Dema rêber
Abdullah OcalanAbdullah Ocalan got ''Ez dikarim di nava hefteyekê de şer rawestînim, dewleta Trk a dagirker tecrîda li ser wî giran kir û êrişên li dijî gelê Kurd û gelên herêmê zêde kir. Parêzera rêber Abdullah Ocalan diyar kir ku desthilata Tirk tecrîdeke giran li Îmraliyê dimeşîne û mafên ku di qanûnên Tirkiyê de hatine destnîşankirin, têkildarî rêber Abdullah bin pê dike.-Rêber Abdullah Ocalan 15'ê Sibata 1999'an bi komployeke navneteweyî ku bi dehan dewletên herêmî û kapîtalîst tê de beşdar bûn, dîl hat girtin û radestî dewleta Tirk hate kirin. Rejîma Tirk rêber Ocalan di girtîgeha girva Îmraliyê de ragirtî ye û wî ji mafên wî bê par kiriye, her wiha tecrîd û zextên herî giran li ser wî dimeşînin û destûr nadin ku malbat û parêzerên wî bibînin.
7'ê Tebaxê Buroya Hiqûqê ya Sedsalê ya têkildarî parastina rêber Ocalan daxuyaniyek bi raya giştî re parve kir. Di daxuyaniyê de hate gotin ku muwekilê wan ji 3 salan ve, nikare sûdê ji mafên ku di qanûnên xwecehî û navneteweyî de hatine diyarkirin, bigire. Her wiha hate gotin ku tevahî daxwazên parêzeran ên ji bo hevdîtinê yên ku 27'ê Tîrmeha 2011' û 2'ê Gulana 2019'an hatin pêşkêşkirin, bi awayekî ne qanûnî hatin redkirin.
Piştî girankirina tecrîda li ser rêber Abdullah Ocalan, dewleta Tirk a dagirker êrişên xwe li ser gelê Kurd dijwar kir. Di 9'ê Cotmeha 2019'an de êrişên dagirkirinê bir ser Girê Spî û Serêkaniyê. Piştre êriş li ser herêmên Garê, Heftanîn, Zap, Avaşîn û Metîna yên Başûrê Kurdistanê zêde kir û li Bakurê Kurdistanê operasyona qirkirina siyasî li dijî siyasetmedar, rojnamevan û çalakvanan dijwar kir.
KENGÎ TECRÎD GIRAN BÛ?
Êrişên giran ên dewleta Tirk ên li ser gelê Kurd û gelên herêmê, girankirina tecrîda li ser rêber Ocalan, piştî hevdîtina wî ya dawî ya bi parêzeran re ya 7'ê Tebaxa 2019'an pêk hat. Di wê hevdînê de rêber Ocalan gotinbû Ez dikarim aloziyên heyî çareser bikin û di nava hefteyekê de şer rawestînin û em dikarin ji bo vê yekê gavên mezin bavêjin.
https://www.hawarnews.com/kr/uploads/files/2022/09/03/182814_-.jpg
Parêzera rêber Abdullah Ocalan Newroz Ûysal ji ANHA'yê re axivî, diyar kir ku gelek sedemên ferzkirina tecrîdê li ser rêber Abdullah Ocalan hene û wiha got: Sedema sereke rola birêz Abdullah Ocalan di vê merheleyê de ye. Ji destpêka şoreşê ve û heta niha birêz Ocalan banga çareserkirina pirsgirêkan bi awayekî aştiyane û demokratîk dike. Ev çareserî bandorê li parçeyên din ên Kurdistanê û doza Kurdistanê û Rojhilata Navîn dike.
'ÇARESERKIRINA PIRSGIRÊKA KURDÎ, TÊ WATEYA ÇARESERKIRINA PIRSGIRÊKÊN LI ROJHILATA NAVÎN'
Parêzer Newroz Ûysal anî ziman ku çareserkirina pirsgirêka kurdî, tê wateya çareserkirina pirsgirêkên li Rojhilata Navîn û wiha dom da axaftina xwe: Ji ber siyaseta yek qutibî an ku dewletnewe ku dewletên hegemonîk ji sedên salan ve li Rojhilata Navîn ferz kirine, Rojhilata Navîn di nava gelek pirsgirêkan de ye. Li hemberî vê siyasetê sîstema neteweya demokratîk derket. Dewleta Tirk, dewletên hegemonîk û sîstemên dewletnewe yên ku li ser esasê înkarkirina gelan û afirandina aloziyan xwe ava dikin, sîstema demokratîk wekî xetereyê li ser desthilata xwe dibînin.
Newroz Ûysal diyar kir ku sîstemên dewletnewe û dewletên hegemonîk şerê her projeyeke demokratîk çi mezin be çi biçûk be dike û ev li axaftina xwe zêde kir: Ev sîstem bi înkarkirina gelan û çewisandina mafên wan û têkbirina îradeya wan a azadî û bêdengkirina wan, hebûna xwe diparêze û ji bo vê yekê gav paşde navêje. Her tim hewl dide ku her projeyeke demokratîk ku çiqasî hêza wê bi bandor be têk bibe. Ji ber vê yekê tecrîda li ser birêz Abdullah Ocalan giran dike da ku wî bêdeng bike û gelên herêmê ji perespektîfên birêz Ocalan ên der barê aloziyên heyî de dûr bixîne. Lew ra van perespektîfan paşguhd dike.
HINCETÊN TIRKIYÊ
Newroz Ûysal her wiha bal kişand ser hincetên desthilata Tirk ên der barê girankirina tecrîda li ser rêber Abdullah Ocalan de û li gorî 3 qonaxan şîrove kir: Qonaxa yekemîn ji sala 1999'an heta sala 2016'an ve ye, anku piştî derbaya li Tirkiyê ye. Di nava 17 slan de Tirkiyê, rewşa hewayî ya nebaş û keştî nikarin biçin Îmraliyê, an jî xwediyê keşiyê nexweş e an jî bi destûr e dikir hincet. Qonaxa duyemîn jî piştî darbeya 2016'an û ragihandina rewşa awarte li Tirkiyê bû. Dozgeriya Bursayê ya berpirsa girtîgeha Îmraliyê yedi 20'ê Tîrmeha heman salê de biryarek derxist tê de serdanên malbat û parêzeran rawestandin û peywendiya birêz Ocalan û girtiyên din bi derve re qedexe kir. Her wiha qedexe kir ku rojname û pirtûk derbasî Îmraliyê bibin. Ev yek heta 20'ê Îlona 2018'an an ku piştî bidawîbûna rewşa awarte bi dawî bû.
Qonaxa sêyemîn piştî bidawîbûna rewşa awarte li Tirkiyê di Îlona 2018'an de heta roja me ya îro dewam dike. Ev qonax a herî xetere ye. Têkildarî serdanên malbatan, cezayên disîplînê dikin hincet ku her sê mehan li ser birêz Ocalan û hevalên wî tên ferzkirin. Ji bo parêzeran jî cenazeyên disîplînê nabin. Lê desthilata Tirk her 6 mehan carekê hevdîtina parêzeran bi muwekîlê xwe re qedexe dike. Tiştekî wisa di qanûnên Tirkiyê de tune ne. Em her tim dibêjin ku girîgeha Îmraliyê girtîgeheke taybet e û li dijî mafên mirovan e. Tirkiyê bi vê tecrîdê tevahî qanûnên xwe bin pê dike.
Newroz Ûysal da zanîn ku ji Nîsana 2015'an heta niha ve an ku ji piştî rawestandina pêvajoya aştiyê tecrîda giran li ser rêber Abdullah Ocalan heye û got: Em tu agahiyan ji birêz Ocalan nagirin. Li gorî qanûnên Tirkiyê mafê parêzer û malbatan heye ku bi girtiyan re hevdîtinê bikin. Lê ev maf ji bo birêz Ocalan bi hincetên wekî rewşa awarte û wekî din tên xwarin.
Newroz Ûysal her wiha bi bîr xistin ku ji dema girtina rêber Ocalan û heta niha ve hevdîtin bi rêbaz û qanûnên li Tirkiyê pêk nehatine û piraniya hevditînên ku hate kirin jî piştî gelek çalakiyên li dijî tecrîdê wekî grevên birçîbûnê û belavbûna agahiyên li ser şewata li Îmraliyê û agahiyên li ser nebaşbûna rewşa tenduristî ya rêber Ocalan pêk hat.
Newroz Ûysal diyar kir ku dewleta Tirk nehêlin ku hevdîtinan bi muwekîlê xwe yê li girtîgeha Îmraliyê bi rêyên qanûnî pêk bînin û hevdîtin di rewşên awarte û demeke pir kurt de tên kirin û wiha dom da axaftina xwe: Dema hevdîtin an peywendiyan bi birêz Ocalan bi rêya telefonê, gelek kurt in, ji ber ku dewleta Tirk hemû peywendî bi birêz Ocalan re qut kirine.
[1]
Parêzera rêber Ocalan behsa hevdîtina dawî ya bi rêber Ocalan re kir û wiha axivî: Hevdîtina dawî ya birêz Ocalan û parêzerên wî re sala 2019'an, an ku piştî 8 salan pêk hat. Birêz Ocalan 5 caran bi parêzerên xwe re rûnişt û nameyek ji 7 bendan ji raya giştî re şand. Dema hevdîtina dawî ya 7'ê Tebaxa 2019'an dewleta Tirk amadekariyên êrişê li dijî Rojava dikir. Wê demê birêz Ocalan got 'Dikarim di nava hefteyekê de aloziyên heyî çareser bikin û şer rawestînin û gavên mezin bavêjin'. Lê raya giştî ya cîhanê û civata navneteweyî bersiva daxuyaniya birzê Ocalan neda. Ji wê dîrokê ve û heta niha em nikarin hevdîtinê bi muwekîlê xwe re bikin, hemû rêyên peywendiyê yên bi rêz Ocalan bi derve re hatin qutkirin.
'GAVA YEKEMÎN A TÊKBIRINA DOZA KURDÎ DI BÊDENGKIRINA BIRÊZ OCALAN DE YE'
Newroz Ûysal da zanîn ku girankirina tecrîdê li ser rêber Abdullah Ocalan rasterast girêdayî doza kurdî, ne tenê li Tirkiyê li belê li gelemperiya Kurdistanê û Rojhilata Navîn ye û got, dewleta Tirk dijbertiya hêviyên Kurdan li gelemperiya Kurdistanê dike, êriş û opersyonên siyasî, dîplomasî û leşkerî yên mezin li dijî kurdên li Başûrê pêk tîne da ku hebûna kurdan li wir tune bike, her wiha li dijî Rojava jî wisa dike û li Bakurê Kurdistanê jî hewl dide nasnameya kurdî ji holê rake.
Newroz Ûysal got: Gava yekemîn a têkbirina doza kurdî di bêdengkirina birêz Ocalan de ye. Ji ber vê yekê hevdîtinên rasterast, an jî peyam an jî peywendiya bi telefonê pê re qedexe kirine. Ev hemû kiryarên ne exalqî û ne qanûnî ne û siyaseta kurdî asteng dike. Di heman demê de gihandina perespektîfên birêz Ocalan bo gelê Kurd û gelên Rojhilata Navîn asteng dikin, ev yek dihêlin ku doza kurdî aloztir bibe.
Newroz Ûysal destnîşan kir ku siyaseta ku Tirkiyê dimeşîne li ser vî esasî ye heger gelê Kurd hin mafên xwe bi dest bixîne divê dûrî fikir û felsfeya birêz Ocalan be û wiha li goitna xwe zêde kir: Yanî divê tu bandora birêz Ocalan li ser van mafan tune be, ji ber ku birêz Ocalan hewl dide doza kurdî bi rêbazên qanûnî çareser bike. Hemû kesên ku fikir û felsefeya birêz Ocalan xwendine baş fam dikin ku birêz Ocalan çi dixwaze û dizane ku bêyî rêbazên demokratîk çareserî wê dewam neke.
Parêzer Newroz Ûysal da zanîn ku tevahî tevgerên rizgariyê û gelên ku hewl didin civakeke demokratîk ava bikin dizanin ku fikirên Ocalan wê guhertineke mezin pêk bîne û wiha dawî li axaftina xwe anî: Ji 18 mehan ve em nikarin peywendiyan bi birêz Ocalan re deynin. Ev dide diyarkirin ku ji dema girankirina tecrîdê ve şerê dijwar bûye, dewam dike. Ev bi awayekî mezin bandorê li mirovahiyê dike.