhe eines Kindes, das Opfer des Chemiewaffeneinsatzes in Anfa...

Exhumierte Schuhe eines Kindes, das Opfer des Chemiewaffeneinsatzes in Anfa...
„Geruch von Müll und süßen Äpfeln“ – das titelte Spiegel Online am 15.-03-2013 anlässlich des 25. Jahrestages des irakischen Giftgasangriffs auf das kurdische Dorf Halabja. Der Artikel erinnerte an das grausame Sterben von 5.000 kurdischen Dorfbewohner*innen in Halabja, nachdem der irakische Herrscher Saddam Hussein den Einsatz von Giftgas gegen die kurdische Zivilbevölkerung befohlen hatte. Der Spiegel schrieb, dass die anschließende Empörung des Westens „so groß wie heuchlerisch“ gewesen sei. Jahrelang hatten westliche Regierungen die Waffenindustrie des irakischen Regimes beliefert. Auch die Bundesregierung hatte massenhaft Bestandteile für die Produktion von chemischen Waffen in den Irak exportiert. Wie konnte es so weit kommen?

„Der Tod ist ein Meister aus Deutschland“
In der Spätphase des Iran-Irak-Krieges (1980-1988) ging das irakische Militär im Februar 1988 in der Operation „Anfal“ gegen im Norden Iraks lebende Kurden und andere nichtarabische Minderheiten (Assyrer, Jesiden) vor. Die zwei größten kurdischen Organisationen hatten sich im Krieg mit dem Iran verbündet. Schon in der Vergangenheit waren die Kurden Opfer von Massenverbrechen und ethnischen Vertreibungen durch die irakische Regierung geworden. Nun sollten sie im Rahmen der Operation Anfal aus Teilen Nordiraks endgültig „ausgelöscht“ werden. Anschließend sollten die Regionen „arabisiert“ werden.
Von Februar bis September 1988 dauerte die Anfal-Operation. Im Verlauf zerstörte das irakische Militär massenhaft kurdische Siedlungen und massakrierte kurdische Zivilist*innen, vor allem Männer in kampffähigem Alter. Besonders grausam war dabei der Einsatz chemischer Waffen – der wohl größte seit Ende des 1. Weltkrieges. Der Chemiewaffenangriff auf das kurdische Dorf Halabja am 16. März 1988 zog schließlich das Aufsehen der Weltöffentlichkeit auf sich. Dem Angriff fielen 5.000 Menschen zum Opfer. Human Rights Watch spricht von insgesamt 50.000 bis 100.000 Opfern der Anfal-Operation. Die Massenverbrechen endeten im September 1988, nachdem der größte Teil der ehemaligen kurdischen Gebiete „entsiedelt“ worden war.

Deutsche Reaktionen auf die#Anfal-Operation#
Je länger der Iran-Irak-Krieg andauerte, desto mehr Berichte über den Einsatz deutscher Waffengüter gab es. So berichtete im September 1987 ein dpa-Journalist, dass er einen Panzer deutscher Produktion in den Händen iranischer Streitkräfte gesichtet hatte. 1986 und 1987 stellte die oppositionelle SPD-Fraktion einen Antrag um den Konflikt und die deutsche Rolle darin im Bundestag zu diskutieren. Jedoch wurde erst im Mai 1988, nach Bekanntwerden des Giftgasangriffs in Halabja, über eine mögliche Verwicklung der BRD im Bundestag gesprochen. Vorausgegangen war die Antwort der Bundesregierung auf eine Anfrage der Grünen, in der die Regierung zu Hinweisen auf die illegale und legale Beteiligung deutscher Firmen am Krieg bedrängt wurde.

In der anschließenden Bundestagsdebatte machten oppositionelle Abgeordnete von SPD und Grünen deutlich, dass sie die BRD wegen erster Erkenntnisse zur Lieferung deutscher Waffengüter für mitschuldig am Krieg befanden. Zu diesem Zeitpunkt war das ganze Ausmaß deutscher Beteiligung noch nicht bekannt. Ebenso übte die Opposition scharfe Kritik am irakischen Regime und bezichtigte es der jahrelangen „systematischen Vergasung kurdisch und assyrisch-christlicher Siedlungsgebiete“. Auch die Abgeordneten der CDU/CSU-FDP Regierungskoalition schlossen sich der klaren Kritik am Einsatz von Chemiewaffen an, allerdings ohne die Iraker als Hauptverantwortliche auszumachen. Zudem kündigten Regierungsabgeordnete an, dass sich die Bundesrepublik in den Vereinten Nationen für ein weltweites Chemiewaffenverbot einsetzen würde. In einer Plenardebatte vom September 1988 beschrieb ein SPD-Abgeordneter dann auch das Vorgehen der irakischen Regierung gegen die Kurden als „Völkermord“.

Deutsche Medien zeigten sich schockiert vom irakischen Giftgaseinsatz. So sprach die Badische Zeitung von einem „derzeit wohl einmaligen Kriegsverbrechen“. Infolge der durch den Chemiewaffeneinsatz offensichtlich gewordenen Verfolgung der Kurden widmeten sich deutsche Medien ausgiebig ihrer aktuellen Situation und Geschichte. In ihrer Berichterstattung sympathisierten deutsche Journalist*innen klar mit den von Vertreibung und Rassismus geplagten Kurden. Als der deutschen Bevölkerung durch Medienberichte dämmerte, wie sehr die BRD in die irakische Chemiewaffenproduktion verstrickt war, wuchs vor dem Hintergrund der genannten Sympathie Empörung. In einem Artikel über verschleppte Ermittlungen zu deutschen Chemielieferungen zitierte der Spiegel einen Mitarbeiter der deutschen Ärzteorganisation „medico international“ mit den Worten: „Der Tod ist ein Meister aus Deutschland“. Der Zeit-Journalist Theo Sommer verdeutlichte die besondere Verantwortung der Bundesrepublik im Umgang mit Giftgas mit einem Verweis auf die deutsche Geschichte: Erinnert Euch an den deutschen Einsatz von Giftgas im 1. Weltkrieg, erinnert Euch an Belzec, Treblinka und Auschwitz.

Das Thema Chemiewaffen war nun endgültig als Problem in der Politik und Öffentlichkeit angekommen. So wurde Deutschland der erste Staat der Welt, der verbindlich auf Herstellung, Weitergabe und Einsatz von Chemiewaffen verzichtete. Im Zuge der Wiedervereinigung kam heraus, dass die DDR irakische Soldat*innen zum Einsatz von Chemiewaffen ausgebildet hatte. Zudem kamen immer mehr Informationen zum Beitrag deutscher Firmen zur irakischen Kriegsmaschinerie und zum demgegenüber mindestens grob fahrlässigen Verhalten der Bundesregierung ans Licht. Die Opposition und kritische Medien stellten die Regierung dafür an den Pranger. Das vernichtende Urteil einer PDS-Abgeordneten lautete: „Die Maxime der Genehmigungspraxis [für Waffenexporte] ist schlicht: im Zweifel für den Export“. In einem Artikel vom 15. März 1991 sprach die „Zeit“ gar von einem jahrelangen „Betrug“ der Bundestagsabgeordneten durch die Bundesregierung. Der lange erwartete Bericht der Regierung bestätigte zwar die illegale Beteiligung einer Reihe von deutschen Firmen an der irakischen Waffenproduktion, umging allerdings die Frage der strukturellen Ursachen für die laxen Exportkontrollen.

Das Ende der Anfal-Operation im September 1988 bedeutete nicht das Ende des Leidenswegs der Kurden. Auch nachdem große Teile der irakisch-kurdischen Bevölkerung aus vielen Gebieten Nordiraks vertrieben und getötet worden waren, hielten die Angriffe der irakischen Armee auf kurdische Stellungen an. Hinzu kam, dass in den kurdischen Gebieten der Türkei Kämpfe zwischen dem türkischen Militär und kurdischen Gruppen ausbrachen, die die kurdischen Flüchtlinge aus dem Irak oft in Mitleidenschaft zogen. Angesichts dessen blieb die Situation der Kurden im Bundestag und in den deutschen Medien präsent und wurde insbesondere an den Jahrestagen des Giftgasangriffs in Halabja aufgegriffen. Die Bundesregierung setzte sich mit humanitären Hilfsleistungen für kurdische Flüchtlinge ein (bis 1991 80 Millionen DM) und fuhr gegenüber der irakischen Regierung einen harten Kurs. Doch gegenüber der Brutalität gegen kurdische Zivilist*innen durch die Türkei, wichtiger Partner in Wirtschaft und NATO, zeigte sich die deutsche Regierung trotz der geäußerten Kritik deutlich nachgiebiger.

Nach 1992 verschwand das Thema eines Völkermords an den Kurden zunächst aus der deutschen Öffentlichkeit. Erst 1997 und 1998 erschienen wieder nennenswerte Meldungen dazu. So schrieb die „Sueddeutsche“ 1997, dass bis zu 70% der Giftgasproduktionsanlagen im Irak aus der Bundesrepublik stammten. Anfang 1998 gab es europaweit Diskussionen um die Aufnahme von kurdischen Flüchtlingen vor allem aus der Türkei, in denen die Bundesregierung sich gegen eine weitere Aufnahme sperrte. Medico international erklärte 1998, dass „deutsche Firmen für diese chemischen Waffen die Technologie und die wissenschaftliche Grundlage“ geliefert hatten. Dennoch erklärte die Bundesregierung 2001 in einer Antwort auf eine kleine Anfrage der damaligen PDS (heute Linke), dass die „ausschließliche Verantwortung für die Vorfälle von Halabja“ bei der irakischen Regierung liege und dass eine „wie immer geartete Mitverantwortung der Bundesregierung“ nicht bestehe. Auch im Jahr 2008 lehnte die regierende Große Koalition (SPD, CDU/CSU) anlässlich des 20. Jahrestages des Angriffs auf Halabja einen Antrag der Opposition ab, wonach die Bundesregierung offiziell eine Mitverantwortung und das bis dahin bestehende Ausbleiben von Entschädigungszahlungen erkennen müsste. Diese Position wiederholte die schwarz-gelbe Koalition 2010 und machte darüber hinaus erneut deutlich, dass die BRD die Anfal-Operation und den Giftgasangriff von Halabja nicht als Genozid anerkenne.

Die letzte ausführliche Auseinandersetzung mit dem Völkermord an den Kurden fand im Bundestag 2013 statt, zum 25. Jahrestag des Halabja-Angriffs. Die Konfliktlinien blieben dabei bestehen: Zum wiederholten Male versuchte die Opposition, im Namen des Bundestags den Völkermord an den Kurden anzuerkennen. Die Regierung äußerte dieses Mal zwar ein „tiefes Bedauern“ über die „illegalen Lieferungen deutscher Firmen“ für die Chemiewaffenproduktion. Sie weigerte sich jedoch weiterhin die Wörter „Völkermord“ oder „Genozid“ in den Mund zu nehmen, wahrscheinlich um möglichen Entschädigungszahlungen auszuweichen. Damit erkennt die Bundesrepublik bis heute nicht offiziell den Völkermord an den Kurden an, während andere Parlamente, z.B. das britische, norwegische oder kanadische, dies bereits getan haben.

Mit Blick auf die letzten 30 Jahre zeichnet sich ab, dass die deutsche Politik in einer Mischung aus Entschlossenheit, Mitgefühl und jahrelanger Selbsttäuschung auf die Anfal-Operation reagierte. Als deutsche und ausländische Medien wiederholt aufzeigten, wie tief deutsche Firmen im Sumpf der irakischen Chemiewaffenproduktion steckten und wie wenig die bestehenden Exportkontrollmechanismen griffen, wurde Politik und Bevölkerung langsam klar, dass auch Deutschland eine Mitverantwortung zu tragen hatte und dementsprechend seine Exportpraxis stärker einschränken müsste.

Quellen
Weitere Beiträge von Genocide Alert zum Thema
» Deutschland und die Umsetzung der Schutzverantwortung (Responsibility to Protect)
Verweise im Text

Spiegel (2013): Geruch von Müll und sauen Äpfeln. URL: http://www.spiegel.de/einestages/giftgasangriff-auf-halabdscha-1988-a-951065.html
Human Rights Watch (1993): Chapter One: Ba’athis and Kurds. Genocide in Iraq. The Anfal Campaign Against the Kurds. URL: https://www.hrw.org/reports/1993/iraqanfal/ANFAL1.htm.
Human Rights Watch (1993): Chapter One: Ba’athis and Kurds. Genocide in Iraq. The Anfal Campaign Against the Kurds. URL: https://www.hrw.org/reports/1993/iraqanfal/ANFAL1.htm.
Spiegel 2013
Human Rights Watch (1993): Chapter Three: First Anfal: The Siege of Sergalou and Bergalou, February 23-March 19, 1988. URL: https://www.hrw.org/reports/1993/iraqanfal/ANFAL3.htm
Human Rights Watch (2003): „Genocide in Iraq – The Anfal Campaign Against the Kurds“. URL: https://www.hrw.org/legacy/english/docs/2006/08/14/iraq13979_txt.htm
Deutscher Bundestag (1988): Drucksache 11/2280. URL: http://dipbt.bundestag.de/doc/btd/11/022/1102280.pdf.
Protokoll der Plenarsitzung vom 19.5.1988. URL: http://dip21.bundestag.de/dip21/btp/11/11080.pdf.
Deutscher Bundestag (1988): Drucksache 11/2280. URL: http://dipbt.bundestag.de/doc/btd/11/022/1102280.pdf.
Protokoll der Plenarsitzung vom 19.5.1988. URL: http://dip21.bundestag.de/dip21/btp/11/11080.pdf.
Protokoll der Plenarsitzung vom 19.5.1988. URL: http://dip21.bundestag.de/dip21/btp/11/11080.pdf.
Protokoll der Plenarsitzung vom 21.9.1988. URL: http://dip21.bundestag.de/dip21/btp/11/11093.pdf.
Deutscher Bundestag (1988): Drucksache 11/2247. URL: http://dipbt.bundestag.de/doc/btd/11/022/1102247.pdf.
Zeit Online (1988): Politik der verbrannten Erde. URL: http://www.zeit.de/1988/37/politik-der-verbrannten-erde/komplettansicht.
Spiegel (1988): Ruhig schlafen. URL: http://www.spiegel.de/spiegel/print/d-13529771.html.
Zeit Online (1989): Gelbkreuz und Schweres Wasser. URL: http://www.zeit.de/1989/03/gelbkreuz-und-schweres-wasser/komplettansicht.
Deutscher Bundestag (1990): Drucksache 11/6781. URL: http://dipbt.bundestag.de/doc/btd/11/067/1106781.pdf.
Deutscher Bundestag (1991): Drucksache 12/282. URL: http://dipbt.bundestag.de/doc/btd/12/002/1200282.pdf.
Protokoll der Plenarsitzung vom 11.10.1991. URL: http://dip21.bundestag.de/dip21/btp/12/12048.pdf.
Zeit Online (1991): Betrug im Bundestag. URL: http://www.zeit.de/1991/12/betrug-im-bundestag/komplettansicht.
Deutscher Bundestag (1991): Drucksache 12/487. URL: http://dip21.bundestag.de/dip21/btd/12/004/1200487.pdf.
Protokoll der Plenarsitzung vom 7.11.1991. URL: http://dip21.bundestag.de/dip21/btp/12/12054.pdf.
Protokoll der Plenarsitzung vom 7.11.1991. URL: http://dip21.bundestag.de/dip21/btp/12/12054.pdf.
Protokoll der Plenarsitzung vom 7.11.1991. URL: http://dip21.bundestag.de/dip21/btp/12/12054.pdf.
Deutscher Bundestag (2000): Drucksache 14/2916. URL: http://dipbt.bundestag.de/doc/btd/14/029/1402916.pdf.
Migration & Bevölkerung (1998): Streit um kurdische Flüchtlinge und das Schengener Abkommen. URL: http://www.migration-info.de/artikel/1998-01-29/streit-um-kurdische-fluechtlinge-und-schengener-abkommen
Deutscher Bundestag (2000): Drucksache 14/2808. URL: http://dip21.bundestag.de/dip21/btd/14/028/1402808.pdf.
Deutscher Bundestag (2001): Drucksache 14/5720. URL: http://dipbt.bundestag.de/doc/btd/14/057/1405720.pdf.
Deutscher Bundestag (2008): Drucksache 16/9150. URL: http://dipbt.bundestag.de/dip21/btd/16/091/1609150.pdf.
Deutscher Bundestag (2010): Drucksache 17/1022. URL: http://dipbt.bundestag.de/dip21/btd/17/010/1701022.pdf.
Protokoll der Plenarsitzung vom 14.3.2013. URL: http://dipbt.bundestag.de/doc/btp/17/17228.pdf.[1]

کوردیپێدیا بەرپرس نییە لە ناوەڕۆکی ئەم تۆمارە و خاوەنەکەی لێی بەرپرسیارە. کوردیپێدیا بە مەبەستی ئەرشیڤکردن تۆماری کردووە.
ئەم بابەتە بەزمانی (Deutsch) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
Dieser Artikel wurde in (Deutsch) Sprache geschrieben wurde, klicken Sie auf das Symbol , um die Artikel in der Originalsprache zu öffnen!
ئەم بابەتە 1,251 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | Deutsch | genocide-alert.de
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 20
1. ژیاننامە The Iraqi Recongnition Of Anfal
4. پەرتووکخانە Bahdinan Anfal
5. پەرتووکخانە The 1988 Anfal Campaign in Iraqi Kurdistan
7. پەرتووکخانە The Anfal Campaign in Iraqi Kurdistan
8. پەرتووکخانە Anfal Kurdish Genocide
1. کورتەباس Anfal - The Kurdish Genocide
5. کورتەباس Anfal campaign
6. کورتەباس Kurdistan: Anfal, unser Leben
زمانی بابەت: Deutsch
پارت / لایەن: حزبی بەعس
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: ئەڵمانی
وڵات - هەرێم: باشووری کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( هەژار کامەلا )ەوە لە: 14-04-2023 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( سارا ک )ەوە لە: 14-04-2023 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( سارا ک )ەوە لە: 14-04-2023 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 1,251 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
عەقید شاڵاو مەحمود
کورتەباس
سوپای ئیسرائیل: ژنێکی ئێزدی لە غەززە ڕزگارکرا و نێردرایەوە ئێراق
وێنە و پێناس
شێخ ئیبراهیم ئامادینی
پەرتووکخانە
شیعری بۆنە لە ئەدەبی کوردیدا (کرمانجی ناوەڕاست ) (1914-1945ز)
ژیاننامە
مامۆستا عومەر عەلی
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
کورتەباس
یادێک لە شەهید خوسرەوی سەلاح زادە
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
وێنە و پێناس
قوتابخانەی چوارتا
ژیاننامە
ئەژین ئەحمەد ڕەشید
پەرتووکخانە
سەنگ و بەهای بیر لە یەکگرتنی ناولێنراو بە ناولێنەرەوە لەزمانی کوردیدا
پەرتووکخانە
ڕووناکیە زۆر ڕووناکەکە
ژیاننامە
لانە ڕزگار کەمال
ژیاننامە
لەنیا دارا
پەرتووکخانە
یاخیبوون لەشیعری کوردیدا (1970-1991) کرمانجی ناوەڕاست
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
کورتەباس
تێنێسی ویڵیەمز: چاوپێکەوتنێکی سەرنجڕاکێش لە 7 خولەکدا، 1981
ژیاننامە
سەربەست ڕەسوڵ چنارەیی
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
کورتەباس
چیرۆکی هەوڵی تیرۆرکردنی مەلا مستەفا بارزانی؛ '50 بۆمب نەیانتوانی سەرۆکی کوردان بکوژن'
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
پەرتووکخانە
تەنز لەڕۆژنامەنووسیی باشووری کوردستاندا ( 1920-1950)
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
وێنە و پێناس
دوو خوێندکاری شاری سلێمانی لە ڕۆمانیا ساڵانی حەفتاکانی سەدەی بیستەم
وێنە و پێناس
چەند کەسایەتییەکی کورد لە کۆلێژی یاسا لە بەغدا ساڵی 1973
وێنە و پێناس
چەند گەنجێکی گوندی باناڵێ ساڵی 1986
کورتەباس
جەژنی جەمای کوردانی ئێزدی لە لالش ساڵی 2024
ژیاننامە
ڤەژین دیوالی بەرواری
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
ژیاننامە
بارین ئیدریس
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
ژیاننامە
بازیان یونس محێدین
ژیاننامە
تالیب محەمەد ئەمین
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 2

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
ژیلا حسێنی
03-11-2009
هاوڕێ باخەوان
ژیلا حسێنی
ژیاننامە
سەرکەوت ڕەشید
26-02-2020
سەریاس ئەحمەد
سەرکەوت ڕەشید
ژیاننامە
عەزیز ئۆمەر وەسمان
11-11-2023
ئاراس ئیلنجاغی
عەزیز ئۆمەر وەسمان
پەرتووکخانە
ڕۆستەم و زۆراب؛ بە ڕێنووسی نوێ و لەگەڵ فەرهەنگۆک
29-09-2024
زریان سەرچناری
ڕۆستەم و زۆراب؛ بە ڕێنووسی نوێ و لەگەڵ فەرهەنگۆک
کورتەباس
سوپای ئیسرائیل: ژنێکی ئێزدی لە غەززە ڕزگارکرا و نێردرایەوە ئێراق
04-10-2024
هەژار کامەلا
سوپای ئیسرائیل: ژنێکی ئێزدی لە غەززە ڕزگارکرا و نێردرایەوە ئێراق
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
لانە ڕزگار کەمال
07-10-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
بازیان یونس محێدین
07-10-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
تەنز لەڕۆژنامەنووسیی باشووری کوردستاندا ( 1920-1950)
07-10-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
شیعری بۆنە لە ئەدەبی کوردیدا (کرمانجی ناوەڕاست ) (1914-1945ز)
07-10-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
سەنگ و بەهای بیر لە یەکگرتنی ناولێنراو بە ناولێنەرەوە لەزمانی کوردیدا
07-10-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
یاخیبوون لەشیعری کوردیدا (1970-1991) کرمانجی ناوەڕاست
07-10-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ڕووناکیە زۆر ڕووناکەکە
06-10-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
شوێنەکان
مەلا زیاد
06-10-2024
سەریاس ئەحمەد
وێنە و پێناس
دوو خوێندکاری شاری سلێمانی لە ڕۆمانیا ساڵانی حەفتاکانی سەدەی بیستەم
06-10-2024
کشمیر کەریم
وێنە و پێناس
چەند کەسایەتییەکی کورد لە کۆلێژی یاسا لە بەغدا ساڵی 1973
06-10-2024
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  537,827
وێنە
  110,220
پەرتووک PDF
  20,288
فایلی پەیوەندیدار
  104,177
ڤیدیۆ
  1,560
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
305,507
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,069
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,047
عربي - Arabic 
30,893
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,382
فارسی - Farsi 
9,947
English - English 
7,582
Türkçe - Turkish 
3,669
Deutsch - German 
1,723
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
127,582
ژیاننامە 
25,784
پەرتووکخانە 
25,697
کورتەباس 
18,365
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,819
پەند و ئیدیۆم 
13,645
شوێنەکان 
12,000
شەهیدان 
11,893
کۆمەڵکوژی 
10,907
هۆنراوە 
10,387
بەڵگەنامەکان 
8,348
وێنە و پێناس 
7,363
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,387
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,461
ڤیدیۆ 
1,456
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
822
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
762
شوێنەوار و کۆنینە 
637
فەرمانگەکان  
276
گیانلەبەرانی کوردستان 
274
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
27
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
323
PDF 
31,417
MP4 
2,558
IMG 
201,761
∑   تێکڕا 
236,059
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
عەقید شاڵاو مەحمود
کورتەباس
سوپای ئیسرائیل: ژنێکی ئێزدی لە غەززە ڕزگارکرا و نێردرایەوە ئێراق
وێنە و پێناس
شێخ ئیبراهیم ئامادینی
پەرتووکخانە
شیعری بۆنە لە ئەدەبی کوردیدا (کرمانجی ناوەڕاست ) (1914-1945ز)
ژیاننامە
مامۆستا عومەر عەلی
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
کورتەباس
یادێک لە شەهید خوسرەوی سەلاح زادە
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
وێنە و پێناس
قوتابخانەی چوارتا
ژیاننامە
ئەژین ئەحمەد ڕەشید
پەرتووکخانە
سەنگ و بەهای بیر لە یەکگرتنی ناولێنراو بە ناولێنەرەوە لەزمانی کوردیدا
پەرتووکخانە
ڕووناکیە زۆر ڕووناکەکە
ژیاننامە
لانە ڕزگار کەمال
ژیاننامە
لەنیا دارا
پەرتووکخانە
یاخیبوون لەشیعری کوردیدا (1970-1991) کرمانجی ناوەڕاست
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
کورتەباس
تێنێسی ویڵیەمز: چاوپێکەوتنێکی سەرنجڕاکێش لە 7 خولەکدا، 1981
ژیاننامە
سەربەست ڕەسوڵ چنارەیی
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
کورتەباس
چیرۆکی هەوڵی تیرۆرکردنی مەلا مستەفا بارزانی؛ '50 بۆمب نەیانتوانی سەرۆکی کوردان بکوژن'
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
پەرتووکخانە
تەنز لەڕۆژنامەنووسیی باشووری کوردستاندا ( 1920-1950)
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
وێنە و پێناس
دوو خوێندکاری شاری سلێمانی لە ڕۆمانیا ساڵانی حەفتاکانی سەدەی بیستەم
وێنە و پێناس
چەند کەسایەتییەکی کورد لە کۆلێژی یاسا لە بەغدا ساڵی 1973
وێنە و پێناس
چەند گەنجێکی گوندی باناڵێ ساڵی 1986
کورتەباس
جەژنی جەمای کوردانی ئێزدی لە لالش ساڵی 2024
ژیاننامە
ڤەژین دیوالی بەرواری
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
ژیاننامە
بارین ئیدریس
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
ژیاننامە
بازیان یونس محێدین
ژیاننامە
تالیب محەمەد ئەمین
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 2

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.92
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.25 چرکە!