Գրադարան
Գրադարան
Որոնել
Օգտվողի մասին
Օգտվողի մասին
Kurdipedia խոշորագույն բազմալեզու աղբյուրները քրդական աշխատությունը!
Որոնման ընտրանքներ
Որոնել տեսակը: ≈ նման
Որոնել տեսակը: = Հավասար
Որոնել տեսակը: ≕ սԿՍՎՈՒՄ Է
Fuzzy Search
Բոլոր խմբերը
Անեկդոտներ
ավանդույթ
Բառեր եւ դարձվածքներ
գիտություն
Գրադարան
Գրասենյակներ
Զբոսաշրջություն
Թանգարաններ
Ժամկետները եւ իրադարձություններ
Կանանց հիմնահարցերը
Կենդանիներ Բ Քրդստան
Կենսագրություն
Կլանը - Ցեղ - ի Աղանդը
Կողմերը & Կազմակերպություններ
Կրոնական տեքստեր
Հնագիտական վայրերում
Հոդվածներ
Հրապարակումներ
Մեջբերում եւ բառեր
Մշակույթ - Փազլ
նահատակներ (Al-Anfal)
Նկարազարդումներ
Պատկեր եւ նկարագիրը
Պատրաստված է Քրդստանում
Պոեմ
Վայրեր
Վիճակագրության եւ Հարցումներ
Վկայիցն
Տարբեր
Տեսանյութ
Քարտեզներ
Քրդական Անուններ
Քրդական Ավանդական Խաղեր
Քրդական բույսեր (բույսեր և ծառեր)
Քրդական խոհանոց
Քրդական փաստաթղթեր
Քրդստանի շրջակա միջավայրը
Քրդստանում օգտագործվող ռազմական տեխնիկա
Բոլոր լեզուներ
کوردیی ناوەڕاست
Kurmancî - Kurdîy Serû
English
کرمانجی - کوردیی سەروو
هەورامی
لەکی
Zazakî
عربي
فارسی
Türkçe
עברית
Deutsch
Française
Italiano
Español
Svenska
Nederlands
Ελληνική
Azərbaycanca
Հայերեն
中国的
日本人
Norsk
Pусский
Որոնել
Ընդլայնված որոնում
Ստեղնաշար
Որոնել
Ընդլայնված որոնում
Գրադարան
քրդական անունները
Ժամանակագրություն միջոցառումներ
Աղբյուրները
Պատմություն
Այցելու Հավաքածուներ
Տուրիզմ
Որոնում:
Հրապարակումը
Տեսանյութ
Դասավորություն
Պատահական հատ.
Ուղարկել
Ուղարկել հոդվածը
Ուղարկել լուսանկար
Հարցում
Ձեր Կարծիքը
Հետադարձ կապ
Ինչ տեղեկություններ ենք պետք է!
Ստանդարտների
Օգտագործման պայմաններ
Նյութի Որակի
Գործիքներ
Օգտվողի մասին
Քուրդիպեդիայի արխիվագետներ
Հոդվածներ մեր մասին!
Ավելացնել Kurdipedia Ձեր կայքը
Ավելացնել / Ջնջել Email
այցելուներ վիճակագրություն
Նյութի վիճակագրություն
Տառատեսակներ Փոխակերպիչ
Օրացույցներ փոխակերպիչ
Ուղղագրության ստուգում
Լեզուներն ու բարբառները էջերում
Ստեղնաշար
Հարմար հղումներ
Ընդլայնել Kurdipedia-ն Google Chrome-ում
Թխվածքաբլիթներ
Լեզուներ
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Իմ հաշիվը
Մուտք
Անդամակցություն!
Մոռացել եք գաղտնաբառը!
Որոնել
Ուղարկել
Գործիքներ
Լեզուներ
Իմ հաշիվը
Ընդլայնված որոնում
Գրադարան
քրդական անունները
Ժամանակագրություն միջոցառումներ
Աղբյուրները
Պատմություն
Այցելու Հավաքածուներ
Տուրիզմ
Որոնում:
Հրապարակումը
Տեսանյութ
Դասավորություն
Պատահական հատ.
Ուղարկել հոդվածը
Ուղարկել լուսանկար
Հարցում
Ձեր Կարծիքը
Հետադարձ կապ
Ինչ տեղեկություններ ենք պետք է!
Ստանդարտների
Օգտագործման պայմաններ
Նյութի Որակի
Օգտվողի մասին
Քուրդիպեդիայի արխիվագետներ
Հոդվածներ մեր մասին!
Ավելացնել Kurdipedia Ձեր կայքը
Ավելացնել / Ջնջել Email
այցելուներ վիճակագրություն
Նյութի վիճակագրություն
Տառատեսակներ Փոխակերպիչ
Օրացույցներ փոխակերպիչ
Ուղղագրության ստուգում
Լեզուներն ու բարբառները էջերում
Ստեղնաշար
Հարմար հղումներ
Ընդլայնել Kurdipedia-ն Google Chrome-ում
Թխվածքաբլիթներ
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Մուտք
Անդամակցություն!
Մոռացել եք գաղտնաբառը!
کوردیی ناوەندی (سۆرانی)
Kurdî Bakûr (Kurmancî)
کوردیی باکوور (بادینی)
کوردیی (هەورامی)
کوردیی خواروو (کەڵهوڕی، لەکی و لوڕی)
kurdipedia.org 2008 - 2024
Ավելացնել նյութեր ձեւավորել
|
Քրդերի ու եզդիների մասին
Ուղարկողի Անուն
փոստ
Վերնագիր
Լեզու
کوردیی ناوەڕاست
Kurmancî - Kurdîy Serû
English
کرمانجی - کوردیی سەروو
هەورامی
لوڕی
لەکی
Kurdîy Nawerast - Latînî
Zazakî
عربي
فارسی
Türkçe
עברית
Française
Deutsch
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
Ελληνική
Pусский
ترکمانی
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Azərbaycanca
խումբ
Անեկդոտներ
ավանդույթ
Բառեր եւ դարձվածքներ
գիտություն
Գրադարան
Գրասենյակներ
Զբոսաշրջություն
Թանգարաններ
Ժամկետները եւ իրադարձություններ
Կանանց հիմնահարցերը
Կենդանիներ Բ Քրդստան
Կենսագրություն
Կլանը - Ցեղ - ի Աղանդը
Կողմերը & Կազմակերպություններ
Կրոնական տեքստեր
Հնագիտական վայրերում
Հոդվածներ
Հրապարակումներ
Մեջբերում եւ բառեր
Մշակույթ - Փազլ
նահատակներ (Al-Anfal)
Նկարազարդումներ
Պատկեր եւ նկարագիրը
Պատրաստված է Քրդստանում
Պոեմ
Վայրեր
Վիճակագրության եւ Հարցումներ
Վկայիցն
Տարբեր
Տեսանյութ
Քարտեզներ
Քրդական Անուններ
Քրդական Ավանդական Խաղեր
Քրդական բույսեր (բույսեր և ծառեր)
Քրդական խոհանոց
Քրդական փաստաթղթեր
Քրդստանի շրջակա միջավայրը
Քրդստանում օգտագործվող ռազմական տեխնիկա
Նկարագրություն:
Ես վաղուց էի ուզում իմանալ, թե ովքեր են քրդերը, ինչ ծագում ունեն, որտեղից են գալիս: Գուցե շատերը գիտեն ու իրենց համար նորություն չէ, բայց ինձ վաղուց էր հետաքրքիր: Գիտեի, որ նրանք ու եզդիները նույն ժողովուրդն են, պարզապես նրանց բաժանողը հավատքն է, ինչպես վրացիներին ու աջարներին: Բայց միշտ եզդիները հերքում են, որ ազգակից են քրդերին: Երբ ծառայում էի բանակում, շատ էի վիճում մեր վաշտի եզդիների հետ ու այդպես էլ իրար չէինք կարողանում համոզել: Ու չէի հասկանում, թե ինչու են իրենք այդպես եռանդուն կերպով ժխտում քրդերի հետ նույն ժողովուրդ լինելը: Ինձ այսօր հնարավորություն ընձեռվեց գտնել երկար ժամանակ հետաքրքրող հարցերիս պատասխանը: Պատրաստվում եմ նյութ նկարահանել ապրիլի 24-ի մասին: Քանի որ անցած տարի այդ օրը պատրաստել էի պատմական ակնարկ` պատմելով ցեղասպանության դրդապատճառների, այն կազմակերպողների ու իրագործողների, արեւմուտքի ունեցած դերի մասին, այս տարի որոշեցի խոսել հայ - թուրքական հարաբերությունների մերօրյա զարգացումների մասին: Հրավիրեցի պատմաբան Արտակ Հովհաննիսյանին, ով դասավանդում է Գյումրիի Մանկավարժական ինստիտուտում (եղել է նաեւ իմ դասախոսը): Զրույցի ընթացքում խոսվեց նաեւ քրդական հարցի մասին: Ու այստեղ անդրադարձանք նաեւ եզդիներին: Նրանք իրոք նույն քրդերն են: Ուղղակի քրդերն ընդունել են իսլամ, իսկ եզդիները հավատարիմ են մնացել իրենց հեթանոսական կրոնին: "Եզդի" բառը գալիս է հին արեւելքի մի շարք երկրներում պաշտված "Իսիս" աստվածուհու անունից, որը որոշ լեզուներով հնչում է "Իզիդա": Եզիդիականությունը նույն մազդեզական կրոնի աղավաղված ձեւն է: Ինձ հետաքրքրող մյուս հարցն այն էր, թե ովքեր են քրդերը: Նրանք իրանական ժողովուրդ են, հին մեդացիների` մարերի ժառանգները: Իսկ քանի որ հայերը իրանական ժողովուրդների հետ եղել են մշտական կապի մեջ, ունենք սովորույթների, կենցաղի որոշ նմանություններ: Իրանական այս ժողովուրդը ի տարբերություն թուրքերի քոչվորներ չեն: Նրանք բնակեցրել են Մեծ Հայքից հարավ ընկած իրանական հողերը, հետագայում տարածվել են Հայոց հողերի վրա: Նույնիսկ որոշ քուրդ առաջնորդներ, ես հիշում եմ, պնդում էին, իբր հայկական Կորդուք նահանգի անունը գալիս է իրենց անվանումից, եւ ըստ էության իբր իրենք այս "երկրի" բնիկներն են: Ես չգիտեմ, թե հայկական կողմը սրան ինչ պատասխան է տվել, բայց կարծում եմ լռել չի կարելի: Միջնադարում քուրդ ժողովուրդի հիմնական մասն ընդունել է իսլամ: Առավել փոքր մասն են հավատարիմ մնացել իրենց հին հեթանոսական կրոնին: Պատմաբանները սա կապում են բյուզանդական եկեղեցու սխալ քաղաքականության հետ: Այդ շրջանում քրիստոնեությունը տարածված էր իրանական ժողովուրդների մեջ, ինչպես նաեւ արաբների շրջանում` Եգիպտոսում, Սիրիայում եւ այլուր: Նրանց մեծ մասը սկսել էին հետեւել Նեստորի ուսմունքին, որը բյուզանդացվոց եկեղեցին հռչակեց աղանդավորական: Դա պատմաբանների գնահատմամբ մեծ սխալ էր, քանի որ որոշ ժամանակ անց այդ ժողովուրդներն իսլամ ընդունեցին: Ավելի ուշ շրջանում Օսմանյան Թուրքիայի կառավարությունը խելամիտ ձեւով օգտագործեց քրդական ուժերը: Հայերը, նաեւ հրեաներն ու հույներն այս պետության մեջ բավականին հաջողությունների էին հասել իշխանության, տնտեսական, մշակութային բնագավառներում: Դրա մեջ վտանգ էր տեսնում թուրքական կառավարությունը: Իսկ ամենամեծ խոչընդոտը հայերն էին, քանի որ խանգարում էին պանթյուրքիզմի ու պանիսլամիզմի վաղեմի երազանքն իրականացնել: Սուլթան Աբդուլ Համիդի հրամանով ստեղծվեցին "համիդիե" կոչվող հեծյալ զորամասերը, որոնք հիմնականում բաղկացած էին քրդերից: Նրանց խնդիրն էր կոտորել հայերին` առանց սեռի ու տարիքի խտրականության, ինչը նրանք կատարում էին մեծ եռանդով: Իհարկե, եղել են նաեւ քրդեր, ովքեր գնահատելով հայերի հետ ունեցած վաղեմի բարեկամությունը, զգուշացրել են նրանց կառավարության ծրագրի մասին եւ հորդորել հեռանալ: Այսօր Թուրքիայի Արեւելյան Անատոլիա երկրամասում, որ Արեւմտյան Հայաստանն է, մոտ 15 միլիոն քուրդ է ապրում: Սա թուրքական խորամանկ դիվանագիտության արդյունք է. եթե Թուրքիան երբեւէ ստիպված լինի Հայաստանին վերադարձնել պատմական հողերը, դրանց հետ "կնվիրաբերի" նաեւ քրդերին եւ հայերն իրենց սեփական հողի վրա կդառնան ազգային փոքրամասնություն: Այսպիսով, եզդիները ժխտելով իրենց ազգակցական կապերը քրդերի հետ, ունեն քաղաքական նպատակներ: Նրանց մի զգալի մասը բնակվում է Հայաստանում եւ չեն ուզում ընդունել, որ 20-րդ դարասկզբին հայերին այնքան պատուհասած ժողովրդի մի մասն են կազմում: Իմ պատմաբան հյուրը հայտնեց, որ ցանկացած եզդու հետ զրուցելիս, եթե վերջինս քեզ վստահի ու սկսի անկեղծանալ, կհայտարարի, որ իրականում եզդի ժողովուրդ չկա, նրանք նույն քրդերն են:
Թարմացվում Նյութի: Խնդրում ենք մուտքագրել Ձեր փոփոխություն այս ոլորտում.
Աղբյուրը:
Փրկել - Ուղարկել
Մուտք
Օգտագործման պայմաններ
Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.42
|
Հետադարձ կապ
|
CSS3
|
HTML5
|
Էջ սերունդ ժամանակ: 0.078 երկրորդ (ներ).