$باکووری کوردستان$
- پۆلیسی دەوڵەتی تورک بەیانیی ئەمڕۆ هەڵیانکوتایە سەر ماڵی #پەریخان ئاغا ئۆغڵو# هاوسەرۆکی هەدەپە لە شاری مێردین و ئاغا ئۆغڵویان دەستیگرکرد. پۆلیسەکانی دەوڵەتی تورک بۆ ماوەیەکی دوور و درێژ ماڵەکەی ئاغا ئۆغڵویان پشکنی و بە پاساوی ئەوەی سکاڵای لەسەرە دەستگیریانکرد. ئاغا ئۆغڵو لەلایەن ئەو هێزەی دەوڵەتی تورکەوە برا بۆ لقی بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر لە بەڕێوەبەرایەتیی ئاسایشی مێردین.[1]
- گولسوم ئاغائۆغلۆ بەرپرسی کۆمسیۆنی کۆچبەر و پەنابەرانی #هەدەپە# ڕایگەیاند، ئاکەپە پەنابەران وەک چەک بەکاردەهێنێت. ئاکەپە بەرپرسی مردنی پەنابەرانە.[1]
$رۆژهەڵاتی کوردستان$
- ژنە هاووڵاتییەکی تەمەن 55 ساڵ خەڵکی شاری سەقز بە ناوی زەینەب حیجازی تووشبوو بە ڤایرۆسی کۆرۆنا، لە نەخۆشخانەی ئەو شارە گیانی لەدەست دا. بەرپرسی ناوەندی بێهداشتی و دەرمانیی شاری سەقز، گیان لە دەستدانی ئەو ژنە هاووڵاتییە کوردەی لە بەشی چاوەدێریی تایبەتی نەخۆشخانەی سەقز پشتڕاست کردووەتەوە.[7]
- لاوێکی کورد بە ناوی ئەمین کاسب خەڵکی #کرماشان#، لەلایەن دادگای ئینقلابی ئەو شارەوە بە 2 ساڵ زیندانیی تەعزیری مەحکووم کرا. ئەو لاوە کرماشانییە بە تێکدانی بیروڕای گشتی و پڕوپاگەندە دژی نیزام لە بەرژەوەندیی یەکێک لە حیزبە کوردییەکانی دژبەری حکوومەتی ئێران تۆمەتبار کراوە.[7]
- ژمارەیەک لە فەرمانبەرانی ڕێکخراوی ئاگرکوژێنەوەی #سەقز#، بەهۆی دواکەوتنی پارەی 4 مانگیان، لە حەوشەی ئەو ڕێکخراوەیە کۆ بوونەوە و ناڕەزایەتییان دەربڕی.[7]
$باشووری کوردستان$
- لەکۆبوونەوەی ئەنجومەنی سەرکردایەتیدا کە بەسەرپەرشتی هاوسەرۆکەکانی یەکێتی بەڕێوەچوو، هەر یەک لە #فەرید ئەسەسەرد# بەسکرتێری ئەنجومەن و مستەفا چاڵاوی بەجێگری سکرتێرو تابان عەبدوڵڵا بەبڕیاردەری ئەنجومەنەکە هەڵبژێران.[4]
- وەزیری تەندروستیی هەرێمی کوردستان لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەڤانیدا ڕایگەیاند، لە ماوەی 24 کاژێری ڕابردوو 12 کەیسی گومانلێکراو هەبوونە، پشکنین بۆ 10 کەسیان تەواوبووە و دەرکەوتووە هیچ کەسێکیان کۆرۆنایان نییە.[3]=KTML_ImageCaption_Begin==KTML_StyleDiv=width:30%;height:20%;float:left;=KTML_ImageCaption_Target_Link=https://www.kurdipedia.org/files/relatedfiles/2020/376669/0009.JPG=KTML_ImageCaption_Title=لێژنەی تەندروستی کەرکووک هۆشیاری تەندروستی لە بارەی کۆرۆنا بڵاودەکاتەوە=KTML_ImageCaption_CaptionStyle=000000=KTML_ImageCaption_Caption=لێژنەی تەندروستی کەرکووک هۆشیاری تەندروستی لە بارەی کۆرۆنا بڵاودەکاتەوە=KTML_ImageCaption_End=
- لەلایەن هێزە ئەمنییەکانەوە بازاڕی تایبەت بەباڵندە فرۆشەکانی نزیک قەڵای #کەرکووک# داخرا.[2]
- بەهۆی تۆمارکردنی چەند حاڵەتێکی توشبوو بە ڤایرۆسی کۆرۆنا لەکەرکووک، بەڕێوبەرایەتی پۆلیسی هاتوچۆی پارێزگاکە کاری بەشەکانی ڕاگرت، جگە لە بەشی مۆڵەت.[2]
- پرۆفیسۆر د. محەمەد ڕەئوف سەعید، مامۆستای #زانکۆی سلێمانی# و ئابوریناس و ئەندامی باڵای #نەوەی نوێ# بە ڕووداوی هاتووچۆ لە #سلێمانی# گیانی لەدەستدا.[4]
- گوتەبێژی #وەزارەتی تەندروستی# ڕەتیدەکاتەوە تیمی گەڕۆکی تایبەت بە پشکنینی کۆرۆنایان هەبێت و ڕایدەگەیەنێت کە هێلی گەرم-یان بۆ ئه و بابەتە کردووەتەوە، بەڵام تیمی گەڕۆکیان نییە.[5]
- شەشەمین کۆنفرانسی شارەوانی بناری #قەندیل# بەڕێوەدەچێت، تێیدا بڕیارە کار و خەباتی دوو ساڵی ڕابردوو هەڵسەنگاندنی بۆ بکرێت و دەستەی بەرێوەبەری و هاوسەرۆکانی تازە هەڵدەبژێردرێن.[6]
$دەرەوەی کوردستان$
- گوتەبێژی ناوەندی نیشتمانیی بەرەنگاربوونەوەی کۆرۆنا لە ئێران ڕایدەگەیێنێت، ژمارەی ئەو کەسانەی بەهۆی کۆرۆناوە گیانیان لەدەستداوە گەیشتووەتە 43 کەس. ژمارەی تووشبووانیش گەیشتووەتە 593 کەس.[3]
- ڕوانگەی سووری بۆ مافەکانی مرۆڤ بڵاویکردەوە، لە ماوەی 24 کاتژمێر و لە دوای کوشتنی 33 سەربازی تورکیا، سوپای تورکیا دەستی بە بۆردومانێکی چڕی سوپای سووریا کردووە. ڕوانگەی سووری بۆ مافەکانی مرۆڤ ئاشکرایکردووە، لەماوەی 24 کاتژمێر، سوپای تورکیا 48 ئەندامی هێزە ئەمنییەکانی سووریای کوشتووە کە 11 لەوان ئەفسەرن، دەیان کەسی دیکەش برینداربوون و 13 ئۆتۆمبێلی سەربازیی سووریاش تێکشکێندروان.مئاماژەی بەوەشکردووە، لە ناو کوژراوانی سوپای سووریا، چەند پلە باڵایەکی حزوڵڵای لوبنانی هەن.[5]

39 قوتابخانەی شاری #سەقز# لە حاڵی ڕووخاندن دان و 25 قوتابخانەی دیکە بەکەڵکی وانەوتنەوە نایەن.
بەپێی ڕاپۆرتی گەیشتوو بە ئاژانسی هەواڵدەریی کوردپا، 39 قوتابخانەی ڕووخاو لە شاری سەقز بوونی هەیە و بە وتەی بەرێوەبەری ئیدارەی پەروەردە و بارهێنانی ئەو شارە زیاتر لە 10 هەزار قوتابی لە ئاستی ئەو شارە لەو قوتابخانە کۆن و پتورکاواندا، دەخوێنن.
بەپێی ئەو ئامارە، قوتابخانەکانی کچانەی شاهد و کار دانیشی ئازادی، حوکمی ڕووخاندنیان ڕاگەیەندراوە، بەڵام هەنووکە خاڵی نەکراون و هەروەها قوتابخانەکانی تەربیەتی کۆن، خالید ئیستامبوڵی کۆن و وەحدەتی کۆن، چۆڵ کراون، بەڵام نەڕووخێندراون.
لە کۆی ئەو ئامارە، 34 قوتابخانەی کۆن و پتورکاوی شاری سەقز، تایبەتە بە گوندەکان و تەمەنی 13 قوتابخانەی سەرەتایی، 7 دواناندی یەکەم و 2 دواناوەندی دووهەم و 3 قوتابخانەی فەنی کۆتایی پێی هاتووە.
لەم ماوەی دواییەدا، ڕەنگەڕێژان، بەیک ئویسی، قشلاق پل، کانی جەشنی، میتو، خیدر و ئاخکەندی لە لایەن خێرخوازانە دروست کراون.
مانگی بەفرانباری ئەمساڵ، بەڕێوەبەری گشتیی پەروەردە و بارهێنانی شاری #سنە# لە وتووێژێکدا لەگەڵ هەواڵدەریی ئیسنا، ڕایگەیاندبوو: بەداخەوە 237 قوتابخانەی پارێزگای سنە مەترسیدار و لە حاڵی ڕووخاندان، کە بارودۆخی ئەو قوتابخانانە باش نییە و پێویستە پارەیەکی پێویست بۆ نۆژەنکردنەوەی ئەو قوتابخانانە، تەرخان بکرێت.
بەرێوەبەری گشتیی پەروەردە و بارهێنانی شاری سنە ڕاگەیاند: زیاتر لە 2875 قوتابخانەی لەو پارێزگایە بوونیان هەیە کە سەدا 30ی ئەو قوتابخانانە، ناستاندارن.[1]
#10-03-2019#

حەمید گوڵالی‏پوور، بە هەواڵدەریی ئیرنای ڕاگەیاندووە؛ ئەم شوێنەوارانە بۆ هەزارەی یەکەمی پێش لە زایین و پێش لە حکوومەتی مادەکان دەگەڕێتەوە و لە باری کەونارایی و زانستی دێرینەناسییەوە، گەلێک گرینگن.
لە سەرەتای مانگی بەفرانباری ئەمساڵیش‏دا، 20 پارچەی دیکەی مێژوویی کە تایبەت بە سەردەمی سلووکییەکان و ساسانییەکان بوو، لەم شارەدا دۆزرانەوە.
شارستانی سەقز، لە 190 کیلۆمیتریی باکووری ڕۆژاوای شاری سنە هەڵکەوتووە و خاوەنی زیاتر لە 350 شوێنەواری مێژوویی پڕبایەخە، بەڵام تەنیا 150 شوێنەواری لە لیستەی شوێنەوارە نەتەوەییەکاندا تۆمار کراوە.

www.kurdpa.net

ئاهەنگی خۆشی و شادی دەربڕینی خەڵکی گوندی #سەرا#ی شاری #سەقز# لە ساڵی 1946 بە بۆنەی بە پێدانی زەوییەکان بە جوتیاران و لێ سەندنەوەی لە ئاغا و دەرەبەگەکان. [1]

شوێن: #سەقز#
ساڵی گیرانی وێنەکە: 1922
کەسایەتییەکانی ناو وێنەکە: (ئیقباڵ کەیخەسرەوی ، کوڕە لاوەکە عەزیزخان ئاژان کوڕی ئاغای کەریماوا، محەمەد بەگ نۆبەهار، کیژۆڵەکەش دەبێ شەوکەت خانم کچی ئێقباڵ بێ)
ناوی وێنەگر: (نەناسراو)
[1]

یەکێک لە ڕێکخراوە ژینگەپارێزییەکانە لە شاری #سەقز#ی ڕۆژهەڵاتی کوردستانە.

ئەنجومەنی سێنفیی مامۆستایانی کوردستان (#سەقز# و زیویە) بەیاننایەکەیان لە پێوەندی لەگەڵ کرانەوەی قوتابخانەکان بڵاو کردەوە.
لەو بەیاننامەیەدا، هاتووە، دەرکردنی بەخشنامە بۆ کرانەوەی قوتابخانەکان لەو بارودۆخەدا نیشان دەدات کە ئەو کەسانە لە وەزارەتخانە بڕیار دەدەن، کەسانێکی نائاگا و ناشارەزان بە کێشەی پەروەردە و بارهێنان، بێ ئەزموونن و توانای شرۆڤەی دۆخی کۆمەڵگایان نییە و بە پەلە و نائاگایانە وەها بڕیارێکیان داوە، کە زەڕبەیەکی قورس لە پەیکەری پەروەردە و بارهێنان دەدات؛ دور لە عەقڵ و لۆژیکە کە ئێوە بۆ میلیۆنەها بەردەنگی خۆیان چووکەترین ماف و ڕێز دانانێن و بەو بڕیارانەتان ژیانی خەڵکتان تێکداوە.
لە بەشێکی ئەو بەیاننامەیەدا هاتووە: لە حاڵێکدا بە پێشوازیی کرانەوەی قوتابخانەکان دەچین کە هێشتا بەرپرسانی پەروەردە و بارهێنان، نەگەیشتوونەتە بڕیاریکی کۆتایی و ماوە ماوە بابەتەگەلێکی دژ بەیەک باس دەکەن کە پەشۆکاوی و بێ بەرنامەیی ئێوە نیشان دەدات.
بەرپرسان بۆ کرانەوەی قوتابخانەکان سێ دۆخی (سپی، زەرد و سوور)یان لە بەرچاو گرتووە کە ئەوان بۆ خۆیان هیچ دەرک و تێگەیشتنێکیان لەو دۆخە سێ لایەنە کە ئاماژەیان پێکردووە نییە. ئامارێکتان نییە باس لەو دۆخە بکات کە ئێوە باسی دەکەن. هیچ ڕێوشوێنی شیاوتان لە بەرچاو نەگرتووە، کەرەستەی شیاوی تەندروستی و دڵنیایی لە قوتابخانەکان دابین نەکراوە و تەنانەت قوتابخانە بودجەی بۆ دابینکردنی سەرەتاییترین کەرەستەی تەندروستیش نییە.
لەو بەیانییەدا هاتووە بەڕیز وەزیر؛ کرانەوەی قوتابخانە بە بێ دابینکردنی کەرەستەی سەرەتایی تەندروستی و فەزایەکی شیاوی تەندروستی، ئامادەکردنی بەستێنێکی گیان لەدەستدانە بۆ قوتابییان و مامۆستایانە و بەرپرسایەتیی ئەو دۆخە بۆ بەرپرسانی وەزارەتخانە دەگەڕێتەوە.
ئەنجومەنی سێنفیی مامۆستایانی کوردستان (سەقز و زیویە) کرانەوەی قوتابخانەکان لەو بارودۆخەدا بە شیاو نازانێ و بە مەترسییەکی جیددی بۆ سەر قوتابییان و مامۆستایان و خەڵک دەزانێت هەروەها بەرپرسانی پەروەردە و بارهێنان ئاگادار دەکاتەوە کە دەست لە عینادی و بێ بەرنامەیی هەڵگرن و بڕیارێکی عاقڵانە کە بەرژەوەندیی هاووڵاتییان لەخۆوە بگرێت لە بەرچاو بگرن و هەر جۆرە خەسارێکی گیانی و ماڵی بۆ قوتابییان، بنەماڵەکانیان و مامۆستایان، دووکەڵەکەی دەچێتە چاوی بەرپرسانی #وەزارەتی پەروەردە# و بارهێنان و ئێوە دەبێت وڵامدەری پێکهێنانی ئەو بارودۆخە بن.[1]

لە بەشێکی بەیاننامەی ئەنجومەنی سێنفیی مامۆستایانی کوردستان/ سەقز_ زیویەدا، هاتووە: هەوێنی پەرەپێدانی بەردەوام لە هەر وڵاتێکدا، نیزامی پەروەردە و بارهێنانە و مامۆستا یەکێک لە سەرەکیترین ناوەندەکانی پەروەردەکردنی مرۆڤ بە ئەژمار دێت، دەوڵەتەکان بەرپرسیارن ڕێگا بۆ مامۆستایانی خاوەن بیر و ڕۆشنفکر بۆ ئەو ناوەندە گرینگە باز بکەن هەتا وەچەیەک پەروەردە بکەن کە بتوانێت جیهان ئاوەدانتر بکاتەوە.
لە بەشێکی دیکەی ئەو بەیاننامەیەدا، هاتووە: مامۆستایەکی بەتوانا، سەربەخۆ و کەم کێشە وەکوو کاتالیزورێک دەتوانێت ئاسانکاری لە ڕەوتی پێگەیاندن و بارهێنان بکات.
ئەو ئەنجومەنی سێنفییە هەروەها لە بەشێکی دیکەی ئەو بەیاننامەیەدا، سەرەڕای پیرۆزبایی کردنی ڕۆژی جیهانیی مامۆستایان ڕایانگەیاندووە، لەم هەلومەرجە هەنووکەییەدا کە ڤایرۆسی کۆرۆنا تەندروستیی هاوکاران و قوتابییانی خستووەتە مەترسییەوە، هەرچی زووتر ڕێوشوێنێکی شیاو لەبەرچاو بگرن، هەروەها بەستێنێکی پێویست بۆ دەستەبەرکردنی داواکارییەکانی مامۆستایان لەلایەن بەرپرسانەوە بڕەخسێت.
ئەو ئەنجومەنە هەروەها داخوازییەکانیان بەم چەشنە خستووەتە ڕوو: هەموارکردنی بەستێنێک بۆ دەستەبەرکردنی ئەسڵی 15ی یاسای بنەڕەتی، ئازادکردنی هەموو مامۆستایانی زیندانیکراو، دوورکەوتنەوە لە دۆسیەسازی دژی چالاکانی سێنفی و داخستنی دۆسیەی چالاکانی سێنفی، بە فەرمی ناسینی ڕێکخراوی سێنفیی سەربەخۆی مامۆستایان و هەتا دوایی.
لەلایەکی دیکەوە، ئەنجومەنی سێنفیی فەرهەنگییانی دامەزراو و خانەنشینکراوی کرماشان لە بەیاننامەکەیان بەبۆنەی ڕۆژی جیهانیی مامۆستایان بڵاویان کردووەتەوە کە تێیدا هاتووە:
مرۆڤ بە فێربوونی زانست توانیویەتی لە مێتودی ژیان غەریزییەوە بگاتە مێتۆدی ژیانێکی ئاسان، هەموو ئەم پێشکەوتنانەی کۆمەڵگای مرۆڤایەتی بە دەستهاتووی ئەزموونی زانست و گرینگیدان بەو ئەزموونە و کەڵکوەرگرتن لە ئەزموونی خەڵکانی دیکە بووە.
بەداخەوە سەرەڕای پێشکەوتووە فراوانەکان لە جیهانی پێشکەوتوودا، شێوەی پەروەردە لە وڵاتی ئێمە ئاڵوگۆڕێکی وای بەسەردا نەهاتووە و هەنووکە لە قوتابخانەکان شێوازی وانەوتنەوە حافزەمەدار و تەنیا پێداگری لەسەر لەبەرکردن دەکەنەوە و نوێگەرایی لە ئاستی زانست ڕاگیراوە و منداڵانێکی چالاک ڕادەستی کۆمەڵگا ناکەن.
لە بەشێکی دیکەی بەیاننامەی ئەنجومەنی سێنفیی فەرهەنگییانی کرماشاندا، هاتووە: لە نیوەی دووەمی ساڵی ڕابردوو بە بڵاوبوونەوەی ڤایرۆسی کۆرۆنا، بارهێنان و کار و کاسبی تووشی قەیران بووە و سەرەڕای ئەوەیکە زیاتر لە 6 مانگە بەرپرسان دەرفەتی ئەوەیان هەبووە بۆ ساڵی نوێی خوێندن بەرنامەڕێژییەکی نوێی بکەن، بەڵام بەداخەوە ڕێگاچارەیان تەنیا 15 ڕۆژ، لە کاتی کرانەوەی قوتابخانەکان لە ساڵی نوێی خوێندن بووە کە لەو ماوەیەدا، ژمارەیەک لە مامۆستایان و قوتابییان بەهۆی تووشبوون بە کۆرۆنا ڕەوانەی نەخۆشخانەکان و گۆڕستانەکان کراون.
ئەنجومەنی سێنفیی فەرهەنگییانی دامەزراو و خانەنشینکراوی کرماشان، سەرەڕای پیرۆزباییکردنی ڕۆژی جیهانیی مامۆستایان بە فەرهەنگییان و قوتابییان، داوا لە دەوڵەت و مەجلیس دەکات کە ئەم چەند خاڵەی خوارەوە لە کارنامەی پەروەردە و بارهێنان بگونجێن:
1- کەڵکوەرگرتن لە ئەزموونی وڵاتی پێشکەوتوو لە بارهێنان 2- هەڵبژاردنی وەزیری پەروەردە و بارهێنان بەپێی پێشینە و ئەزموونی لە پەروەردە و بارهینان 3- پێدانی پارە و حەقدەستی شیاوی فەرهەنگییان 4- لابردنی هەڵاواردنی جینسیەتی لە پەروەردەوە و دروستکردنی فەزای وەرزشی بۆ قوتابییان و هەتا دوایی.[1]

دێیەکە لە ناوچەی زێویەی شارستانی #سەقز#، ڕۆژهەڵاتی کوردستان.[1]

ئاژانسی کوردپا: بە هۆی ئاگرگرتنی زار و زەویی هاووڵاتییانی کورد لە شاری #سەقز#، 25 هێکتار گەنم لە ئاگردا سووتان.
بەپێی هەواڵی گەیشتوو بە ئاژانسی هەواڵدەریی کوردپا، ئاگر 25 هێکتار گەنمی لە سەقزدا کردە خۆڵەمێش.
ئەم ئاگرە کە مەزرای گەنمی دوو گوندیدەرەقوڵەوڕۆستەمانی بەخشی ئیمامی ناوچەی سەقز گرتەوە، لە لایەن خەڵکی ناوچەکەوە کونتڕۆڵ کرا و کوژایەوە.
ئاگرگرتنی گەنم و لەوەڕەکان، زۆرجار لە ڕێگەی مرۆڤەوە ڕوو دەدات و زیانی زۆر بە جووتیارانی کورد دەگەیەنێت.
بڕی نرخی هەر کیلۆیەک گەنم بۆ فرۆشتن لە ئێراندا 1488 تمەن دیاری کراوە و بەو پێیە جووتیارانی ئەو دوو گوندە بە هۆی ئەو ئاگرگرتنەدا زەرەر و زیانی زۆریان لێ کەوتووە و زۆرجار لایەن پەیوەندییەدارەکانی حکوومەتی بۆ قەرەبووکردنەوەی ئەو زەرەر و زیانانە، کەمتر لە نیوەی پارەکەیان پێی دەدەنەوە.[1]
#27-06-2018#