پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
مارکس و سۆشیالیزم و دەوڵەت
21-05-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ژیاننامە
ئامانج نازم بیجان
20-05-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
مەترسیەکانی سەر ئازادی ڕادەربڕین
20-05-2024
زریان سەرچناری
ژیاننامە
ڕابەر فایەق مەحمود
20-05-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
ڕووبەڕووبونەوەی گەندەڵی
20-05-2024
زریان سەرچناری
ژیاننامە
سروە ساڵەیی
20-05-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
هەرەمی هەڵگەڕاوە
20-05-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ئیبراهیم ڕەئیسی
20-05-2024
شەنە بەکر
پەرتووکخانە
تێگەیشتن
19-05-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
تیشکێک لەسەر زمانی دانیشتووانی کۆنی کوردستان (زمانانی خووری و ئورەرتوو)
19-05-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ئامار
بابەت 519,034
وێنە 106,627
پەرتووک PDF 19,284
فایلی پەیوەندیدار 97,264
ڤیدیۆ 1,392
ژیاننامە
قالە مەڕە
ژیاننامە
عەلی توانا
ژیاننامە
نوری ئەحمەد تەها
ژیاننامە
فازیل قەفتان
ژیاننامە
نوری سەعید قادر شەکە
تاريخ قرية إيسيان مركز الإمارة الإيزيدية
وێنە مێژووییەکان موڵکی نەتەوەییمانە! تکایە بە لۆگۆ و تێکستەکانتان و ڕەنگکردنیان بەهاکانیان مەشکێنن!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0
تاريخ قرية إيسيان مركز الإمارة الإيزيدية
کورتەباس

تاريخ قرية إيسيان مركز الإمارة الإيزيدية
کورتەباس

قاسم مرزا الجندي

الاسم الصحيح للقرية هو إيسيا وليست ايسيان، وتم تحريفه في العهد البائد الى ايسيان مثل باقي القرى #الايزيدية# مثل قرية بوزا كانت في الاصل وتحولت الى بوزان، وقضاء الشيخا كانت في الاصل نسبة الى (ولات شيخ) تحولت الى شيخان فتغيرت معناها كثيراً .
تقع قرية ايسيا في شمال مدينة الموصل على بعد (50) كم، وهي قرية تابعة لمركز القضاء عين سفني، تبعد عن مركز قضاء الشيخان ب (5)كم الى الجهة الغربية منها، في أسفل منحدر سلسلة جبلية تسمى بجبل(سبلوت)(سبروت)(سمروت)وسمي بهذا الاسم لعدم وجود اشجار عليه في الجهة المقابلة للشمس، وهي سلسلة جبلية بمحاذاة الشارع الذي يربط مركز القضاء عين سفني بناحية باعدري مروراً بقرية ايسيان.
تعود تسمية قرية ايسيا حسب الميثولوجيا الايزيدية، عندما غادر آدم عليه السلام (كلي لالش), وسكن آدم وحواء فيها، سميت بقرية ايسيا لان الحياة البشرية بدأ وانطلق منها، هذا ما ذكر في كتاب الايزيدية المقدس بشارة الشمس (مزدةها روز)، ولكن إن محتوى هذا الكتاب قد تم تحريفه بشكل كبير.
إن مصطلح ايسيا كلمة كُردية تعني أضاءت مثل سراج، يقال إن نوراً كان يظهر ليلاً في سماء القرية عند مزار ممي أيسيا، وهذا المزار هو مزار(نيشانا) أدم(غ)، ولهذا السبب لا تأتي ذكر إسم آدم او (ممي ايسيا) في دروز الخاسين (دروزا خاسا)، لان مزار آدم هو مزار(ممي ايسيا) كان موجوداً قبل ظهور الخاسين بآلاف السنين، ويقال إن آدم عليه السلام هو الذي بنى القبة على العين البيضاء (كانيا سبى) في كلي لالش.
إن اسم ايس، ايسي، ايسيا، ايسو، آسيا، هي اسماء الفتيات والنساء الايزيديات، هي اسماء تشير الى النور والاشراق، و هنا نجد أن اسم والدة الشيخ هادي الثاني ابو البركات، كانت ستيا ايس(ستيا ئيس) وهي اشارة الى قرية ايسيا، وهذه الاسماء قديمة ترجع الى العهد السومري والبابلي إنه تأكيد لقدسية النور لدى الديانة الايزيدية .
عندما جاء آدم وحواء الى هذه البقعة واستقر فيها، يسمى (ليس او ليسيا) أي سكن فيها، تسمى كلمة (ليسيا) باللغة الكُردية بمعنى التجئ اليها، عندما ترجع الطيور الى اعشاشها في الغروب تسمى هذه العودة ب (ليسيا) وهي كلمة كُردية تعني الاستقرار والسكون.
حسب الكتب والنصوص( الاقوال) الدينية الايزيدية تعود تاريخ قرية ايسيا الى آلاف السنين، والى أبعد من ذلك بكثير، اشارة الى اول بقعة من الارض سكنها البشر، أما قرية ايسيا من الناحية التاريخية نلخصها في النقاط التالية :
1 توجد في قرية ايسيان آثار قصر المير بداغ بك يعود تاريخه إلى سنة (1771 1788)م, وكان له اخ اسمه الامير بدرخان بك تولى الامارة من بعده في سنة( 1789 1790)م، يقال قتله خنجر بك، وكان لبداغ بك ثلاثة ابناء (جول بك ، خنجر بك ، فرز بك)، كانت فترة امارتهما في قرية ايسيان.
2 في سنة (1788 1790) تولى الامارة في قرية ايسيان الامير جول بك، وفي عام 1790م وبأمر من الاستانة زحف إسماعيل باشا والي العمادية وبجيش جرار وبمساعدة عساكر الدولة العثمانية على قرى منطقة الشيخان ومنها قرية ايسيان مركز الامارة الايزيدية انذاك، وقتل الامير جول بك والكثير من الايزيدية
3 نصب خنجر بك اميراً عى الايزيدية في سنة (1790 1792) في قصر والده بداغ بك، في قرية ايسيان، و في سنة ( 1792م) قاد إسماعيل باشا والي العمادية فرماناً آخر على الإيزيدية وقتل أميرهم خنجر بك، ودمر القرى وقتل الكثير من الايزيدية.
يقال إن جيش اسماعيل باشا كانت تطلق المدافع على قصر خنجر بك وكانت مدفعهم على بعد (600) متر فوق تلة صغيرة جنوب قرية ايسيان، وسميّ بتل المدفع، وكانت تطلق القذائف على قصر الامارة على سفح الجبل، وتم تدمير القصر وقرية ايسيا و قتل الامير خنجر بك .
4 في سنة (1792 1809) نصب الامير حسن بك اميراً على الايزيدية، وتحول مركز الامارة من قرية ايسيا الى قرية باعدرة في عهده، وكان له اربعة ابناء وهم (سليمان بك وعلي بك وصالح بك وهادي بك) ومن بعده تولى الامارة علي بك الكبير، ومنذ ذلك التاريخ اصبحت باعدري مركزاً للامارة الايزيدية.
5 في سنة (1787) كان شيخ رشكي بابا شيخ في قرية ايسيان في زمن المير جول بك وخنجر بك، وفي سنة (1807 1889) شيخ ناسر شيخ رشكي، كان بابا شيخ الايزيدية بعد كوجك بريم، في زمن المير حسين بك، وهم من سلالة الشيخ فخر من شيوخ الشمسانية في القرية.
6 عائلة البيشيمام (بيشيمام البابا شيخ) من شيوخ الشرفدين في قرية ايسيان ويجب أن يكون بيشيمام البابا شيخ من هذه العائلة فقط وهي محصورة فيها منذ زمن طويل يعود تاريخه الى مئات السنين. في سنة (1885) كان بيشيمام البابا شيخ هو (الشيخ اودي) في زمن البابا شيخ (شيخ ناسر) ومن بعده تولى منصب بيشيمام البابا شيخ الاسماء التالية وهم( شيخ اسماعيل ، شيخ ايزدين ، شيخ الياس) والآن بيشيمام البابا شيخ (شيخ علي) هو شيخ نعمان شيخ الياس.
7 الثائر داؤود الداؤود (1884 – 1954) رفض الخدمة الإلزامية في شنكال، وقاد الحكومة الملكية حملة عسكرية ضد شنكال، قتل الكثير من الايزيدية والقي القبض عليه, ونفيّه الى قرية ايسيان بناءً على رغبته وعاش فيها لسنوات.[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 203 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | عربي | http://www.bahzani.net/
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 19
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 27-11-2022 (2 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: کلتوور / فۆلکلۆر
پۆلێنی ناوەڕۆک: جوگرافیا
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
شار و شارۆچکەکان: شێخان
وڵات - هەرێم: باشووری کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 98%
98%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( هەژار کامەلا )ەوە لە: 01-01-2023 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 03-01-2023 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( هاوڕێ باخەوان )ەوە لە: 20-05-2024 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە 203 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
حسێنی پاسکیلچی
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
کورتەباس
توێژینەوەیەک: لە تورکیا و باکووری کوردستان نزیکەی 60%ی خێزانی کورد لە ماڵەکانیان بە کوردی قسە ناکەن
ژیاننامە
کارزان کەریم مەغدید
پەرتووکخانە
تێگەیشتن
ژیاننامە
شەم سامان
ژیاننامە
مژدە عەبدولحەمید
کورتەباس
ڕێوڕەسمی کۆمسای.. 909 ساڵ لە کولتوور و دابونەریتی رەسەنی کوردی
وێنە و پێناس
شەقامی باتا لە هەولێر ساڵی 1960
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
ژیاننامە
ئارەزوو سەردار
کورتەباس
مۆزەخانەیەکی هاوشێوەی لۆڤەر لە هەرێمی کوردستان دروست دەکرێت
پەرتووکخانە
هەرەمی هەڵگەڕاوە
وێنە و پێناس
گۆڕەپانی پەلەوەر (مەیدانی مریشکان)ی هەولێر ساڵی 1978
ژیاننامە
سروە ساڵەیی
ژیاننامە
نیشتیمان عەبدولقادر ئەحمەد
کورتەباس
بەوێنە.. قۆناغەکانی نۆژەنکردنەوەی قشڵەی ئاکرێ بەرەو تەواوبوونن
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
کرماشان ساڵی 1960
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
ژیاننامە
ڕابەر فایەق مەحمود
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
پەرتووکخانە
ڕووبەڕووبونەوەی گەندەڵی
وێنە و پێناس
زانا خەلیل و فەرهاد پیرباڵ لە کۆلێژی ئادابی زانکۆی سەڵاحەدین، هەولێر ساڵی 1995
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
پەرتووکخانە
مارکس و سۆشیالیزم و دەوڵەت
کورتەباس
جوانییەکانی سروشت لە ئەشکەوتی بەستوون
پەرتووکخانە
مەترسیەکانی سەر ئازادی ڕادەربڕین
ژیاننامە
ئیبراهیم ڕەئیسی
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
ژیاننامە
کامەران پاڵانی
وێنە و پێناس
دوو ئافرەتی گەڕەکێکی قەڵاتی هەولێر ساڵی 1963
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
قالە مەڕە
05-11-2008
هاوڕێ باخەوان
قالە مەڕە
ژیاننامە
عەلی توانا
11-03-2010
هاوڕێ باخەوان
عەلی توانا
ژیاننامە
نوری ئەحمەد تەها
25-06-2010
هاوڕێ باخەوان
نوری ئەحمەد تەها
ژیاننامە
فازیل قەفتان
16-05-2019
زریان سەرچناری
فازیل قەفتان
ژیاننامە
نوری سەعید قادر شەکە
05-06-2022
سروشت بەکر
نوری سەعید قادر شەکە
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
مارکس و سۆشیالیزم و دەوڵەت
21-05-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ژیاننامە
ئامانج نازم بیجان
20-05-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
مەترسیەکانی سەر ئازادی ڕادەربڕین
20-05-2024
زریان سەرچناری
ژیاننامە
ڕابەر فایەق مەحمود
20-05-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
ڕووبەڕووبونەوەی گەندەڵی
20-05-2024
زریان سەرچناری
ژیاننامە
سروە ساڵەیی
20-05-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
هەرەمی هەڵگەڕاوە
20-05-2024
کشمیر کەریم
ژیاننامە
ئیبراهیم ڕەئیسی
20-05-2024
شەنە بەکر
پەرتووکخانە
تێگەیشتن
19-05-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
تیشکێک لەسەر زمانی دانیشتووانی کۆنی کوردستان (زمانانی خووری و ئورەرتوو)
19-05-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ئامار
بابەت 519,034
وێنە 106,627
پەرتووک PDF 19,284
فایلی پەیوەندیدار 97,264
ڤیدیۆ 1,392
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
حسێنی پاسکیلچی
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
کورتەباس
توێژینەوەیەک: لە تورکیا و باکووری کوردستان نزیکەی 60%ی خێزانی کورد لە ماڵەکانیان بە کوردی قسە ناکەن
ژیاننامە
کارزان کەریم مەغدید
پەرتووکخانە
تێگەیشتن
ژیاننامە
شەم سامان
ژیاننامە
مژدە عەبدولحەمید
کورتەباس
ڕێوڕەسمی کۆمسای.. 909 ساڵ لە کولتوور و دابونەریتی رەسەنی کوردی
وێنە و پێناس
شەقامی باتا لە هەولێر ساڵی 1960
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
ژیاننامە
ئارەزوو سەردار
کورتەباس
مۆزەخانەیەکی هاوشێوەی لۆڤەر لە هەرێمی کوردستان دروست دەکرێت
پەرتووکخانە
هەرەمی هەڵگەڕاوە
وێنە و پێناس
گۆڕەپانی پەلەوەر (مەیدانی مریشکان)ی هەولێر ساڵی 1978
ژیاننامە
سروە ساڵەیی
ژیاننامە
نیشتیمان عەبدولقادر ئەحمەد
کورتەباس
بەوێنە.. قۆناغەکانی نۆژەنکردنەوەی قشڵەی ئاکرێ بەرەو تەواوبوونن
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
کرماشان ساڵی 1960
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
ژیاننامە
ڕابەر فایەق مەحمود
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
پەرتووکخانە
ڕووبەڕووبونەوەی گەندەڵی
وێنە و پێناس
زانا خەلیل و فەرهاد پیرباڵ لە کۆلێژی ئادابی زانکۆی سەڵاحەدین، هەولێر ساڵی 1995
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
پەرتووکخانە
مارکس و سۆشیالیزم و دەوڵەت
کورتەباس
جوانییەکانی سروشت لە ئەشکەوتی بەستوون
پەرتووکخانە
مەترسیەکانی سەر ئازادی ڕادەربڕین
ژیاننامە
ئیبراهیم ڕەئیسی
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
ژیاننامە
کامەران پاڵانی
وێنە و پێناس
دوو ئافرەتی گەڕەکێکی قەڵاتی هەولێر ساڵی 1963
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.5
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.296 چرکە!